زلال بصیرت (۶۹) - ضرورت حفظ بهداشت روحی جامعه۱۳۹۵/۰۳/۱۲
زلال بصیرت
ضرورت حفظ بهداشت روحی جامعه
بسم الله الرحمن الرحیم
انسان برای زندگی، نیازمندی‌های مختلفی دارد، این نیازمندی‌ها، در شرایط عادی به یک صورت ضرورت دارد؛ اما در شرایط خاص، ضرورت خاصی می‌طلبد؛ مخصوصا در جایی که خطری انسان را تهدید می‌کند. مانند آنکه زمانی که یک بیماری مسری، در جامعه رواج یابد، نیاز به بهداشت و درمان افزایش یافته و همه امکانات برای ریشه‌کن کردن، آن بیماری، بسیج می‌شوند.
اهمیت تامین نیازهای روحی
گاه انسان در معرض امراض روحی قرار می‌گیرد که سعادت ابدی وی را به خطر می‌اندازد و اتفاقا افرادی تعمدا این بیماری‌ها را ترویج کرده و افراد جامعه هدف هجوم این آفت‌ها قرار می‌دهند. طبیعی است که در اینجا نیز باید برای مقابله با این خطر روحی و فکری، سعی و تلاش بیشتری شود. لذا همان‌گونه که باید در مقابل شیوع بیماری‌های مسری، مسئولین تمام تلاش خود را به کار گیرند، در این زمینه هم باید چنین باشد.
درمان بیماری‌های فکر و روح، بسیار مهمتر از بیماری‌های جسمی است؛ چرا که اگر روح آسیب ببیند، حقیقت انسانیت انسان، از بین می‌رود؛ لذا در همین دنیا، جانوران خطرناک به ظاهر انسانی پیدا شده‌اند که با هیچ جانوری قابل مقایسه نیستند و چنان به برخی اعمال وحشیانه دست می‌زنند که هیچ حیوانی، چنین کارهایی انجام نمی‌دهد؛ عجیب آنکه سازمان‌های بین‌المللی هم چشمشان را بر آن می‌بندند.
قرآن کریم از برخی افراد به ظاهر انسان، به چهارپا، الاغ، سگ و بدترین جنبندگان تعبیر کرده است؛ در واقع بیماری روحی می‌تواند فرد را تا چنین درجاتی تنزل دهد. انبیاء بیماری‌های روحی را شناخته و وظیفه پیشگیری و درمان بیماری‌های روحی را برعهده دارند، انبیاء، طبیب روحی هستند و لذا حضرت علی(ع)، پیامبر(ص) را «طبیب دوار بطبه» عنوان می‌کند، یعنی طبیب سیاری که راه افتاده و بیماران را یافته و آنها را مداوا می‌کند.
هرچند در نظام ما به برکت اسلام و انقلاب اسلامی و خون شهدا، اوضاع فرهنگی، به این وخامت نرسیده است، اما به هر حال، اوضاع امروز، نسبت به اوایل انقلاب، بسیار تنزل یافته است. در کنار پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات مانند اینترنت و تلفن همراه و نظایر آن، نفوذ فساد نیز بسیار آسان‌تر شده است؛ وقتی که این ابزار، در طول همین چند سال توانسته چنین آثار سوئی را در جامعه بگذارد، تا صد سال آینده چه خواهد شد؟ این در صورتی است که به فرض، اسباب‌های خطرناک‌تری کشف و اختراع نشود.
وقتی انحراف به صورت آرام آرام و تدریجی صورت گیرد، خیلی حساسیت برانگیز نیست و فرد متوجه عمق فاجعه نمی‌شود. دستیابی ساده به ابزار فساد در کنار رسانه‌های ماهواره‌ای و سایت‌های اینترنتی که شبانه‌روز به شبهه‌پراکنی در مورد اعتقادات می‌پردازند، زمینه را برای تنزل فرهنگی آماده می‌کند.
راهکار حفظ بهداشت روحی
اولین وظیفه برای حفظ روح و بهداشت روحی، حفظ کردن دین خود است، اولین قدم برای حفظ دین، تقویت ایمان و اعتقادات است. وظیفه دوم اینکه سعی کنیم دیگران و از جمله خانواده و فرزندان خودمان، به این فسادها مبتلا نشوند و بالاخره وظیفه دیگر اینکه باید راه درمان کسانی که به این امراض روحی مبتلا شده‌اند را یاد بگیریم.
در طول تاریخ بشریت، هرگز سابقه نداشته که این همه ابزار فساد مهیا باشد و دشمن تا این اندازه برای مقابله با دین، تجهیز شده باشد، ساده‌ترین و اساسی‌ترین راه برای مقابله با فساد، آموزش صحیح است؛ باید همت کرده و فرهنگ اسلامی را متناسب با زمان، اقتضائات و نیازهای جامعه و خطرهایی که جامعه را تهدید می‌کند احیاء کرد.
اگر محور فکر و دین و اعتقادات ما، صرفا تقلید از والدین یا بر اساس یک سخنرانی باشد، بسیار سست خواهد بود، در مقابل این همه عوامل مخرب و ویرانگر فرهنگی، نمی‌توان برای شناخت دین و فرهنگ به همین امور اکتفا کرد. اگر کسانی واقعا دلسوز مردم هستند، باید چاره‌ای بیندیشند. البته کارهایی نیز انجام شده است؛ به عنوان نمونه روشی که برای تربیت مبلغین و روحانیون و دانشمندان جوان در قالب فنی و علمی نسبتا خوب در کشور بنا نهاده شده و حدود 40 سال است که آغاز شده، مناسب است؛ اما این برای عده‌ای محدود است و نه برای همه جمعیت کشور.
راهی که برای فراگیر شدن این آموزه‌ها به نظر ما رسیده است، این است که این مفاهیم به صورت آزاد در قالب آموزش غیرحضوری، در اختیار همگان قرار داده شود. لذا هدف تاسیس این دانشگاه مجازی این بوده است که مفاهیمی که حدود 70 سال برای ارائه مطلوب آنها، تلاش و کوشش صورت گرفته است، بتواند در اختیار سایر مردم قرار گیرد.
دین را باید از منابعش، یعنی قرآن و کلام اهل‌بیت(ع) شناخت، از طرفی راه استدلال صحیح را نیز باید آموخت تا فرد تفاوت استدلال صحیح و مغالطه را متوجه شود.
سخنرانی آیت‌الله مصباح‌یزدی (دام‌ظله) در همایش نسیم مهر (افتتاحیه سال تحصیلی دانشگاه فرهنگ و معارف اسلامی)؛ قم؛ 94/6/30
اهمیت تامین نیازهای روحی
گاه انسان در معرض امراض روحی قرار می‌گیرد که سعادت ابدی وی را به خطر می‌اندازد و اتفاقا افرادی تعمدا این بیماری‌ها را ترویج کرده و افراد جامعه هدف هجوم این آفت‌ها قرار می‌دهند. طبیعی است که در اینجا نیز باید برای مقابله با این خطر روحی و فکری، سعی و تلاش بیشتری شود. لذا همان‌گونه که باید در مقابل شیوع بیماری‌های مسری، مسئولین تمام تلاش خود را به کار گیرند، در این زمینه هم باید چنین باشد.
درمان بیماری‌های فکر و روح، بسیار مهمتر از بیماری‌های جسمی است؛ چرا که اگر روح آسیب ببیند، حقیقت انسانیت انسان، از بین می‌رود؛ لذا در همین دنیا، جانوران خطرناک به ظاهر انسانی پیدا شده‌اند که با هیچ جانوری قابل مقایسه نیستند و چنان به برخی اعمال وحشیانه دست می‌زنند که هیچ حیوانی، چنین کارهایی انجام نمی‌دهد؛ عجیب آنکه سازمان‌های بین‌المللی هم چشمشان را بر آن می‌بندند.
قرآن کریم از برخی افراد به ظاهر انسان، به چهارپا، الاغ، سگ و بدترین جنبندگان تعبیر کرده است؛ در واقع بیماری روحی می‌تواند فرد را تا چنین درجاتی تنزل دهد. انبیاء بیماری‌های روحی را شناخته و وظیفه پیشگیری و درمان بیماری‌های روحی را برعهده دارند، انبیاء، طبیب روحی هستند و لذا حضرت علی(ع)، پیامبر(ص) را «طبیب دوار بطبه» عنوان می‌کند، یعنی طبیب سیاری که راه افتاده و بیماران را یافته و آنها را مداوا می‌کند.
هرچند در نظام ما به برکت اسلام و انقلاب اسلامی و خون شهدا، اوضاع فرهنگی، به این وخامت نرسیده است، اما به هر حال، اوضاع امروز، نسبت به اوایل انقلاب، بسیار تنزل یافته است. در کنار پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات مانند اینترنت و تلفن همراه و نظایر آن، نفوذ فساد نیز بسیار آسان‌تر شده است؛ وقتی که این ابزار، در طول همین چند سال توانسته چنین آثار سوئی را در جامعه بگذارد، تا صد سال آینده چه خواهد شد؟ این در صورتی است که به فرض، اسباب‌های خطرناک‌تری کشف و اختراع نشود.
وقتی انحراف به صورت آرام آرام و تدریجی صورت گیرد، خیلی حساسیت برانگیز نیست و فرد متوجه عمق فاجعه نمی‌شود. دستیابی ساده به ابزار فساد در کنار رسانه‌های ماهواره‌ای و سایت‌های اینترنتی که شبانه‌روز به شبهه‌پراکنی در مورد اعتقادات می‌پردازند، زمینه را برای تنزل فرهنگی آماده می‌کند.
راهکار حفظ بهداشت روحی
اولین وظیفه برای حفظ روح و بهداشت روحی، حفظ کردن دین خود است، اولین قدم برای حفظ دین، تقویت ایمان و اعتقادات است. وظیفه دوم اینکه سعی کنیم دیگران و از جمله خانواده و فرزندان خودمان، به این فسادها مبتلا نشوند و بالاخره وظیفه دیگر اینکه باید راه درمان کسانی که به این امراض روحی مبتلا شده‌اند را یاد بگیریم.
در طول تاریخ بشریت، هرگز سابقه نداشته که این همه ابزار فساد مهیا باشد و دشمن تا این اندازه برای مقابله با دین، تجهیز شده باشد، ساده‌ترین و اساسی‌ترین راه برای مقابله با فساد، آموزش صحیح است؛ باید همت کرده و فرهنگ اسلامی را متناسب با زمان، اقتضائات و نیازهای جامعه و خطرهایی که جامعه را تهدید می‌کند احیاء کرد.
اگر محور فکر و دین و اعتقادات ما، صرفا تقلید از والدین یا بر اساس یک سخنرانی باشد، بسیار سست خواهد بود، در مقابل این همه عوامل مخرب و ویرانگر فرهنگی، نمی‌توان برای شناخت دین و فرهنگ به همین امور اکتفا کرد. اگر کسانی واقعا دلسوز مردم هستند، باید چاره‌ای بیندیشند. البته کارهایی نیز انجام شده است؛ به عنوان نمونه روشی که برای تربیت مبلغین و روحانیون و دانشمندان جوان در قالب فنی و علمی نسبتا خوب در کشور بنا نهاده شده و حدود 40 سال است که آغاز شده، مناسب است؛ اما این برای عده‌ای محدود است و نه برای همه جمعیت کشور.
راهی که برای فراگیر شدن این آموزه‌ها به نظر ما رسیده است، این است که این مفاهیم به صورت آزاد در قالب آموزش غیرحضوری، در اختیار همگان قرار داده شود. لذا هدف تاسیس این دانشگاه مجازی این بوده است که مفاهیمی که حدود 70 سال برای ارائه مطلوب آنها، تلاش و کوشش صورت گرفته است، بتواند در اختیار سایر مردم قرار گیرد.
دین را باید از منابعش، یعنی قرآن و کلام اهل‌بیت(ع) شناخت، از طرفی راه استدلال صحیح را نیز باید آموخت تا فرد تفاوت استدلال صحیح و مغالطه را متوجه شود.
سخنرانی آیت‌الله مصباح‌یزدی (دام‌ظله) در همایش نسیم مهر (افتتاحیه سال تحصیلی دانشگاه فرهنگ و معارف اسلامی)؛ قم؛ 94/6/30