۱۰۰۶ - چهار هدف در توسل به معصومان(ع) ۱۴۰۱/۱۲/۲۷
چهار هدف در توسل به معصومان(ع)
۱۴۰۱/۱۲/۲۷
خدا در قرآن از مومنان می‌خواهد تا وسیله‌ای را برای نزدیک شدن به خدا بجویند: ابتغوا الیه الوسیله. (مائده، آیه 35) آن‌گاه در آیه 57 سوره مائده بیان می‌کند که برخی به جای آنکه وسیله حقیقی را انتخاب کنند، کسانی چون فرشتگان، جنیان و ارواح را وسیله خویش قرار داده و او را معبود دانسته‌اند که خود آنان برای رفع نیازهایشان به سوی خدا «وسیله» می‌جویند که از نظر آنان نزدیک‌تر به پروردگارشان است؛ زیرا آنان امید به رحمت الهی داشته و از عذاب الهی می‌ترسند.
در حقیقت از نظر قرآن، وسیله‌ای که انسان باید انتخاب کند، می‌بایست واقعا شایستگی وسیله بودن را برای تقرب به خدا داشته باشد؛ بنابراین، اگر کسی بخواهد فرشتگان یا جنیان یا ارواح انسانی را وسیله خود قرار دهد، راه به خطا و ناکجا آباد برده است؛ زیرا خود این فرشتگان و جنیان و ارواح انسانی می‌دانند که نمی‌توانند در جایگاه «وسیله» برای تقرب به خدا باشند.
بر اساس تعالیم قرآن، وسیله‌های حقیقی که باعث تقرب ما به خدا می‌شود افزون بر اعمال عبادی چون نماز به‌ویژه حالت سجده که برترین حالت تقرب را موجب می‌شود(علق، آیه 19)، چهارده معصوم(ع) هستند که مظاهر ولایت مطلق الهی هستند و خلافت آنان به طور کامل و مطلق بر همه هستی جاری و ساری است؛ زیرا آنان واقعا حاملان عرش الهی هستند که مسئولیت تدبیر هستی را در مقام مظهریت در ربوبیت دارا هستند. از این رو در همین سوره مائده از ولایت آنان به عنوان اتمام و اکمال نعمت و دین اسلام سخن به میان آورده است.
توسل به معصومان(ع) کارکردهای مهم و اساسی دارد که چهار تای آن مهم‌تر و اساسی‌تر است. در حقیقت، هر کسی که از آنان به عنوان وسایل تقرب الهی بهره می‌گیرد، باید این چهار هدف را در توسل خویش مد نظر قرار دهد تا به کمال بایسته و شایسته اش برسد. این چهار هدف عبارتند از:
1. استغفار: پیامبر(ص) و نفوس آن حضرت از اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، از چنان جایگاه بلند و رفیع در هستی برخوردارند که طلب استغفار آنان در حق دیگران مستجاب است. بنابراین، اگر کسی بخواهد دفع و رفع عذاب کند و به رحمت الهی دست یابد، باید به این سرّ بزرگ الهی تمسک جوید و افزون بر اینکه خود طلب استغفار می‌کند تا درهای رحمت به رویش گشوده شود(نوح، آیات 10 تا 12؛ انفال، آیه 33)، باید به پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) او تمسک جوید تا آنان برایش استغفار کنند و از آثار استغفار آنان بهره مند شود؛ زیرا استغفار پیامبر(ص) غیر از استغفار دیگران است و تاثیر مستقیم و بسیاری دارد.(آل عمران، آیه 159؛ نور، آیه 62؛ محمد، آیه 19) از نظر قرآن، توسل به معصومان باید برای استغفار باشد و باید آنان را برای این امر وسیله قرار داد؛ زیرا جایگاه شفاعت آنان در دنیا و آخرت موجب می‌شود تا خدا طالبان استغفار را به حکم محبت به معصومان(ع) ببخشد.
2. تطهیر: دومین هدفی که در توسل به معصومان(ع) باید مد نظر قرار گیرد، تطهیر است که به معنای پاک‌سازی درون و برون از هر گونه پلیدی به‌ویژه انواع شرک خفی و جلی است. با توسل به معصومان(ع) می‌توان به تطهیری دست یافت که به دست آنان انجام می‌شود؛ زیرا آنان خود به خواست الهی به طور کامل و مطلق پاک شده و معصوم از هر گونه پلیدی شده‌اند.(احزاب، آیه 33) البته برای آنکه مورد عنایت ویژه اهل بیت(ع) قرار گیریم باید زکات و حقوق مالی واجب نیز به دست ایشان بدهیم تا شرایط برای تطهیر ما فراهم شود.(توبه، آیه 103)
3. تزکیه: تزکیه در لغت از ریشه «زکو» به معنای رشد درونی و باطنی چیزی است. از نظر قرآن، پیامبر(ص) مامور به رشد و تزکیه مردم است که البته این تزکیه باید در چارچوب علمی باشد که علم لدنی خاص پیامبر(ص) است؛ زیرا علوم قرآنی علوم غیر دست یافتنی است و اگر تعلیم الهی نباشد، هرگز کسی به این علوم خاص دست نمی‌یابد، چون علوم وحیانی غیر قابل دستیابی از طریق دیگر است.(بقره، آیات 129 و 151؛ آل عمران، آیه 164) به هر حال، از نظر قرآن، توسل به اهل بیت(ع) باید برای دستیابی به تزکیه باشد که در اختیار آنان قرار دارد.(توبه، آیه 103)
4. صلوات: توسل به معصومان(ع) باید در نهایت برای رسیدن به صلوات خاصه آنان باشد؛ زیرا همان طوری که خدا بر پیامبر(ص) و مومنان صلوات می‌فرستد(احزاب، آیه 56) همچنین صلوات خاص معصومان(ع) تاثیر بسیار مهمی دارد و انسان را به کمالاتی می‌رساند که جز با صلوات معصومان(ع) به دست نمی‌آید. بنابراین، اگر کسی بخواهد به کمالات دست یابد، باید به معصومان توسل جوید تا آنان با عنایت خاص خویش با صلوات بر متوسلین آنان را به کمالات عالی برسانند.(توبه، آیه 103) دستیابی به نوعی سکونت که در صلوات است با صلوات معصومان(ع) امکان‌پذیراست نه با چیز دیگر.(همان)