زلال بصیرت (۱۲۵) - ریشه همه انحرافات ۰۱/ ۰۶/ ۱۳۹۶
زلال بصیرت
ریشه همه انحرافات
۰۱/ ۰۶/ ۱۳۹۶
برای تشخیص حسن و عیب ابتدا باید یك نظام ارزشی به عنوان معیار و مقیاس معین شود، ممكن است موضوعی را عده‌ای حسن و عده‌ای دیگر عیب تلقی كنند؛ یعنی با تفاوت معیارها، معنای حسن و عیب نیز فرق خواهد كرد. ما معتقدیم بهترین معیار برای شناخت محاسن و معایب موازین اسلامی است و باید حسن و عیب را بر اساس آموزه‌های قرآن و فرمایشات اهل بیت(ع) تبیین كرد.
ضرورت شناخت ضعفهای خود
و توجه به عوامل موفقیت دیگران
هیچ یك از گروه‌های فعال در گذشته و حال معصوم و مبرا از خطا و اشتباه نبوده و هر یك معایبی داشته‌اند، اگر هر یك از این گروه‌ها را بر اساس معیارهای اسلامی مورد مطالعه قرار دهیم، متوجه خواهیم شد اغلب آنها با وجود علاقه به اسلام و انقلاب و زحمات و سختی‌های فراوانی كه در این راه متحمل شده‌اند، نقاط ضعفی هم داشته‌اند كه نقطه مشترك آنها علاقه به بعضی مظاهر و امور دنیوی است.
حب مال و مقام مطلقاً مورد سرزنش نیست، مهم این است كه در مقام تزاحم بین حب دنیا و اجرای وظیفه الهی كدام یك مقدم شمرده شود و اینجا است كه باید درون خود را واكاوی كنیم و ببینیم كه در انگیزه‌هایمان چه میزان عشق خدا و اولیای الهی وجود دارد و چه مقدار حاضر هستیم خواست خدا را بر خواسته خودمان ترجیح بدهیم.
ممكن است بن‌مایه بعضی انحرافات در باطن ما وجود داشته باشد، اما تا زمانی كه مجال بروز پیدا نكرده، در رفتار ما خود را نشان ندهد،بعضی از كسانی كه در دوران دفاع مقدس آماده فداكاری تا آخرین قطره خون در جهت دفاع از اسلام و انقلاب بودند، بعد از آن دوران و پس از بازگشتن به جامعه، با تغییر اوضاع و احوال جامعه، آنها هم تدریجاً تغییر كردند و رفتارهای دیگری از آنها سر زد. نه اینکه این نوع رفتار در آنها ایجاد شده باشد، بلكه بن مایه آن در قلبشان وجود داشت، ولی چون موقعیت بروز نمی‌یافت، در رفتارشان ظاهر نمی‌شد؛ اما با تغییر شرایط این بن مایه تدریجاً رشد كرد و خود را نشان داد.
ما نیز از این مشكلات مصون نیستیم؛ لذا باید از یك سو معایب گروه‌های دیگر را كه عمدتاً ناشی از دلبستگی به دنیاست، شناخته و تلاش كنیم به آنها گرفتار نشویم؛ از سوی دیگر عوامل موفقیت و پیروزی افراد و گروه‌ها را بررسی كنیم و در پی كسب آنها باشیم.
به طور اجمال می‌توان گفت روح همه ضعف‌ها و معایب در حب دنیا و ریشه همه خوبی‌ها و محاسن، در اخلاص، عمل به وظیفه و اعتماد داشتن به خدا است. دلبستگی به دنیا مانع شناخت صحیح وظیفه و یا عمل كردن به وظیفه بعد از شناخت آن می‌شود.
لزوم توكل بر خدا در انجام وظیفه
ابتدا باید معنای صحیح توكل را بفهمیم. آیا دست روی دست گذاشتن و امید بستن به خدا توكل و حداكثر دعا و توسل كفایت می‌كند؟ یا باید برای رسیدن به هدف تمام امكانات مادی خود را به كار بگیریم؟ در این صورت تفاوت كسانی كه بر خدا توكل می‌كنند با دیگران چه خواهد بود؟
خداوند نه تنها امید كسی را كه بر غیرخدا تكیه كرده است از بین می برد، بلكه او را در میان مردم خوار و ذلیل می‌كند. لذا باید تمام امید و توكل انسان در همه امور، حتی برای فعالیت در زمینه مسائل سرنوشت‌ساز اجتماعی مثل انتخابات به خداوند باشد. اما این مسئله منافاتی با اقدامات عملی ندارد. زیرا اعتماد و توكل به خداوند متعال امری قلبی است و استفاده از امكانات مادی موجود، وظیفه عملی است.
ما باید وظیفه خود را انجام دهیم و برای موفقیت در این مسیر به خداوند امید داشته باشیم و نگذاریم دلبستگی به دنیا مانع توكل و انجام وظیفه‌مان شود. در غیر این صورت هیچ تضمینی برای مصون ماندن ما از سرنوشتی كه دیگران به آن مبتلا شده‌اند، وجود ندارد. اگر امروز برای انقلاب و اسلام دل می سوزانیم، معلوم نیست، وضع فردایمان چگونه باشد؛ لذا باید خود را از دلبستگی به دنیا رها كنیم.
باید این مسئله را هم در نظر داشته باشیم كه ما مسئول انجام وظیفه هستیم و نتیجه به دست خداست. ممكن است نتیجه همان چیزی باشد كه ما به دنبال آن بودیم، گاهی هم نتیجه چیز دیگری است. اگر ما با توكل بر خدا به وظیفه خود عمل كنیم، نتیجه هر چه كه باشد، ما نفع برده‌ایم و نزد خدا مأجوریم، حتی اگر نتیجه، مورد انتظار ما نباشد. در غیر این صورت زیان كرده‌ایم، حتی اگر ظاهراً به نتیجه مورد نظر خود برسیم.ما باید وظیفه‌مان را بشناسیم و فقط به خداوند متعال امیدوار باشیم و بدانیم هر اندازه به چیزی غیر از خدا امید داشته باشیم، به همان میزان با ناكامی و شكست در خواسته‌هایمان مواجه خواهیم شد.
امام خمینی(ره) نمونه كاملی از توكل بر خدا بود. ما باید وظیفه‌مان را بشناسیم و همان را انجام دهیم؛ اما نباید نگران نتیجه باشیم. چون نتیجه به دست خداست. هم‌چنانکه امام راحل(ره) وقتی در سخت‌ترین شرایط وصیت نامه‌اش را تنظیم می‌كند، خود را با دلی آرام و قلبی مطمئن توصیف می‌كند ، زیرا امیدش فقط به خدا بود. ما هم اگر توانستیم چنین روحیه‌ای پیدا كنیم، همواره در زندگی آرام خواهیم بود.
بیانات آیت‌الله مصباح یزدی(دام ظله) در دیدار با جمعی از اعضای شورای مركزی جبهه پایداری؛ قم؛ 14 / 1 / 1392 .