گالیا توانگر

حفظ حجاب را از هر منظری که بنگریم برکاتی به همراه دارد؛ ازکارسازترین سلاح در سنگر مبارزه با دشمن گرفته تا حفظ آسایش و تعالی جامعه. همین برکات و آثار نیکوست که حتی جامعه‌شناسان غربی را بر آن داشته تا با تامل در شکست‌های متعدد جوامع خود به سبب بی‌حجابی به مقوله حفظ حجاب و عفاف با نگاه جدی‌تر و به عنوان راهکاری برای درمان مشکلات عدیده جوامع خود بنگرند.
 انقلاب اسلامی رخ داد تا جامعه ما از حیث قانون و سبک زندگی از سایر کشورها مجزا شده و الگویی اسلامی پیش روی جوامع بشری‌ارائه شود.یکی ازجلوه های اجتماعی انقلاب اسلامی احیای حجاب و عفاف در جامعه بوده است. بدون شک اگر بخواهیم در برابر هجمه‌های دشمنان مروج سبک زندگی ایرانی اسلامی باشیم، باید به مقوله حجاب توجه ویژه‌ای داشته باشیم و این مهم را از بستر خانواده‌ها آغاز کنیم.
گزارش زیر در باب بازتاب سخنان سردار اشتری از نگاه اقشار مختلف و صاحب‌نظران گوناگون تهیه شده است.
استفاده از ابزارهای تشویقی
 برای نهادینه کردن حجاب
سمیرا ندری یک فرهنگی که از نزدیک با نوجوانان و جوانان سر و کار دارد، در مورد ضرورت نهادینه کردن مقوله حجاب و قانونمداری اجتماعی از سال‌های آموزش در مدرسه به عنوان یک فرصت طلایی یاد کرده و می‌گوید: «دستورات اجتماعی و فرهنگی دین ما تا آنجا کامل است که خیلی‌ها به واسطه همین کامل بودن قوانین و ارزش گذاشتن اسلام برای قانونمداران به آن گرایش پیدا می‌کنند.بدیهی است برای داشتن شهروندان قانونمدار در جامعه اسلامی که باید الگویی برای سایرین قرار گیرند، تربیت شهروندان قانونمدار باید طی سال‌های تحصیلی پیگیری شود.»
وی در باره ‌استفاده از فضا و آموزش‌های مدرسه در نهادینه کردن حجاب اسلامی توضیح می‌دهد: «حجاب دو جنبه دارد یک حجاب ظاهری و دیگری حجاب باطنی که از آن به عفت یاد می‌شود .از این منظر باید آموزه‌هایی را برای دختران و پسران در لابه‌لای موضوعات درسی گنجانده و پیامدهای مثبت و زیبای حفظ حجاب و عفت را در جامعه و خانواده برای نوجوانان و جوانان تشریح کرد.»   
رضا مولایی پدر دو دختر نوجوان در مورد نهادینه کردن حجاب اسلامی در خانواده‌اش برایمان توضیح می‌دهد: «خانواده‌ها باید روی مقوله حجاب فرزندان خود خیلی دقیق باشند، اما این دقت نظر باید توام با گفتمان و شیوه‌های الفت‌محور صورت پذیرد.متاسفانه بعضی از خانواده‌ها برای نمره بیست فرزند خود حاضرند از ابزار تشویقی استفاده کنند، ولی نسبت به استفاده از این ابزار در رفتار نیکوی حفظ حجاب دخترشان بی‌توجه‌اند. من از همان دوران ابتدایی برای حفظ حجاب دخترانم از ابزار تشویقی و خرید هدیه استفاده می‌کردم.»
وی تاکید دارد که از همین ابزار تشویقی می‌توان بهره گرفت و با معرفی بانوان محجبه که درعرصه‌های مختلف سرآمد شده‌اند، جوانان را به سمت حفظ حجاب سوق داد.
همنشین محجبه و متدین انتخاب کنید
ساناز جبارزاده یک دانشجوی رشته مدیریت در مورد ضرورت حفظ حجاب در دانشگاه می‌گوید: «من ابتدا به مقوله حجاب بی‌توجه بودم. نماز می‌خواندم و در مجالس مذهبی هم شرکت داشتم اما نمی‌دانستم برای چه باید حجاب را سفت و سخت گرفت! وارد دانشگاه شدم از ترم دو به بعد دوستانی پیدا کردم که در وقت‌های فراغت با هم گفت‌و‌گوهای سیاسی و مذهبی ترتیب می‌دادیم و خلاصه این گفت‌و‌گوها در هفته‌نامه دانشگاهمان چاپ می‌شد. طی همین گفت و گو‌ها درک کردم که یکی از مهم‌ترین نتایج حفظ حجاب کسب آرامش و توجه بیشتر به سمت هدف است. برای پذیرش خوبی‌های حجاب ابتدا باید همنشینان محجبه و متدین بر گزید.»
علی امیرزاده یک مغازه‌دار در شرق تهران در مورد برخی مشتریان بدحجاب خود می‌گوید: «بعضی از دختران جوان را می‌بینم که با بدحجابی وارد مغازه می‌شوند و تقاضای خرید سیگار می‌کنند، این مواقع قلبم آتش می‌گیرد.خیال می‌کنم فرزند خودم است و شروع به نصیحت کردن می‌کنم. اما معمولا این افراد مشکلات خانوادگی دارند. یکی از آنها گفت: پدرم با من کاری ندارد و به من اعتماد کامل دارد.»
نمی‌شود به بهانه آزادی
 مزاحم‌آرامش روانی‌مردم شد
اولین نکته مهم این است که همه اعضای جامعه قبول کنند از حق برابر و مساوی در روابط اجتماعی بر خوردارند. گاهی در زمینه  رفتار اجتماعی قانون‌هایی داریم که نانوشته‌اند، اما همه اعضای خانواده و جامعه‌مان خیلی دقیق آنها را رعایت کرده، گویی یک قانون هستند.مثلا ما از کوچکی در خانواده می‌آموزیم که نباید عملکردمان موجب سلب آرامش روانی و خدشه‌دار کردن شخصیت افراد در جامعه شود.
حسین طلا عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی افراد جامعه را به سه تیپ شخصیتی تقسیم‌بندی کرده و در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان می‌گوید: «دسته‌ای از افراد کم‌رو هستند و اگر حقی از آنها ضایع شود، کمتر اعتراضی دارند. گروه دیگری که قاطع در اعتقادات و قوانین جامعه اسلامی هستند، بسیار پایبند به قانون و مقرارت مدنی و اسلامی عمل می‌کنند. تجربه هم نشان داده این افراد در تعقیب کردن اهداف زندگی خود بسیار موفقند.دسته سوم گروهی هستند که منیت‌ها در کلام و رفتارشان زیاد بوده، خیال می‌کنند همیشه حق با خودشان است. لذا اگر از قوانین تخطی داشته باشند، نپذیرفته و بر اشتباه خود اصرار می‌ورزند.»
وی ادامه می‌دهد: «همین دسته سوم هستند که هر روز به گونه‌ای قانون را دور زده و سلب آسایش و آرامش از شهروندان می‌کنند. یک روز در خیابان در پی درگیری خشونت به راه می‌اندازند. روزی صدای ضبط اتومبیلشان را بلند کرده و با سرعت بالا ویراژ می‌دهند. روز دیگری فضای خودرو را مثل منزل تلقی کرده و کشف حجاب می‌کنند. سوال من این است که اگر پنجره خانه‌ای باز باشد و صاحبخانه از پنجره ملک شخصی خود سنگی پرتاب کند و شیشه همسایه بشکند، آیا جایی برای اعتراض  همسایه به این نوع عملکرد نیست؟ خیلی از این افراد هنجارشکن در برابر اعتراضات پاسخ می‌دهند؛ فضای شخصی خودم است! آخر این می‌شود پاسخ منطقی؟ اگر قانون از برداشتن روسری در اتومبیل تذکر ندهد حتم بدانید بعضی‌ها مثلا در شب عروسی کاملا بی‌حجاب و آرایش کرده به خیابان می‌آیند. خب، اگر چند موتوری به دور از اخلاق مزاحمت ایجاد کنند، محارم و همسران این خانم‌ها با افراد متلک‌گو درگیر نمی‌شوند؟ نظم شهر به هم نمی‌ریزد؟ بنابراین قانون جامعه اسلامی برای  شان و منزلت افراد و نیز آرامش اجتماع وضع شده و اعمال می‌گردد.»
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به قانون 619 مجازات اسلامی که ذکر شده هرکس در اماکن عمومي يا معابر، متعرض يا مزاحم اطفال يا زنان بشود، يا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حيثيت به آنان توهين کند، به حبس از 2 تا 6 ماه و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد، می‌گوید: «اولا در پاسخ به عملکرد نابهنجار جوانانی که در خیابان‌ها با سرعت بالا می‌رانند و رالی بر گزار می‌کنند، می‌گویم؛‌ ماشین مدل بالا که با پول پدر خریداری شده، خیابان هم که برای مردم ساخته شده، پس با ویراژ دادن و حرکات خطرناک در رانندگی می‌خواهی چه چیزی را به نمایش بگذاری؟ بعضی از این جوانان وقتی از آنها پرسیده می‌شود، این چه کاری است؟ پاسخ می‌دهند: ما درس می‌خوانیم، خسته که می‌شویم با دوستانمان می‌آییم این‌گونه تفریح کنیم! من از آنها می‌پرسم: خب، شما این حق را به کارگری می‌دهید که بعد از کار به بهانه تفریح در خیابان و کوچه با زنان بدحجابی که شاید از خاندان شما باشند، ویراژ دهند؟ و یا بر عکس مزاحم تردد نوامیس شما بشوند؟ بنابراین امکانات مالی و این قبیل بهانه‌های کذایی مصونیت در برابر قانون ایجاد نمی‌کند.»
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ضمن فرا خواندن افراد بویژه جوانان برای تفکر در باب چرایی وضع کردن قانون برای جامعه توضیح می‌دهد: «انسان وقتی دید با آزادی بی‌حد و حصر ممکن است برای سایرین مزاحمت‌هایی ایجاد کند، ناگزیر شد قانون وضع کرده و حتی به قیمت از دست دادن پاره‌ای از آزادی‌های بی‌حد و حصرش به قانون متعهد بماند تا از جامعه سلب آرامش نشود. خانم‌های بدحجاب به این فکر کنند که وقتی با فرزندشان از مدرسه به سمت منزل تردد می‌کند و در حاشیه خیابان مورد هجوم متلک‌گویان قرار می‌گیرند، چطور می‌خواهند در محیط خانه و خانواده محور قانونمداری قرار گرفته و به تربیت فرزندانشان همت گمارند؟!»
وی با اشاره به رسالت دولت در زمینه  رواج قانون‌گرایی در جامعه اسلامی می‌گوید: «دولت موظف است هم امنیت معیشتی، اجتماعی و اقتصادی افراد را تامین کند و هم سلامت جسم و روحشان. بنابراین نمی‌توان دَم از قانونگرایی اسلامی زد اما مشکلات زنان سرپرست خانوار و جوانان ازدواج نکرده را نادیده گرفت. بالاخره در رفع معضلاتی چون بد حجابی باید مشکلات را ریشه‌ای حل و فصل کرد.»
تقلید کورکورانه از مدل شکست‌خورده بی‌حجابی غربی
از حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا روحی نماینده ولی فقیه در پایگاه مالک اشتر سوال می‌کنم: مضرات و آسیب‌های بدحجابی در جامعه چیست؟ وی پاسخ می‌دهد: «بدحجابی و بی‌حجابی به منزله مخالفت با دستور خدا و ائمه معصومین‌(ع) است.خداوند متعال در قرآن متذکر شده که بدن خود را از نامحرمان بپوشانید و یا می‌گوید دو دسته به جهنم می‌روند؛ یک دسته ستمگران و دسته دیگر زنان بدحجاب. نکته جالب اینجاست که زنان بدحجاب را در ردیف ظالمین و ستمگران آورده است.در سایه شوم بدحجابی بسیاری از جرایم خود را نشان داده و فحشا نشر پیدا می‌کند؛ آسیب‌هایی از قبیل طلاق، از هم پاشیدگی خانواده، مواد مخدر و تولد فرزندان نامشروع همگی در پی بی‌حجابی و نبود حد و مرز بین محرم و نامحرم بروز پیدا می‌کنند. بزرگ‌ترین آسیب تنزل شخصیت والای زنان است. در قرآن بهشت زیر پای زنان مسلمان نهاده شده حال آنکه در غرب می‌خواهند از زیبایی زن برای سودجویی‌ها و حتی فروش کالاها و محصولاتشان در جهت اشاعه فرهنگ مصرف‌گرایی سوءاستفاده کنند.»
از وی سوال می‌کنم: به نظر شما خودرو محیط  شخصی محسوب می‌شود و افراد می‌توانند هر نوع رفتاری را در اتومبیل خود داشته باشند؟ وی صراحتا پاسخ می‌دهد: «بروز رفتارهای دور از عرف و قانون در داخل اتومبیل باعث حواس‌پرتی رانندگان و بروز بسیاری از تصادفات خواهد شد. این مسئله امنیت شهر و جامعه را نیز تهدید می‌کند و قطعا حریم شخصی نیست بلکه یک حریم عمومی است.»
این کارشناس مسائل مذهبی معتقد است  دلیل بروز این قبیل رفتارهای دور از عرف، شرع و قانون - نظیر برداشتن حجاب در محیط داخلی خودرو را باید در پاسخ به این سوال که چه عواملی باعث روی آوردن به بی‌حجابی می‌شود، جست‌وجو کرد.
حساسیت خانواده روی حجاب فرزندان بیشتر شود
حجت‌الاسلام روحی در تحلیل دلایل بدحجابی و بی‌حجابی می‌گوید: «گم‌شدن هویت که از آن به بحران هویت یاد می‌شود یکی از دلایل بنیادین چنین ناهنجاری‌هایی است. دلیل دیگر تقلید کورکورانه از دشمن است. جای تعجب دارد که خود غرب به اعتراف جامعه شناسان غربی از مقوله بی‌حجابی و اختلاط زن و مرد بزرگ‌ترین ضربات را خورده و شکست‌ها و آسیب‌های اجتماعی زیادی را متحمل شده است، با این حال ما می‌خواهیم با تقلید کورکورانه همان مدل شکست‌خورده را دنبال کنیم! از هم پاشیدگی خانواده در غرب، تولد فرزندان نامشروع، بالا رفتن آمار کودکان بی‌سرپرست و... همگی از پیامدهای شوم بی‌حجابی در غرب محسوب می‌شوند.»وی در تکمیل صحبت‌هایش در باب علل بدحجابی و بی‌حجابی توضیح می‌دهد: «نقش خانواده در نهادینه کردن مسئله حجاب در بین فرزندان بر هیچ کس پوشیده نیست. خانواده‌هایی که اجازه رفت و آمد فرزند خود را با بدحجابی در جامعه می‌دهند، باید انتظار بدتر شدن رفتارهای نابهنجار را در فرزند خود داشته باشند. اگر اهمیت و حساسیت خانواده روی مقوله حجاب بیشتر شود، مسلما بخش عمده‌ای از این معضل حل و فصل خواهد شد. جهل و نا آگاهی نسبت به اهمیت و ضرورت حجاب نیز می‌تواند دلیلی بر بدحجابی و بی‌حجابی باشد. بعضا خانم‌های بدحجابی را می‌بینیم که در مجالس مذهبی حضور پیدا می‌کنند و اتفاقا اشک زیادی هم بر مصیبت اهل بیت‌(ع) می‌ریزند. این موضوع نشان‌دهنده این است که اینها آگاهیشان نسبت به اهمیت و ضرورت حفظ حجاب کم است.متاسفانه یک مقداری از قبح بی‌حجابی در جامعه کم شده که این خود آفت بزرگی است.بخشی از قضیه هم به کم شدن حساسیت مردان بر این مقوله بر می‌گردد. مردان باید با قاطعیت بر حجاب نوامیس خود تاکید و تذکر داشته باشند.»
بی‌حجابی ابزاری برای خودنمایی
امان الله قرائی جامعه‌شناس با تکیه بر بیانات رهبری به گزارشگر کیهان می‌گوید: «شما باید به صحبت‌های رهبری کاملا توجه داشته باشید که بارها در سخنان روشنگرانه خود متذکرشده‌اند که مادی‌گرایی آفت بزرگی برای جوامع عصر ما محسوب می‌شود. این افرادی که با ماشین‌های مدل بالای خود در خیابان‌های شهر دور‌دور می‌کنند، اینها می‌خواهند با این کار چه چیز را اعلام دارند؟ اینها افرادی هستند که هویت و اصالت خود را گم کرده و به واسطه دارایی‌شان سعی دارند ابراز وجودی داشته باشند. درست مثل خانم‌های بدحجابی که سعی دارند با ظاهر، آرایش، لباس‌های مارک دار و دارایی‌شان خودی نشان داده و ابراز وجود کنند. این افراد هر چند دارا از استحکام و اصالت خانوادگی برخوردار نیستند.»
این پژوهشگر در علم جامعه‌شناسی با اشاره به اینکه افراد دچار بحران هویت افراد تازه به دوران رسیده‌ای هستند که می‌خواهند با دور زدن قانون جلب توجه کنند، می‌گوید: «در کلانشهرها که کسی به کسی نیست و فرد‌گرایی حاکم شده، روابط صوری شده‌اند؛ معنویات کمرنگ گشته و برخی افراد سعی دارند با گرایش به نمایش دارایی خود کمبودهایشان را جبران کنند. گاه ماشین مدل بالا، گاه ویلا، گاه طلا، گاه آرایش و بدحجابی وسیله این فخر‌فروشی‌ها واقع می‌شوند.»

۱۳۹۴/۰۹/۰۸