راهکارهای دریافت امدادهای غیبی
(پرسش و پاسخ)
پرسش:بر اساس آموزههای وحیانی انسان چه ساز و کارهایی را در زندگی خود باید در پیش گیرد تا مشمول امدادهای غیبی الهی گردد؟
پاسخ:الطاف و امدادهای خاص الهی
بشر در زندگی خاص خود، اعم از زندگی فردی و یا اجتماعی، احیانا مشمول لطفها و رحمتهای خاصی میشود که او را دستگیری میکند و از سقوط نجات میدهد. خداوند درباره رسول اکرم (ص) میفرماید: (الم یجدک یتیما فاوی، و وجدک فعا لا فهدی، و وجدک عائلا فاغنی (ضحی - 6 تا 8) و در نمازهای پنجگانه از خدا یاری میجوییم. ایاک نعبد و ایاک نستعین» (حمد -4) این خود نوعی استمداد از غیب است.
انواع کمکهای غیبی و زمینههای آن
کمکهای غیبی گاهی به صورت فراهم شدن شرایط موفقیت است و گاهی به صورت الهامات و هدایتها و روشنیها و روشنبینیها. ولی باید دانست که این گونه الطاف غیبی گزاف و رایگان نیست. چنین نیست که انسان در خانهاش بنشیند، دست روی دست بگذارد و منتظر باشد، دستی از غیب برون آید و کاری بکند. خیر، چنین انتظاراتی برخلاف ناموس آفرینش است. دو آیه از قرآن کریم ذکر میکنیم، یکی در مورد مددهایی که به صورت فراهم شدن شرایط موفقیت است و دیگری در مورد مددهایی که به صورت الهامات و هدایتهای معنوی است. ببینید قرآن کریم چه شرایطی را ذکر میکند و چگونه است که به صورت گزاف و رایگان رخ نمینماید.
در مورد اول میفرماید: ان تنصروا الله ینصرکم و یثبت اقدامکم» اگر خدا را یاری کنید، خداوند هم شما را یاری میکند و ثابت قدمتان میدارد (محمد-7) در این آیه شریفه یاری الهی را که مدد غیبی است، مشروط میکند به یاری قبلی خدا، یعنی اینکه خدمت و عمل مجاهدتی در راه خیر عموم صورت بگیرد، و مخصوصا در راه خدا باشد، یعنی لله و فیالله باشد، که هم عمل و مجاهدت و کوشش شرط است و هم اخلاص و حسن نیت. در مورد دوم میفرماید: «والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا و انالله لمعالمحسنین» آنان که در راه ما کوشش و جدیت به خرج میدهند، ما راههای خود را به آنها ارائه میدهیم، و خداوند با نیکوکاران است. (عنکبوت- 69)
در این آیه نیز دو شرط کوشش و هم اینکه در راه ما باشد را ذکر میکند، در واقع هم نیروی بدنی و هم صرف نیروی روحی را دو شرط زمینهای قرار میدهد، و در این صورت است که هدایت و روشنی باطنی به انسان داده میشود. بنابراین میبینید که سخن از مددهای گزاف و رایگان نیست. قرآن کریم در داستان اصحاب کهف چنین میفرماید:
«افهم فتیهًْ امنوا بربهم و زدناهم هدی، و ربطنا علی قلوبهم اذقاموا» یعنی آنها گروهی جوانمرد بودند که پروردگار خویش را شناختند و به او ایمان آوردند، و ما بر هدایت و روشنایی آنها افزودیم، و به قلب آنها قوت بخشیدیم، زیر آنها بپا خاسته بودند و عقاید سخیف قوم خود را مورد حمله قرار داده بودند. (کهف-14)
در اینجا نیز هم سخن از مدد غیبی به صورت هدایت و روشنبینی است و هم سخن از تقویت نیروی اراده است؛ و هر دو را مشروط کرده است به دو چیز: یکی قیام و بپاخاستن و دیگری لله و فیالله بودن قیام.
امدادهای غیبی امری ایمانی و تجربی
اینکه زندگی انسان اگر مقرون به حقجویی و حقیقتخواهی و اخلاص و عمل و کوشش باشد، مورد حمایت حقیقت قرار میگیرد و از راههایی که بر ما مجهول است، دست غیبی ما را تحت عنایت خود قرار میدهد، علاوه بر اینکه یک امر ایمانی است و از لوازم ایمان به تعلیمات انبیا است، یک حقیقت تجربی و آزمایشی است. البته تجربه و آزمایش شخصی و فردی، یعنی هر کسی لازم است در عمر خویش چنین کند تا اثر لطف و عنایت پروردگار را در زندگی خود ببیند، و چقدر لذتبخش است معامله با خدا و مشاهده آثار لطف حضرت حق. کار خیلی سختی نیست، مراحل اولیهاش آسان است، انسان میتواند با پیمودن راه خدمت به خلق، کمک به ضعیفان مخصوصا احسان به والدین، به شرط اخلاص و حسن نیت، کم و بیش آثار لطف خدا را همراه خود ببیند.
تفاوت تفکر مادی و تفکر الهی
در این رابطه تفاوت تفکر مادی و تفکر الهی در همین جاست. از منظر یک نفر مادی،درحساب عالم هیچگونه تفاوتی میان راه حق و راه ناحق نیست، عدل و ظلم، حق و ناحق،خوبی و بدی از نظر نظام کلی و کلان عالم حساب خاصی ندارد. گوش جهان به این معانی و مفاهیم بدهکار نیست. اساسا جهان چشم و گوش و عقل و هوشی ندارد که به این چیزها برسد، و آن را که در راه حق و عدالت و اخلاق و انسانیت و نیکوکاری و اخلاص گام برمیدارد، تایید کند و آن را که در این راه گام برنمیدارد، تایید نکند. ولی از نظر انسان الهی، در حساب کلی جهان، میان این دو تفاوت است، حقیقتی در کار است و به حمایت مردان راه حق برمیخیزد.
بنابراین از نظر جهانبینی مادی، عوامل موثر در اجل، روزی، سلامت، سعادت و خوشبختی منحصرا مادی است. تنها عوامل مادی است که اجل را دور یا نزدیک میکند، روزی را توسعه میدهد یا تنگ میکند. به تن سلامت میدهد یا میگیرد. خوشبختی و سعادت را تامین یا نابود میکند، اما از نظر جهانبینی الهی،علل و عوامل دیگری که عوامل روحی و معنوی نامیده میشوند نیز همدوش عوامل مادی در کار اجل و روزی و سلامت و سعادت و امثال اینها موثرند.