بخش دیگری از نتایج گزارش تحقیق و تفحص از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که در مجلس هفتم بررسی و در جلسة علنی روز چهارشنبه 17 شهریور 1385 توسط جواد آرین‌منش مخبر کمیتة تحقیق و تفحص قرائت گردید، از نظر خوانندگان می‌گذرد.
«* تولیدات سینمایی و چگونگی برگزاری جشنواره‌های مختلف فیلم، تئاتر و موسیقی و نحوة حمایت و نظارت بر فعالیت‌های انجام شده در این حوزه:
در بررسی‌هایی که بر روی تولیدات سینمایی
6 سالة سینمای ایران (1378-1384) که در جشنواره فجر به نمایش در آمده‌اند انجام گرفت، حکایت از عدم انطباق محتوای بسیاری از تولیدات هنری با سیاست‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و معیارها و ارزش‌های ملی و اسلامی دارد. به برخی از این موارد ذیلاً اشاره می‌گردد.
الف- محتوای فیلم‌ها و آثار سینمایی:
در نقد آثار سینمایی اشکالات زیر مشاهده می‌گردد:
- گسترش فرهنگ لمپنیزم
- حاکمیت فرهنگ دین زدایی و غرب گرایی بر تولیدات سینمایی
- زیر سؤال بردن نهادهای انقلاب اسلامی
- معرفی غرب به‌عنوان کعبه آمال و آرزوهای جوانان ایرانی
- ترسیم نظام مقدس جمهوری اسلامی به‌عنوان تضییع کنندة حقوق زنان و جوانان
- خوانندگی و رقص زنان
- پخش موسیقی‌های غیر مجاز
- سیر صعودی خشونت در فیلم‌ها
- توجیه خیانت زن و مرد به یکدیگر به‌عنوان امری عادی و جایز
- به چالش کشیدن مظاهر اقتدار نظام از جمله ارتش، سپاه و تصویر آنان به عنوان نهادهایی متحجّر و کهنه‌گرا
- القاء عقب‌ماندگی مسلمانان
- عدم هماهنگی با سیاست‌های خارجی نظام جمهوری اسلامی
- استفادة ابزاری از تصاویر زنان
- غیرت زدایی
- تبلیغ نا‌امنی زنان
- تبلیغ مشرب‌های صوفیانه و عرفان وارداتی و خانقاهی
- زیر سؤال بردن دفاع مقدس
- زیر سؤال بردن خودباوری ملی
- استفاده ضد ارزشی از نمادها و عناوین مقدس با تکنیک‌های هنری
- مطرح کردن فرزندان نامشروع به‌عنوان امری عادی و غیر قبیح
- نفی روحیة استکبار ستیزی
- خانواده‌‌گریزی، ترویج طلاق، خودکشی، رابطه‌های پنهانی و...
ب- ساختار قوانین و مقررات حوزة سینما و نحوة اعمال آنها توسط مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی:
در ریشه‌یابی علل و عوامل گرایش اهالی سینما در فاصله سال‌های 1376 تا 1384 به سمت و سوی محتوا و مفاهیم ذکر شده به تغییرات ایجاد شده در ساختار آیین نامه‌ها و قوانین نظارتی و هدایتی در حوزة سینما می‌توان اشاره کرد:
یکی از اوّلین اقدامات مسئولان وقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تغییر آیین نامه بررسی فیلمنامه و مجوز ساخت فیلم و آیین‌نامه
نظارت بر تولیدات سینمایی است که عملاً منجر به حاکمیت فرهنگ تسامح و تساهل و سلیقه‌ای شدن نظارت و صدور مجوزها گردیده است.
- ترکیب اعضای شورای نظارت با گرایشات فکری و سیاسی خاص، صوری بودن جلسات و عدم حضور منظم اعضا در جلسات مربوطه، کمرنگ شدن حضور نهادهای نظارتی، انحلال شورای فیلمنامه توسط معاونت سینمایی، عدم بازبینی دقیق فیلم‌ها و عدم نظارت بر تغییرات ایجاد شده در حین ساخت فیلم.
همچنین برخورد تبعیض‌آمیز در صدور مجوز ساخت فیلم به‌گونه‌ای که فیلم‌های ارزشی در پیچ و خم صدور مجوز ماه‌ها گرفتار می‌شدند که عملاً باعث خستگی و بی‌رغبتی فیلمساز
می‌گردیده است.
بر همین اساس بازنگری و اصلاح قوانین دستورات موجود در حوزة سینما به منظور جلوگیری از اعمال سلیقه و سوءاستفاده‌های احتمالی یک ضرورت جدّی است.
* عملکرد خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران به عنوان تنها خبرگزاری دولتی و یکی از سازمان‌های وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از حیث منابع خبر و میزان اعتبار خبر و ارائه تحلیل‌ها به ویژه در زمینه ارائه اخبار داخلی عملکرد قابل قبولی نبوده و به جای اعمال سیاست‌های فرهنگی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران و حرکت در راستای منویات مقام معظّم رهبری در پاره‌ای موارد گرفتار مسائل جناحی گردیده و در زمینه‌های مالی و نیروی انسانی دارای مشکلاتی بوده است. بررسی‌های صورت گرفته از سوی هیئت بازرسی کل کشور از سازمان خبرگزاری بیانگر وجود تخلفاتی در زمینة امور اداری و مالی و استخدامی نظیر تبعیض در اعزام کارشناسان و خبرنگاران به خارج از کشور، عدم رعایت ضوابط در ادامه تحصیل کارکنان، پرداخت‌های غیرمجاز و تخلف درخصوص جابه‌جایی و انتقال ارز می‌باشد.
* بررسی عملکرد معاونت مطبوعاتی درخصوص چگونگی صدور مجوز و نظارت، حمایت از نشریات و مؤسسات وابسته به این معاونت از جمله مؤسسة نشرآوران حکایت از وجود مشکلاتی دارد که به برخی از آنها به شرح ذیل اشاره می‌شود:
معاونت مطبوعاتی همچون سایر معاونت‌های وزارت ارشاد که برای انجام امور غیرقانونی نظیر به‌کارگیری نیرو، پرداخت غیرقانونی به افراد، خریدهای غیرمجاز مبادرت به ایجاد یک مؤسسة جانبی غیردولتی و صوری نموده‌اند که با تشکیل مؤسسه نشرآوران مرتکب تخلفاتی از جمله موارد ذیل گردیده است:
- استخدام 512 نفر کارمند بدون مجوز استخدام جهت واحدهای مختلف و بستن قراردادهای صوری جهت برداشت وجه از حساب مؤسسه.
- اخذ وجوه کلان میلیاردی از وزارت ارشاد بدون دادن تضمین و برداشت 10درصد از وجوه مزبور به‌عنوان کارمزد جهت انجام دستورات معاونت مطبوعاتی و توزیع وجوه در قالب توافقنامه.
- عدم رعایت آیین‌نامه اجرایی مادّة 17 درخصوص هزینه کردن اعتبارات دریافتی از وزارتخانه
- عدم رعایت قوانین و مقررات در رابطه با هزینه نمودن اعتبارات دریافتی
- خرید اقلام سرمایه‌ای و به هزینه گرفتن اعتبارات تحت عنوان هزینه‌های پیش‌بینی نشده
- انجام هزینه‌های شخصی غیرقانونی
نتیجة تحقیقات درخصوص مطبوعات و نشریات بیانگر آن است که تعداد تخلفات صورت گرفته در این زمینه بسیار قابل توجه بوده است و متأسفانه ضعف‌های آشکاری در نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وجود داشته است.
مهم‌ترین محورهای تخلفات نشریات و مطبوعات را مواردی از جمله ترویج فرهنگ غرب، هرج و مرج رفتاری، سیاه‌نمایی و تضعیف نظام، ترویج فرهنگ منحط شاهنشاهی، سکولاریسم، تضعیف باورهای دینی، تضعیف ولایت فقیه، تضعیف قوای سه‌گانه و تضعیف روحانیت و ارزش‌های انقلاب تشکیل داده است.
پس از قرائت نتیجة تحقیق و تفحص، نماینده بهبهان به محورهای این گزارش انتقاد کرد. عمادالدین افروغ، رئیس‌کمیسیون فرهنگی مجلس به خاطر تخلفات میلیارد تومانی که محرز شده بود از رئیس‌مجلس خواست تا نسخه‌ای از گزارش را به قوّة قضائیه برای پیگیری و برخورد قضایی ارسال کنند.
جواد آرین‌منش مخبر کمیتة تحقیق و تفحص نیز اظهار کرد: ما به‌اندازة یک وانت از تخلفات صورت‌گرفته در بخش‌های مختلف وزارت ارشاد، مستندات داریم. اگر کسی ایراد یا ابهامی دارد، می‌تواند مستندات را ملاحظه کند.»1
نتیجه اصل این گزارش این بود که «بخش قابل ملاحظه‌ای از تولیدات دوران دولت خاتمی و حاکمیت گفتمان دموکراتیک، نه تنها در راستای اهداف و سیاست‌های فرهنگی نظام مقدس جمهوری اسلامی شکل نگرفته، بلکه از محتوای سوءفرهنگی و ضدفرهنگی برخوردار بوده است.
پانوشت:
1- سایت کتاب نیوز.