نظام خْانْواده در اسلام
گـفـتگــو براي ازدواج
در ميان مسلمانان و مردم مؤمن رسم بر اين است ، كه پس از اتمام تحقيقات خانواده پسـر و دخـتـر ، جهت امر ازدواج و مِهـربران ، و شرايط عـقــد و عــروسي با هــم به گـفتگو مي نشينند .
سعي خانواده ها بايد بر اين باشد ، كه در مشورت و پاسخ سئوالات و پرسش ها ئي كه در در رابطه دختر و پسر مي شود ، آن سئوالات و پاسخ هائي كه در چهار چوب شرع مقدس و جهت عقلائي مورد قبول است ، با تمام وجود از خود صداقت نشان دهند .
سنّ واقعي دختر و پسر را بگويند ، شغل پسر و دارائي وي و اخلاق و رفتار و روحيات و طريقه معاشرت و معاشران وي را ، و اينكه تحصيلات او در چه مرحله اي است به راستي و درستي بيان كنند ، اگر عيب و نقصي در او هست خبر دهند ، شايد آن عيب و نقص قابل اغماض باشد ، و نيز خانواده دختر درپاسخ به سئوالات خانواده پسر صداقت و انصاف به خرج دهند ، و از گفتن سخن راست و كلام صدق وحشت نكنند ، كه بيان تما م مسا ئل لازم ، راه هر گونه اشكال و بن بست رادر آينده مي بندد ، و از پيش آمد ن خسارت و تلخي و تفرقه ، و به هم خوردن رابطه دو خانواده وايجاد بگو مگو جلو گيري مي كند.
در اين زمينه مكر وحيله و خدعه و تزوير و تدليس و عيب پوشي ، خلاف اخلاق و حرام شرعي ، و معصيت بزرگ است ، و دود اين آتش در درجه اول به چشم زن و شوهـر ، و در مرحله دوم به چشم دو خانواده مي رود .
راستي و صداقت هر دو خانواده را از زيان و خسارت ، و از به بار آمدن تلخي و محنت حفظ مي كند ، و راه تصميم گيري را براي هر دو طرف آسان نموده ، و موجب فلاح ونجات و رستگاري است .
تدليس و خدعه و مكر و حيله گاهي مجـوّز بهم خوردن عقد ، و ساقط شدن مهـر ، و فسخ نكاح بدون طلاق است ، واين گشايشي است كه اسلام به يكي از دو طرف كه در معرض خدعه و تدليس قرار گرفته اند داده است .
قرآن مجيد و روايات مردم را از هر گونه خدعه و مكر و تدليس و فريب دادن مــنــع مي كنند ، و خدعه گر را مستحق عقاب الهي در دنيا و آخرت مي دانند .
رسول خدا (ص) مي فرمايد :
ليس منـّا من ماكر مسلما ً .
از ما نيست كسيكه با مسلماني مكر كند .
رسول خدا (ص) مي فرمايد :
المكر و الخديعه و الخيانة في النـّار .
مكر و خدعه و خيانت در آتش جهنم است .
امير المؤمنين (ع) مي فرمايد :
من مكر حاق به مكرُهُ .
كسي كه خدعه و حيله كند و نسبت به مردم مكر به ورزد ، زيان و ضرر مكرش خود او را خواهد گرفت .
وجوب پرداخت مِهـر و صداق
پس از گفتگوي صادقانه بين دو خانواده ، يا عروس و داماد ، بنا براصول شرعيه در مسئلۀ صداق در حدّي كه افراط و تفريط در كارنباشد توافق نمايند .
البته به هر مقدار كه مهر و صداق آسانگيري شود ، و اندازه آن را در حد اعـتـدال قرار دهند بيشتر موجب خوشنودي حق است .
اولياي اسلام براي اينكه زمينه ازدواج دختران و پسران بهتر و راحت تر فراهم شود ، سفارش اكيد نموده اند كه در مسئله مهر وصداق سخت گيري نشود .
خانواده ها تصور نكنند مهر سنگين باعث استحكام زندگي و تداوم آئيـن نكاح است ، چه بسا دختراني با مهر سنگين به خانه پدر برگشتند و به خاك ذلت نشستند ، و آرامش روحي خود را از دست دادند .
در اين امور به رحمت و لطف و عنايت حضرت حق تكيه كنيد ، واز آنچه باعـث درد سر و تحقير و توهين در آينده براي يكي از دو طرف است به پرهيزيد .
چون در مسئله مهر توافق حاصل شد ، و به رضايت طرفين اصلي يعني عروس و داماد اندازه آن معين گشت، به محض اجراي صيغه عقد نصف آن دين واجب بر عهده شوهر ، و نصف ديگر پس از عــروسي و زناشوئي بر عهده مــرد به عنوان دين شــرعي مسـتـقــر مي گردد. چنانچه همان وقت عقد پرداخت شود ، ذمّه شوهـر آزاد ، و زن به حق شرعي و قانوني خود رسيده است .
جوانان به اين معني توجه داشته باشند ، كه مهر و صداق پرداختش برعهده آنان لازم ، و امساك از رساندنش به صاحب حق حرام و گناه بزرگ است .
رسول خدا (ص) مي فرمايد :
من ظلم امراة ً مَهـْرَ ها فهوعند الله زانٍ (بحار ، چاپ موسسه وفا ، بيروت ، ج١۰۰ص۳۴۹)
كسي كه مهر زن را ظالمانه نپردازد ، نزد خداوند زنا كار محسوب مي شود .