پرسش:با توجه به اینکه قیام‌های فراوانی در تاریخ برای احقاق حق صورت گرفته، علت ماندگاری و جاودانگی قیام حسینی چیست؟

پاسخ:عناصر و عوامل متعدد و گوناگونی در این موضوع نقش داشته‌اند که در اینجا به بیان اهم آنها می‌پردازیم:
1- حق‌طلبی
از نظر قرآن مجید، تاریخ؛ سنت، اصول و قواعدی دارد که بر آن حاکم است. جریان تاریخ، طبق همین ضابطه‌ها استمرار دارد. فناپذیری و نابودی همه موجودات و جریان‌های تاریخ، از مسائل مهمی است که در قرآن مطرح شده است. آنچه رنگ فنا و نابودی به خود نمی‌گیرد، تنها ذات باری تعالی است «ما عندکم ینقدو ما عندالله باق» آنچه نزد شماست فانی می‌شود، اما آنچه نزد خداست باقی است. (نحل - 96) از این رو هر چه بخواهد پایدار باشد، باید در مسیر الهی حرکت کند و صبغه خدایی به خود بگیرد. از منظر قرآن تنها حق باقی و جاودانه است و باطل به طور ذاتی فاقد استعداد بقا است و قابلیت استمرار و جاودانگی ندارد.
«ان الباطل کان زهوقا» یقینا باطل نابودشدنی است. (اسراء - 81) باطل همانند کف روی آب جولان دارد، ولی بقا و دوام نخواهد داشت و سرانجام از آن حق است.
بنابراین هر شخص، گروه و جریانی به میزان بهره‌مندی از حق و حقیقت و به اندازه قرارگیری در جریان حق، از قابلیت بقا و استمرار برخوردار خواهد شد، از این رو همه قیام‌هایی که در جهت احقاق حق، از سوی حق مداران جهان رخ داده، باقی است، زیرا پیام و هدفشان باقی است. پس همه قیام‌های حق‌طلبانه باقی‌اند، اما نهضت خونین امام‌حسین(ع) جایگاه و پایگاه ممتازی دارد، چرا که در بهره‌مندی از حقانیت و در عین حال اخلاص و مظلومیت، بر همگان سبقت گرفته است. یارانی که با امام‌حسین(ع) و در لشکر آن حضرت، جریان عاشورا را آفریدند، در اوج اخلاص، صفا، و حق‌طلبی و در عین حال تحمل مشکلات و سختی‌ها بودند، و قله رفیع بردباری و فداکاری را برای احقاق حق فتح کردند.
شهادت امام‌حسین(ع) بر یگانگی اصحاب خود، گواه این مدعا است که آنان در میان همه نهضت‌ها و قیام‌ها، ویژگی و امتیاز خاصی داشتند: «فانی لااعلم اصحابا اوفی و لاخیرا من اصحابی» همانا من اصحابی بهتر و با وفاتر از اصحاب خودم سراغ ندارم. (ارشاد مفید، ج 1، ص 91)
2- اخلاص
از نظر اسلام، ارزش و اعتبار هر عملی، بر قصد و نیت صاحب آن عمل استوار است. پیامبر اسلام(ص) می‌فرماید: «انما الاعمال بالنیات» (وسائل الشیعه، ج 1، ص 48) در طول تاریخ، قیام‌ها و هجرت‌های متعددی از سوی افراد مختلفی رخ داده است اما قیام امام‌حسین(ع) با گذشت قرن‌ها به صورت قیامی جاودانه و نمونه مطرح است. ریشه این جاودانگی همان خلوص نیت امام‌حسین(ع) است که در اوج و کمال آن در روز عاشورا به منصه ظهور رسید.
3- شهادت و از خودگذشتگی
مرگ در راه خدا، که در فرهنگ اسلام شهادت نامیده می‌شود، تجلی شکوهمندی از عرصه عشق و جاودانگی در ساحت قرب الهی است. شهادت بالاترین آزمایشی است که شهید، با موفقیت از آن بیرون می‌آید و جایگاهش نزد خدا ضمانت شده است. امام‌حسین(ع) و یاران با وفایش با ایثار خون خود، تا ابد، نهضت حسینی را جاودانه ساختند و از نشستن هرگونه غبار فراموشی بر نهضت جلوگیری، و ارزش‌های الهی اسلام را احیا کردند. از این رو فرموده‌اند: الاسلام نبوی الحدوث و حسینی البقاء. و در روایتی پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «ان لقتل الحسین حرارهًْ فی ‌قلوب المومنین لاتبرد ابدا» همانا در قتل (شهادت) امام‌حسین(ع) حرارت و عشقی در دلهای مومنین بوجود می‌آید که تا ابد به سردی نمی‌گراید.
(مستدرک الوسائل، ج 10، ص 318)
4- پیام رسانی بازماندگان عاشورا
امام‌سجاد(ع) حضرت زینب(س) و دیگر بازماندگان حادثه عاشورا نقش مهمی در رساندن پیام عاشورا و ماندگاری این نهضت داشتند.