اواسط شهریورماه طی گزارشی در همین صفحه هشدار دادیم «کره جنوبی با همکاری آمریکا و در پوشش معافیت تحریمی برای ایران، می‌خواهد بار دیگر بازار لوازم خانگی کشورمان را قبضه کند، اقدامی که می‌تواند به نابودی صنعت نوپای لوازم خانگی و بیکاری هزاران نفر بیانجامد... سایت نود اقتصادی هم گزارش داد که ظاهرا آمریکا برای آزاد کردن بخشی از پول‌های ایران مجوزی را به کره و شرکتهای کرهای داده است که بر اساس آن این شرکت‌ها می‌توانند بدهی ایران را تنها از طریق واردات کالا به ایران پرداخت کنند».
حالا پس از حدود سه هفته تصویر نامه‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد دولت واردات هرگونه لوازم خانگی کرهای به کشور را ممنوع کرده است.
ماجرا از این قرار است که در پی درخواست تعدادی از شرکتهای داخلی تولید لوازم خانگی از رهبر معظم انقلاب برای جلوگیری از واردات لوازم خانگی، ایشان در نامه‌ای به تاریخ
14 شهریورماه به رئیس‌جمهور دستور دادند که طبق درخواست کارخانه‌های تولیدکننده لوازم خانگی، واردات این محصولات باعث شکستن کمر تولیدکنندگان می‌شود و باید جلوی آن گرفته شود. متعاقب این نامه ، رئیس‌جمهور رئیسی هم به وزرایش دستور می‌دهد واردات لوازم خانگی از دو شرکت کره جنوبی ممنوع شود.
برای درک بهتر چرایی این ممنوعیت بایستی به سابقه سوء کره جنوبی در ایران توجه داشته باشیم. کره‌ای‌ها طی دهه اخیر دوبار در قابل مردم ایران بدعهدی کرده‌اند.یک بار در اوایل دهه 90 و بار دیگر در اواخر دهه 90 در همراهی با تحریم‌های آمریکا ایران را ترک کردند. شرکتهای ال جی و سامسونگ کره بدون انتقال تکنولوژی و دانشی ، بازار کشور ما را از محصولات خود پر کردند و برای تغییر ذائقه مردم هم سرمایه‌گذاری هنگفتی کردند و حالا هم علیرغم آن سابقه بد باز هم می‌خواهند در یک فرصت‌طلبی آشکار به ایران بازگردند و باز هم به جای دادن تکنولوژی یا قطعه، محصولات نهایی خود را در ایران بفروشند آن هم در شرایطی که شرکتهای داخلی ما به جهت نبود کرهای اندکی سرپا شده‌اند.
حمایت از صنعتگر ایرانی
در این زمینه دبیرکل انجمن لوازم خانگی ایران اظهار کرد: اتفاقی که در سال ۹۷ افتاد و برندهای خارجی که ۷۰ درصد بازار کشور را در اختیار داشتند و با اعمال تحریم‌ها ما را ترک کردند، کشور را با چالش جدی ناشی از کمبود لوازم خانگی مواجه کردند و بحران ایجاد شد. این موضوع نه به واسطه اقدامات دولت وقت بلکه به واسطه تحریم‌ها و عدم تامین ارز توسط بانک مرکزی اتفاقی افتاد که شاهد افت حضور برندهای خارجی در کشور بودیم.
سیدحسن حسینی شاهرودی به خبرگزاری مهر گفت: در سه سال گذشته صنعتگران ما اعم از متخصصان، مهندسین، کارگران و سرمایه‌گذاران وارد میدان شدند تا با عزم ملی هم کیفیت و هم کمیت را بالا ببرند و کمبود را جبران کنند؛ به گونه‌ای که در سال ۹۸ تا ۹۹ به میزان ۷۸ درصد رشد تولید داشتیم. همچنین نسبت به سال ۹۷ رشد بالای
۱۰۰ درصدی داشته‌ایم و پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال هم صد در صد نیاز کشور را برطرف کنیم.
وی گفت: در حال حاضر ۷۰ درصد نیاز بازار برطرف شده و ۳۰ درصد از طریق بازار سیاه قاچاق لوازم خانگی پاسخ داده می‌شود؛ اگر جلوی قاچاق گرفته شود قطعاً تولیدکنندگان این ظرفیت را دارند که تمام نیاز بازار را برطرف کنند.
پاسخ مناسب به ترفند آمریکایی
دبیرکل انجمن لوازم خانگی ایران با‌اشاره به احتمال واردات لوازم خانگی، تصریح کرد: با این اتفاقاتی که اخیراً افتاد و آمریکا اجازه آزاد شدن منابع ایران در کره با ارسال کالا را داد، برندهایی مثل ال جی و سامسونگ مجدد وارد میدان شدند و عوامل داخلی آنها سعی داشتند مجدد فضا را برای ورود لوازم خانگی خارجی فراهم کنند.
شاهرودی افزود: صنعتگران احساس خطر کردند زیرا سرمایه‌گذاری کلانی در این حوزه شد و با‌اشتغالزایی خوبی که صورت گرفت بیش از ۳۰۰ هزار نفر مشغول به کار شدند و قطعاً با ورود مجدد آنها که ورود بسیار پرقوتی برای زمین گیر کردن صنایع داخلی می‌بود، نامه‌ای از سوی تولیدکنندگان لوازم خانگی و انجمن خطاب به مقام معظم رهبری تنظیم شد و طومارهایی هم از سوی هزاران نفر از کارگران امضا شد که‌اشتغال و تولید باید حفظ شود و ما می‌توانیم نیاز کشور را از نظر کمی و کیفی تامین کنیم.
شکوفایی «ساخت ایران»
احمد نادری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی هم در مورد اهمیت دستور مقام معظم رهبری برای ممنوعیت واردات لوازم خانگی از کره جنوبی گفت: عرصه روابط بین‌الملل عرصه واقعیت است و در واقع کنشگران سیاسی که دولت‌ها و شرکتهای خصوصی مورد حمایت آنها هستند باید بدانند که هر کنشی یک واکنشی را به همراه خواهد داشت.
وی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس ادامه داد: کشور و شرکتهای کرهای در زمان تحریم بدعهدی و بدقولی کردند و پشت ایران را خالی کردند لذا قاعدتا ما هم باید واکنش نشان می‌دادیم و کالاهای آنها را تحریم کنیم.
این نماینده تاکید کرد: دستور
مقام معظم رهبری یکی از دستورات درخشانی است که ایشان در طول سال‌های زعامت خود صادر کردند. این دستور بسیار هوشمندانه
است.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: با این دستور توجه بیشتری به تولید و ظرفیت‌های داخلی می‌شود که شکوفایی (ساخت ایران) را به دنبال خواهد داشت لذا به نظر من همه باید این دستور را اجرایی و عملیاتی کنیم و به سمتی برویم که ان‌شاالله بتوانیم کالای ایرانی مصرف کنیم که مصرف کالای ایرانی باعث شکوفایی تولید و‌اشتغال‌زایی می‌شود.
«بازار رقابتی» ایرانی ها
برخی این شبهه را مطرح می‌کنند که در نبود خارجی‌ها انحصار در بازار صورت می‌گیرد در حالی که اتفاقا تا زمانی که خارجی‌ها بر بازار ایران سیطره داشتند خطر انحصار جدی بود، ولی با حضور نزدیک به 500 شرکت ایرانی فعال در این حوزه عملا زمینه شکل گیری بازار رقابتی فراهم خواهد بود.
حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی در این زمینه گفت: تا قبل سال ٩٧ به خاطر تحریم آمریکا بازار ایران در سیطره لوازم خانگی خارجی بود و درها باز گذاشته شد و هم خطوطی شکل گرفت که سرمایه‌گذار ایرانی برندهای خارجی را برای تولید و مونتاژ به ایران آوردند. افکاری که می‌گفتند رقابت باید باشد تا تولید ایران رقابتی شود توانست تا قبل سال ٩٧ این ایده را پیاده کند و عمده بازار هم در اختیار کره‌ای‌ها بود و در سال ٩٧ با تحریم، بازار لوازم خانگی که تا ٧٠ درصد در دست خارجی‌ها بود، از حضور خارجی‌ها تهی شد.
وی ادامه داد: تولیدکنندگان ایرانی تا پیش از سال ٩٧ ضعیف نگه داشته شدند و عایدی این حضور خارجی‌ها، اخراج کارگران و مهندسان ایرانی و بیکاری بود و برخی با تفکر اینکه بازار رقابتی باشد جنگ تمام عیار اقتصادی به راه انداختند. یک طرف آنقدر بزرگ شد و کشور را در اختیارش قرار دادیم که اجازه نداد طرف دیگر که تولیدکننده ایرانی است، رشد کند.
غزنوی افزود: ما به اجبار تحریم و مدیریت منابع ارزی، واردات را ممنوع کردیم و امروز تولیدکنندگان لوازم خانگی داخلی افزایش‌اشتغال دارند و بازار را به خوبی کنترل کرده‌اند تا تولیدات به مقیاس اقتصادی رسید.
وی با بیان اینکه تا ۵٠ درصد بازار فعلی لوازم خانگی در اختیار کالاهای خارجی است که به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند، گفت: امروز به جای 11 میلیون دستگاه لوازم خانگی، 15 میلیون دستگاه لوازم خانگی در داخل تولید شده است.
غزنوی تاکید کرد: ما انحصارگرا نیستیم و از شراکت با تولیدکنندگان خارجی برای انتقال تکنولوژی استقبال می‌کنیم.
رونق تولید و‌اشتغال
علی حدادی، نماینده مجلس هم در گفت وگو با خبرگزاری فارس با‌اشاره به دستور
رهبر انقلاب مبنی بر عدم واردات لوازم خانگی دو شرکت کرهای گفت: آنچه امروز برای کشور ما حائز اهمیت است، مسئله تولید داخلی است. از همین رو، دستور رهبر انقلاب که در پی ارائه یک گزارش به ایشان صادر شد، دستور ویژه‌ای است و مسئولان مخصوصاً مسئولان گمرک باید توجه کنند که این دستور به خوبی عملی شود.
وی با بیان اینکه ممنوعیت واردات لوازم خانگی کرهای در راستای حمایت از تولید داخل است، گفت: ما توانمندی‌های بسیار خوبی در داخل کشور داریم و با حمایت همه‌جانبه از سرمایه‌گذاران و تولید داخل باید به سمت و سویی برویم که کشور در تولید محصولات مختلف به سمت خودکفایی
برود.
حدادی با بیان اینکه یکی از مشکلات مهم کشور بیکاری است، گفت: رونق تولید منجر به ایجاد‌اشتغال و تشویق تولیدکنندگان می‌شود. همچنین رقابت پذیری را بالا می‌برد و منجر به بهبود کیفیت محصولات ایرانی می‌شود.
واکنش کاربران فضای مجازی
واکنش فعالان فضای مجازی هم نسبت به دستور رهبر انقلاب جالب توجه است. از یک طرف رسانه‌های فارسی زبان خارجی و دنباله‌های داخلی آنان بودند که با عصبانیت از حمایت رهبری از تولیدکنندگان ایرانی، طبق معمول به توهین و زیرسؤال بردن این تصمیم پرداختند. یکی از ایرادات این گروه همان موضوع افزایش انحصار شرکتهای ایرانی بود که در همین گزارش به آن پاسخ داده شد.
اما از سوی دیگر برخی فعالان فضای مجازی بودند که با اشاره به برنامه‌ریزی برای اجرای درست این تصمیم و جلوگیری از راه‌های سوءاستفاده از آن، به واکنش نسبت به دستور اخیر پرداختند.
سیدپویان حسین‌پور، فعال رسانه‌ای در توییتر نوشت: «یک جنبه مهم در بحث محدودیت واردات لوازم خانگی از کره‌جنوبی، تلاش پشت صحنه آمریکایی‌ها برای سلب اختیار از ایران درخصوص دارایی‌های ملی ماست. یعنی تصمیم‌گیری درباره نحوه هزینه‌کرد بیش از هفت میلیارد دلار از پول ایرانیان در اختیار آمریکایی‌ها باشد اما در اختیار خود ملت ایران نه!».
وی افزود: «تصمیم قاطع نظام درباره ممنوعیت واردات لوازم خانگی از کره جنوبی، اقدام مهمی‌ست که هم به تقویت صنعت تازه در مسیر رشد قرار گرفته تولید لوازم خانگی در داخل کشور کمک می‌کند و هم حکم تنبیه کره‌جنوبی را دارد که سه سال پیش، با ترامپ علیه ایران همکاری کرد و بازار ما را ترک کرد».
محمدرضا باقری، فعال رسانه‌ای هم با‌اشاره به نکته‌ای قابل تأمل نوشت: «مسئله خیلی پیچیده نیست، کره می‌خواسته به‌جای بدهی‌اش لوازم خانگی بدهد و بازار ما را قبضه و صنعت را فلج کند. رهبری مخالفت کرده. لوازم خانگی خارجی ممنوع شده؟ خیر. لوازم خانگی کرهای مونتاژ داخل جمع می‌شود؟ خیر».
تکلیف مهم تولیدکنندگان داخلی
لازم به ذکر است که این حمایت، وظیفه تولیدکنندگان داخلی را دوچندان می‌کند. در این زمینه سیدیاسر جبرائیلی، کارشناس مسائل سیاسی در کانال تلگرامی خود نوشت: «این حمایت رهبر حکیم انقلاب اسلامی از تولیدکنندگان لوازم خانگی، تکلیف مهمی بر روی دوش این عزیزان گذاشت که عبارت است از تخصیص دائمی بخشی از سود به تحقیق و توسعه با هدف داخلی‌سازی قطعات و ارتقای پیوسته کیفیت و فناوری. دولت باید ضمن جلوگیری از واردات، این تکلیف را الزام و بر آن نظارت کند.
دولت ابزارهای حمایتی بسیاری در اختیار دارد که کنترل واردات و اعطای تسهیلات مالی و غیرمالی از آن جمله‌اند. همه این حمایت‌ها از محل منابع عمومی یعنی بیت‌المال انجام می‌شود. این حمایت صرفا زمانی توجیه دارد که دولت میان منافع بخش خصوصی و منافع ملی پیوند برقرار کند. این پیوند، زمانی برقرار می‌شود که تولیدکننده در ازای حمایتی که دریافت می‌کند، مکلف به اقداماتی در راستای منافع ملی شود که سرمایه‌گذاری برای ارتقای فناوری یک مورد مهم آن است.
بخش خصوصی موتور محرک اقتصاد است و دولت در نسبت با آن باید نقش حامی، هادی و ناظر را ایفا کند».
البته تولیدکنندگان داخلی باید علاوه‌بر ارتقای کیفیت به فکر کاهش قیمتها هم باشند تا مردم نیز بتوانند با خرید کالای ایرانی بازار را از رکود خارج کنند.