۵۴۸ - خاطره ای از شهید دکتر سعید کاظمی آشتیانی: حیرت و شگفتی دانشمندان جهان از پروژه رویان ۱۴۰۲/۱۰/۱۳
خاطره ای از شهید دکتر سعید کاظمی آشتیانی:
حیرت و شگفتی دانشمندان جهان از پروژه رویان
۱۴۰۲/۱۰/۱۳
«برای جراحی قلب، هفت، هشت سال در این کشور وقت داده می‌شد. یک نفر می‌خواست مثلا برود قلبش را عمل جراحی کند، دریچه‌اش را عوض کند، یا عمل پیوند رگ و غیره انجام دهد، بایستی هشت سال منتظر می‌ماند! این مال بیست سال پیش است. خیلی‌ها هم می‌مردند. ما امروز وقتی به آن گذشته نگاه می‌کنیم، می‌بینیم حرکت کشور در این زمینه‌ها، یک حرکت غیر قابل تصوری است؛ حرکت، خیلی خوب بوده. کار کردیم، نتیجه‌اش را هم داریم مشاهده می‌کنیم.
همین رویان و این ماجرای سلولهای بنیادی که اینها با امکانات کم توانستند به آن دست پیدا کنند و پیشرفتی که در این زمینه کرده‌اند و در این سمیناری که دو سال قبل در این‌جا تشکیل شد و دانشمندان دنیا آمدند و با آنها مصاحبه شد و گواهی و اظهار شگفتی کردند؛ اینها یک داستان‌هایی است که واقعاً جا دارد به عنوان مایه‌های افتخار، جلوِ چشم ما باشد. ما شخصیت‌هایی از قبیل مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی- که حالا من مقیدم از این جوان پاکباخته مؤمنِ فاضلِ کارآمد و مدیر حقیقتاً انقلابی و مؤمن اسم بیاورم- داریم.»1
این جملات از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اساتید دانشگاه با ایشان است که در آن ضمن اشاره به حرکت علمی کشور، یکی از نمادهای برجسته آن را مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی، بنیانگذار پژوهشکده رویان دانستند.
ایشان همچنین در قسمتی از بیانات خود در اجتماع زائران و مجاوران در رواق امام خمینی(رحمه الله علیه) حرم حضرت ثامن‌الحجج (علیه‌السلام) در نوروز ۹۵ با تاکید بر ضرورت حمایت از جریان انقلابی، کارنامه علمی دکتر کاظمی آشتیانی را بسیار برجسته خوانده و ضمن خطاب شهید به دکتر کاظمی، فرمودند:
«کاری که شهدای هسته‌ای پیش‌آهنگ آن بودند در زمینه‌های هسته‌ای. کاری که شهید تهرانی‌مقدم پیش‌آهنگ آن بود. کاری که شهید کاظمی در زمینه سلولهای بنیادی پیش‌آهنگ آن بود؛ اینها کارهای بسیار بزرگی است. کاری که شهید آوینی و مرحوم سلحشور در زمینه فرهنگی پیش‌آهنگ آن بودند؛ اینها پیشروان کارهای انقلابی در کشور هستند. اینکه من بارها تکرار کردم نیروهای انقلابی و حزب‌اللهی را گرامی بدارید، به این خاطر است که هرجا کار انقلابی انجام شد، اثرش را دیدیم.»2
پیشرفت فناوری‌های زیستی نوین
دکتر سعید کاظمی آشتیانی از بانیان فناوری‌های زیستی نوین در سرزمین ما بود. او در زمینه توسعه تحقیقات باروری و ناباروری، تولید، تکثیر و انجماد سلولهای بنیادی و درمان براساس آن، اجرای نخستین طرح همانندسازی، مجاهدت‌های پیگیر و پرثمری انجام داد.
پژوهشگاه رویان از جمله مراکز تحقیقاتی ایران، حاصل همین مجاهدت‌های علمی دکتر کاظمی آشتیانی به شمار آمده که به دلیل پژوهش‌های اساسی و دستاوردهایی چون دستیابی به توان تولید سلولهای بنیادی جنینی و همانند سازی و فعالیت‌های مؤثر در حوزه پزشکی تولیدمثل مورد توجه مجامع علمی و رسانه‌های خارجی قرار گرفته و تحولی جدّی در زمینه درمان ناباروری در کشور ایجاد کرد که هزاران خانواده ایرانی و خارجی را مستقیما از نتایج تحقیقات و خدمات آن بهره مند نمود.
پژوهشگاه رویان در زمینه خدمات درمان ناباروری، سلولهای بنیادی و زیست‌فناوری موفقیت‌های زیادی را به نام خود ثبت کرده که از جمله آنها می‌توان به تولّد اولین کودک حاصل از روش باروری آزمایشگاهی، استفاده از سلولهای بنیادی برای ترمیم ضایعات بدنی، تولید نخستین حیوانات شبیه سازی شده (مانند رویانا)، استفاده از سلول‌درمانی برای درمان بیماران قطع نخاعی و... اشاره کرد.
دکتر کاظمی آشتیانی در این زمینه‌ها، دهها کنفرانس و همایش برگزار کرد و صدها کتاب و مقاله علمی انتشار داد. او در سال 1383 به دلیل تلاش‌های فراوان در زمینه تحقیقات سلولهای بنیادی جنینی به عنوان یکی از چهره‌های ماندگار کشور معرفی و تقدیر شد.
یکی از نکات قابل تامل در این باره همان گونه که مقام معظم رهبری فرمودند، حیرت و شگفتی دانشمندان برجسته دنیا از این پیشرفت‌های علمی در حوزه‌های زیستی در پژوهشکده رویان بود.
فاکس نیوز: در ایران تحقیقات سلولهای بنیادی منشاء غرور ملی شده است
شبکه فاکس نیوز در گزارشی از مؤسسه رویان نسبت به انجام آزمایش‌های علمی و یافته‌های علمی جدید در زمینه سلولهای بنیادی و شبیه سازی در کشوری همچون ایران با حکومت اسلامی، ابراز تعجب کرد و اظهار داشت چنین تحقیقات علمی حتی در کشورهای پیشرفته غربی نیز با موانع و مشکلات بسیاری همراه است. مجری فاکس نیوز اظهار داشت:
«... در حالی که برخی از دانشمندان آمریکایی از نظر برخی محدودیت‌ها به تحقیقات سلولهای بنیادی ایراد گرفته‌اند اما ماجرا در ایران کاملا متفاوت است، گزارشگر فاکس نیوز، امی کالا توضیح می‌دهد:
«در کشور مذهبی ایران تحقیقات سلولهای بنیادی منشاء غرور ملی شده است، در مؤسسه رویان تهران که به یک کلینیک درمان باروری متصل است، محققین از جنین‌های مراحل اولیه برای پژوهش‌های پزشکی استفاده می‌کنند...»3
پرفسور انگلیسی: از تحقیقات ژنتیکی در ایران شگفت‌زده شدم
پروفسور جیم الخلیلی (استاد دانشگاه ساری انگلیس) در گزارشی مستند آشکارا حیرت و شگفتی خود را از تحقیقات علمی ژنتیکی در ایران بیان داشت:
«... من به مؤسسه تحقیقاتی رویان واقع در تهران آمدم، جایی که در آن بر روی سلولهای بنیادی، درمان نازایی و لقاح مصنوعی تحقیق می‌کنند. من بسیار شگفت زده شدم وقتی فهمیدم که این‌جا در ایران و در یک کشور اسلامی، علومی که بالقوه بحث برانگیز هستند مانند اصلاح ژنتیکی و لقاح مصنوعی حتی در کشوری که دارای یک حکومت اسلامی است، آزادانه در حال تحقیق است. انجام تحقیقات ژنتیکی مخالفان پر سر و صدایی در جوامع مسیحی دارد، من متحیر شدم وقتی دیدم این‌جا در تهران، برای حمایت و مشاوره، آنها مرجع مذهبی مقیم در محل کار خود دارند تا در موارد بحث برانگیز از آن راهنمایی بجویند... »4
CNN: ایرانیان می‌توانند به عنوان قدرتی بزرگ خودشان را مطرح کنند
در گزارش CNN هم درباره یکی از همایش‌های مؤسسه رویان آمده بود:
«... پرفسور مری پولن از دانشگاه استنفورد می‌گوید: من واقعا تحت تاثیر قرار گرفته‌ام از محققین ایرانی که صحبت کرده‌اند و از آن جایی که این یک کنگره بین‌المللی است، سطح تحقیقاتی که ارائه شده است، واقعا بالا است.
دکتر آلن هرش دیشنری از دانشکده داروسازی UCLA نیز اظهار می‌دارد: این یک کنگره بسیار عالی است، تحقیقات و صحبت‌ها در سطح بسیار بالایی است.
دکتر مانس شولر از دانشگاه پنسیلوانیا می‌گوید: اگر ایران در این باره با همین سرعت که در حال توسعه است، پیش برود، می‌توانند به عنوان قدرتی بزرگ خودشان را مطرح کنند...»5
ترور بیولوژیک دکتر کاظمی آشتیانی
گفته می‌شود در همان سال ۱۳۸۳ نام دکتر سعید کاظمی آشتیانی به عنوان یکی از تاثیرگذارترین دانشمندان خاورمیانه که با توسعه دانش سلولهای بنیادی دست برتر علمی را برای ایران ایجاد کرده بود، در فهرست ترور موساد (سرویس جاسوسی اسرائیل) قرار گرفت.
براساس برخی منابع، تروریست‌های موساد برنامه ترور دکتر سعید کاظمی‌آشتیانی را مشابه ترور یاسر عرفات اجرا نمودند که سیستم دفاعی بدن او را از طریق مسمومیت نامحسوس از کار انداختند. آنها به وسیله خوراندن مواد شیمیایی با پایه آمفتامین‌ها، دکتر کاظمی‌آشتیانی را دچار ایست قلبی و تنفسی کردند.
به این ترتیب دکتر کاظمی آشتیانی که با تولید علم و دانش، انحصار شرکت‌های چندملیتی صهیونی را درهم شکسته بود، بیش از 44 بهار زندگی نکرد و در 14 دی ماه سال 1384 با یک بیماری ناگهانی و مشکوک در اثر مسمومیت بیولوژیک به شهادت رسید.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه دیداری که در سال 1386 از پژوهشکده رویان داشتند، درباره ادامه کار این مجموعه تاکید کردند:
«پژوهشکده رویان زمینه‌ها و قابلیت‌های فراوانی برای پیشرفت بیشتر دارد و این مرکز در واقع سلول بنیادی حرکت علمی کشور است؛ همان گونه که هر دانشمند و محقق معتقد به ترکیب علم و ایمان نیز چنین ظرفیتی را دارد... مؤسسه رویان، یک مؤسسه موفق و یک نمونه کامل و چشمگیر از آن چیزی بود و هست که انسان آرزویش را دارد. علت اینکه من به مرحوم سعید کاظمی این قدر علاقه داشتم و الان هم در دلم و در ذهنم برای آن جوان عزیز، ارزش و جایگاه قائلم، همین است... رویان هم با کمک او و بقیه همکارانی که در رویان از اول مشغول بودهاند، این جوری بار آمد؛ این جوری رشد کرد؛ این جوری رویید.»
از این‌جا ترور دانشمندان ایرانی آغاز شد
بعد از دکتر کاظمی آشتیانی در ۲۶ دی سال ۱۳۸۵(15 ژانویه 2007) دکتر اردشیر حسین‌پور دانشمند ایرانی در خوابگاه دانشگاه شیراز بر اثر گاز سمی ترور شد. دکتر حسین‌پور استاد فیزیک دانشگاه شیراز، سرپرست مرکز تحقیقاتی فیزیک دانشگاه مالک اشتر، دکترای فیزیک هسته‌ای، دانشمند تأسیسات فرآوری اورانیوم اصفهان و... بود.
دو هفته بعد در۴ فوریه ۲۰۰۷ روزنامه‌های اسرائیلی «هاآرتص» و«یدیعوت آحارانوت» تیتر زدند که ترور دکتر اردشیر حسین‌پور به دست موساد(سرویس جاسوسی اسرائیل) انجام گرفته است. این آغاز یک دوره ترور دانشمندان ایرانی بود.
«گیدئون لوی» نویسنده و روزنامه‌نگار سرشناس اسرائیلی در 29 نوامبر 2020 در ستون نظر خود در روزنامه «هاآرتص» درباره طرح ترور دانشمندان ایرانی نوشت:
«... (در آن سال‌ها) دادگاه عالی اسرائیل در حکمی به «قتل‌های هدفمند» مشروعیت داد. پس از آن اسرائیل این تاکتیک را پی گرفت که دست‌کم 10 دانشمند ایرانی از جمله قربانیان آن بودند...»
گیدئون لوی در ادامه مقاله‌اش اظهار داشت:
«کشتن‌های هدفمند» از جمله اندک چیزهایی است که اسرائیل به اندازه آبیاری قطره‌ای و گوجه‌فرنگی گیلاسی‌اش به آنها می‌بالد. این کشتن‌ها در واقع قتل‌های دولتی هستند و تنها دولت‌های معدودی همچون ایالات متحده، عربستان سعودی و روسیه دشمنان یا حریفان‌شان را به قتل می‌رسانند؛ و قطعاً کسی به اندازه اسرائیل چنین نمی‌کند...»6
______________________________
1- چرا به او علاقه داشتم- بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها 13/7/1385- وب سایت خامنه‌ای دات آی آر 2- فرمایشات مقام معظم رهبری – حرم حضرت ثامن‌الحجج(علیه‌السلام)- رواق امام خمینی(رحمه الله علیه)- نوروز 1395 3 - فیلم مستند «داستان آینده» – محمد حبیبی منصور 4- مجموعه مستند «علم و اسلام» – تیم آزبورن- قسمت چهارم – شبکه بی‌بی سی- 2009 5- فیلم مستند «داستان آینده» – محمد حبیب منصور
6- The Pride of Israel: Assassinations-Gideon Levy- 29 Novamber 2020- Haaretz
