بنام خداوند بخشنده و مهربان
نکاتی در خصوص بهبود و تسریع در عملکرد اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در این عرصه
همانگونه که میدانیم امروزه بخش عمدهء درآمد بسیاری کشورها از محل جذب توریست و طرحهای گردشگری محقق میشود و جالب اینکه بسیاری از این کشورها از نظر غنای میراث فرهنگی و اماکن تاریخی به هیچ وجه قابل مقایسه با کشور عزیزمان ایران نبوده و صرفاً با مدیریت اصولی و علمی توانسته اند با استفاده از حداقل پتانسیلها، درآمدهای چشمگیری را نصیب کشور خود نمایند. لذا آنچه که بدون شک همگان در صحت آن اتفاق نظر دارند این است که در کشور ما جای کار بسیار زیادی در این بحث وجود دارد و یا به کلام دیگر این صنعت در کشورمان به یک دگرگونی نیاز دارد تا با کارهای کارشناسی فراوان این صنعت را از حالت سنتی بروزرسانی نموده و این صنعت را به جایگاه واقعی آن نزدیکتر نماییم . در استان ما نیز شاید در خوشبینانه ترین حالت نیز از بسیاری از استان های همتراز خود عقب تر بوده و لذا نیاز به کار فراوان احساس میشود و با توجه به حضور جناب آقای مهندس رحمتی که بی شک یکی از فعالترین مدیران این عرصه و زحمتکشان پیشکسوت این صنعت در استان و در سطح کشوری بوده اند زمینه ایجاد این تغییرات زیر بنایی و انجام کارهای بزرگ فراهم تر به نظر می رسد. اعضای مجمع توسعه هم اندیشی استان زنجان نیز با علم به این نکات و به عنوان عضوی از شهروندان این استان، به جهت احساس وظیفه آمادگی خود را برای هرگونه همکاری در نیل به این اهداف متعالی اعلام داشته و نکات قابل بررسی را به شرح زیر جهت انجام کارکارشناسی و تا حد امکان اجرایی نمودن آنها به محضر عزیزان تقدیم می دارد :
1- اذعان مسئولین محترم اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مبنی بر عدم وجود آمادگی لازم در خصوص پذیرش مسافرین در ایام تعطیلات عید فطر امسال که لازم است برای زمانهای آتی تدابیر لازم اتخاذ شود.
2- در صورت امکان با ایجاد کمپ هایی در نقاط مرکزی شهر (حتی بصورت موقت و فصلی) میتوان محل اسکان مسافرین را از ورودی های شهر تا حدودی به مرکز شهر منتقل نمود تا مسافرین تردد بیشتری را در سطح شهر داشته باشند.
3- بنا به اذعان بسیاری از متخصصین شرایط نگهداری مردان نمکی چندان مطلوب نبوده و یقیناً با وضعیت فعلی در سالهای آینده این میراث ارزشمند را متاسفانه از دست خواهیم داد.
4- کمک به احیاء صنایع دستی سنتی و قدمت دار زنجان و معرفی این صنایع به اسم شهر و استان به تمام مشتریان داخلی و خارجی نظیر فرش زنجان که به اسم قم و صنایع ظروف مسی که به اسم اصفهان به بازارهای خارج از استان و مشتریان بازارهای بین المللی عرضه میگردد.
5- بدون شک از نظر علمی ثابت شده که آلودگی های صوتی ، شیمیایی و لرزشی ایجاد شده توسط پایانه های اتوبوسرانی میتواند تا حد بسیار زیادی تخریب اماکن تاریخی را تسریع نماید لذا به نظر میرسد انتقال پایانه اتوبوسرانی به محل دیگر میتواند روند تخریب اماکن تاریخی موجود در این منطقه از شهر را کند نماید.
6 - در بحث نگهداری از اماکن تاریخی و باستانی همواره سعی بر این باشد تا حد امکان با نگهداری مطلوب و علمی نیاز به مرمت بناها را کاهش دهیم و در حقیقت نگهداری بر مرمت اولویت داشته باشد.
7- بسیاری از اماکن تاریخی این شهر بدون در نظر گرفتن پتانسیل های فرهنگی آن اماکن و شاید صرفاً به خاطر اهداف زودگذر و بعضاً منافع شخصی به رستوران ، سفره خانه و قلیان خانه تبدیل شده اند در حالی که میتوانستند به نوبت خود بخش بزرگی از فرهنگ و رسوم گذشتگان ما را به نسل حاضر و آیندگان منتتقل نمایند ، نظیر گرمابه های قدیمی ، سردابه ها ، زور خانه ها و کاروانسراها و جالب اینکه در این تغییر کاربری حتی کوچکترین اثری از کاربری قبلی باقی نمانده و ذره ای کار فرهنگی نیز به نفع کاربری سابق بنا انجام نمی گیرد.
8 - بعضاً مشاهده میگردد در مرمت بناهای تاریخی قسمتهای مرمت شده از نظر شکل بنا و مصالح به کار رفته سنخیتی با کل بنا ندارد که این امردرنظر صاحب نظران نگهداری آثارتاریخی مطلوب و قابل قبول نمیباشد.
9- تملک و تبدیل خانه های قدیمی و اسم و رسم دار و منسوب به مشاهیر شهر به عنوان خانه موزه نظیر خانه ضیایی ها ، خانه وزیری ها ، خانه نایب صدر و .... و استفاده از پتانسیل برخی ارگان ها و شرکتها در این خصوص نظیر تاسیس خانه موزه مطبوعات و تاریخ ، خانه موزه مردم شناسی، خانه موزه صنعت و ....
10- تهیه ، تکثیر و توزیع بروشورهای جامع و زیبا در خصوص شناساندن میراث فرهنگی و صنایع دستی استان به استان های دیگر و علی الخصوص توریستها و مسافرین عبوری به گونه ای که یک فرد با در دست داشتن یکی از این بروشورها بتواند زمان حضور خود در شهر و استان را مدیریت نموده و حداکثر حضور را در مناطق تاریخی و توریستی شهر و استان داشته باشد.
11- در طراحی و احداث طرح جامع سبزه میدان اصول معماری ایرانی و اسلامی برای تمامی ساختمانهای مشرف به این میدان (تمامی مالکین حقیقی و حقوقی) بصورت اجباری اعمال گردد به گونه ای که با معماری مسجد جامع و بازار تاریخی زنجان سنخیت داشته باشد.
12- کمک به تسریع در بازسازی سردرب مسجد جامع.
13- ایجاد بازارچه هایی جهت تولید و عرضه صنایع دستی اصیل زنجان نظیر کلاه دوزی ،چارق دوزی و چاقو سازی در نقاط مختلف شهر. لازم بذکر است هنر ملیله کاری بطور خاص یکی از زمینه های مطلوب برای ایجاد اشتغال و درآمد زایی در جامعه تلقی میشود که لازم است توجه ویژه ای به رشد این هنر در استان صورت گیرد.
14- برگزاری تورهای گردشگری یک روزه استان گردی به خصوص توجه ویژه به روستاهای باجاذبه توریستی نظیر شیلاندر،خورجهان،قلعه لک لک ها ، بهستان و دیگر روستاهای توریستی و همچنین نظارت بر امکانات رفاهی وتعرفه های دریافتی ازمردم دراین روستاها که بعضاً بصورت غیرمتعارف بوده وبه جهت فرصت طلبی افراد سودجو هیچ تناسبی میان مبالغ دریافتی و امکانات رفاهی ایجاد شده وجود ندارد.
15- حمایت از صنایع سفالگری ماهنشان و روستای قلتوق و ...
16-مذاکره با شورای شهر و شهرداری در خصوص اعمال تخفیف و ایجاد مشوق های لازم برای مالکینی که در نوسازی واحدهای مسکونی و تجاری خود الگوی معماری ایرانی اسلامی را رعایت مینمایند (علی الخصوص در بافت سنتی و قدیمی شهر).
17-ضمن تشکر از دست اندر کاران تهیه و نصب ماکت صنایع دستی شهر در بلوار اشراق جنب صدا و سیما ، پیشنهاد میگردد جهت نمود مطلوب تر این آثار هنری و نیز تبلیغ مناسب برای صنایع دستی این ماکتها در میادین و نقاط ورودی شهر و محل های عبور مسافرین نصب گردد.
18 - جهت شناسایی محصولات کشاورزی استان همانند جشنواره گلابگیری کاشان و ... با همکاری جهاد کشاورزی استان جشنواره هایی برای زیتون طارم ، زرد آلوی ماهنشان و کشمش و انگور ابهر و .... برگزار شود چرا که بعنوان نمونه گلایه مندی بسیاری از زیتون کاران طارمی بر این است که در غفلت مسئولین استان زیتون طارم بصورت انبوه و کلی خریداری شده و بصورت فله و بسته بندی با نام زیتون رودبار به فروش می رسد.
19 - شرایط فضای حاشیه بنای ساختمان دارایی در مجاورت پایانه اصلاً مطلوب نبوده و بیشتر به ویرانه ها و اماکن حاشیه شهر ها شباهت دارد که این امر باعث بی ارزش شدن بنای تاریخی مورد اشاره نیز میگردد و لازم است پیگیری های لازم از شهردای انجام گیرد . در بسیاری از شهر ها در فضاهای بلا استفاده ایجاد شده حتی برای یکسال و کمتر استفاده های مفیدی نظیر ایجاد فضای سبز و ... بصورت موقت انجام میشود در حالیکه محل صدر الاشاره بیش از یک دهه به همین حالت ویرانه رها شده است.
20- ساماندهی و شناسنامه دار نمودن مساجد قدیمی شهر و در صورت امکان با نصب تابلوهایی در مجاورت مساجد قدیمی اطلاعاتی از تاریخ ساخت ، نام بانیان و خیرین و مصالح به کار رفته و ....در این تابلوها برای استفاده عموم درج شود و چه بسا همین نحو اطلاع رسانی در مجاورت سایر بناهای باستانی و در ورودی های شهر به همراه لیست و آدرس دقیق اماکن تاریخی ، مذهبی و تفریحی میتواند برای مسافرین و شهروندان مفید واقع گردد.
21 - نبود مراکز اقامتی و تفریحی مناسب در شهر سلطانیه برای توریستها و تلاش برای بهبود شرایط بهداشتی و نظافتی در مجاورت اماکن تاریخی و توریستی و نیز پیگیری احداث پارکینگهای مناسب و کافی در مجاورت اماکن تاریخی و تفریحی جهت رفاه حال مراجعین این اماکن و اهالی بومی مناطق مذکور.
22- توجه بیشتری به غار کتله خور صورت پذیرد و حتی با تخصیص تخفیفهای ویژه گردشگران سایر استانها به بازدید از این غار و سایر جاذبه های گردشگری استان ترغیب شوند.
23 - مذاکره با فنی و حرفه ای استان درخصوص برگزاری رایگان کلاسهای مرتبط با صنایع دستی استان بصورت همگانی و ایجاد مشوق های لازم برای فعالان و شاغلین درحوزه صنایع دستی.
24- ایجاد نمایشگاه دائمی عرضه زیتون و دیگر محصولات کشاورزی مهم استان در مبادی اصلی ورودی شهر و مجاورت مناطق توریستی و گردشگری نظیر گاوازنگ.
25- برگزاری نمایشگاه های فصلی و مقطعی صنایع دستی و گردشگری در نقاط مختلف شهر و اخذ تعهد های لازم از غرفه داران در خصوص رعایت اصول اخلاقی و اسلامی در این نمایشگاه ها.
26- تربیت تور لیدرهای مجرب برای احیاء تورهای گردشگری در سطح استان
27 - پیگیری اجرایی شدن طرح تله کابین گاوازنگ
28- ایجاد مشوق هایی برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در ایجاد امکانات رفاهی مراکز گردشگری و توریستی استان.
29 - توجه به بقعه قیدار نبی و برگزاری مراسم هایی برای بزرگداشت این نبی الهی با حضور میهمانانی از اقصی نقاط کشور جهت شناساندن این مکان زیارتی به تمام کشور بعنوان جد پیامبر اعظم.
30- تهیه هدایای تبلیغاتی جهت شناساندن اماکن تاریخی و صنایع دستی استان به مسافرین و گردشگران بعنوان مثال ماکتهای کوچک به شکل گنبد سلطانیه با کاربری دکوری و تزئینی تهیه و به توریستها اهداء شود.
31-در راستای حمایت ازفعالان حوزه صنایع دستی لازم است دقت نظر بیشتری در تسهیلات اعطایی نظیر وام و تخفیف های بیمه ای اعمال شده به شاغلین دراین بخش ها صورت پذیردتا شاغلین واقعی صنایع دستی بتوانند از این فرصتها استفاده نموده واز اعطای تسهیلات به افراد غیرهدف و سودجو جلوگیری شود.
32- توجه ویژه به پتانسیلهای توریسم آموزشی(دانشجویان غیر بومی) ، توریسم درمانی (بیماران غیر بومی مراجعه کننده به مراکز درمانی استان) ، توریسم صنعتی (مراجعین به شرکتها و کارخانجات صنعتی) و ...
33 - در سالیان گذشته به همت سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان برخی از کاروانسراها و سراهای تجاری قدیمی شهر بویژه در مجاورت بازار تاریخی زنجان مورد بازسازی و احیاء قرار گرفته بودند که لازم است این حرکت مفید با جدیت و توان بیشتری ادامه داشته باشد.
با تشکر
مجمع توسعه هم اندیشی استان زنجان
مرداد93