۲۶۳۶ - بررسی اقتدار و توانمندی‌های پدافند کشور - دستاوردهای شگفت‌انگیز پدافند هوایی ارتش ۱۴۰۳/۰۹/۱۸
بررسی اقتدار و توانمندی‌های پدافند کشور - بخش اول
پدافند قهرمان و همیشه در صحنه
۱۴۰۳/۰۹/۰۴
حملات تجاوزکارانه رژیم صهیونی به خاک ایران در بامداد پنجم آبان ۱۴۰۳ انجام شد که با شکست و فضاحتی بزرگ همراه شد.
به گفتۀ امیر حبیب‌الله سیاری معاون هماهنگ‌کننده ارتش در اجلاسیه شهدای ارتش در شیراز، نیروهای مسلح ما در دو عملیات وعده صادق1و2، ضربات سنگینی به رژیم‌صهیونیستی وارد کردند و توان آفندی خود را به نمایش گذاشتند. پس از عملیات وعده صادق۲، حدود ۲۵ شبانه‌روز تمام آسمان عراق در اختیار هواپیماهای رژیم صهیونیستی و حامیان آنها، یعنی آمریکا، انگلیس و فرانسه بود. آنها در این مدت به‌دنبال این بودند که یک اقدام آفندی علیه ما انجام دهند، اما می‌دانستند بیدار و هوشیاریم. در پنجم آبان علیه ایران عملیاتی انجام دادند، اما موفق نشدند این کار را از طریق نفوذ به داخل مرزها انجام دهند. ۱۴۰ فروند هواپیما را در آسمان عراق آوردند و حدود ۱۰۰ هواپیمای متعلق به حامیان این رژیم نیز از نوع سوخت‌رسان، پشتیبان آن ۱۴۰هواپیما بودند. با آمادگی و هوشیاری ساختار پدافند هوائی و نیروی هوائی کشورمان در یک عملیات منجسم، به دشمن اجازه داده نشد هیچ‌یک از هواپیماهای پیشرفته‌اش از مرزهای ما عبور کند. آنها از ۱۰۰ کیلومتر خارج از مرزهای ما پرتاب موشک بالستیک را آغاز کردند که تعداد زیادی از آنها ازسوی پدافند ما منهدم شد و البته تعدادی هم به نقاطی برخورد کرد.
انتشار تصاویر ماهواره‌ای تازه از یک‌سو و تحلیل‌ها و اظهارنظرهای کارشناسان نظامی- امنیتی داخلی و خارجی ازسوی دیگر، نشان داد نه‌تنها آسیبهای ناشی از حمله صهیونیست‌ها بهصورت قابل‌توجهی کمتر از ادعاهای طرفهای غربی است، بلکه ساختار پدافندهوایی کشور نیز با عملکرد موفق خود توانسته «سپر استواری» برای تأمین امنیت آسمان ایران باشد.
در ارزیابی نظرات تحلیلگران سیاسی- نظامی غربی، یک نکته ویژه بیش از پیش جلوه‌گری می‌کند؛ اینکه ساختار پدافندی ایران با بهره‌گیری از تسلیحات و تجهیزات بومی، توانسته طرح‌ریزی‌های عملیاتی تل‌آویو با هدف وارد آوردن آسیبهای گسترده به زیرساخت‌های نظامی- امنیتی ایران را ناکام بگذارد.
پدافند مقتدر و سرافرازِ جمهوری اسلامی ایران عملکرد ممتاز و بی‌نظیری در مقابله با تجاوز رژیم اشغالگر قدس داشت و عامل شکست شرارت صهیونیست‌ها بود و البته چهار شهید عالی مقام تقدیم کرد. شهیدان سرگرد حمزه جهاندیده و استوار محمد مهدی شاهرخی‌فر بامداد شنبه در هنگام مقابله با پرتابه‌های رژیم جنایتکار صهیونیستی به شهادت رسیدند و شهیدان سرگرد سجاد منصوری و استوار مهدی نقوی که در دفاع از امنیت آسمان ایران اسلامی مجروح شده بودند، عصر روز شنبه به یاران شهیدشان پیوستند. البته این تجاوز ناکام، یک شهید از شهروندان غیرنظامی هم داشت که شهید الله‌وردی رحیم‌پور نگهبان یک شرکت پیمانکاری بود.
بعد از تجاوز و شرارت شکست‌خوردۀ رژیم کودک کش و تروریست صهیونیستی به خاک پاک کشورمان، نام «پدافند ارتش» که با وجود توانمندی‌های اعلا و قرار داشتن در بین پنج پدافند برتر دنیا، بسیار گمنام و ناشناخته بود، به عنوان عامل شکست تهاجم دشمن، مدتی بر سر زبانها افتاد اما متأسفانه روشنگری چندانی در رسانه‌ها و فضای مجازی در مورد تاریخچه و افتخارات و میزان آمادگی و توانمندی‌های آن انجام نشد.
پدافند کشور نقش مهی در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی، حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی، پیروزی عملیاتهای هشت سال دفاع مقدس، حراست از جزایر ایرانی خلیج‌فارس، حفظ و حراست از دستاوردهای علمی دانشمندان جوان ایرانی به ویژه دانشمندان هسته‌ای، دفاع از آسمان ایران، دفع خطرهای هوائی و برقراری امنیت آسمان کشور در سطح سیار عالی داشته و دارد.
ما در گزارش امروز سعی می‌کنیم این خلأ را پر کنیم و نگاهی بیندازیم به سوابق و افتخارات و عملکرد پدافند جمهوری اسلامی ایران.
حضور پدافند هوايي در مبارزات انقلابی
پدافند هوائی کشور، سازمانی نظامی است که بیش از 80 سال قدمت داشته و برای دفاع از آسمان ایران نقش‌آفرینی کرده است.
كاركنان پدافند هوايي در به‌ثمر رساندن پيروزي انقلاب اسلامي، نقشي بي‌بديل ايفا کردند. با توجه به اين‌كه در آن مقطع، پدافند هوايي به‌عنوان زيرمجموعه‌اي از نيروي هوايي شناخته مي‌شد، لذا اقدامهاي كاركنان پدافند هوايي به‌عنوان بخشي از اقدامهاي نيروي هوايي ارتش مد نظر قرار مي‌گیرد. در بدو ورود هواپيماي امام خمینی به آسمان ايران، كاركنان سايتهاي راداري پدافند هوايي جهت تأمين امنيت پروازي هواپيماي حضرت امام در محل خدمت حاضر شده و به انجام وظايف پرداختند.
در 12 بهمن ماه سال 1357، اين افتخار نصيب پدافند هوايي شد كه اولين خوش‌آمد و تبريك به مناسبت بازگشت امام به وطن را به ايشان اعلام کند. ستوان افروز اولين نفري بود كه در رادار تبريز به نيابت از كليه كاركنان انقلابي پدافند هوايي اين پيام را از طريق خلبان فرانسوي به اطلاع امام رسانده و پاسخ تبريك را نيز دريافت کرد. كاركنان پدافند هوايي در اين روز تلاش بسيار زيادي کردند تا خداي ناكرده اتفاقي براي هواپيماي امام نيفتد و به سلامت به زمين بنشيند.
كاركنان پدافند از بدو ورود امام در كنار ايشان قرارگرفتند و در تأييد این موضوع مي‌توان به 53 نفر دانشجوي افسري پدافند هوايي اشاره كرد كه مسئول انتظامات بهشت زهرا در سال 57 شدند و شهيد نامجوي فرمانده اين افراد بود.
در 19 بهمن، تركيبي از كاركنان پدافند هوايي و نيروي هوايي جهت بيعت خدمت امام مي‌رسند. همزمان با اين اقدام انقلابي، كاركنان پدافندي تبريز جهت حمايت، هماهنگي و همگامي با انقلابيون با لباس نظامی وارد دانشگاه تبريز مي‌شوند كه در اين دانشگاه توسط اين افراد قرآن با صداي بلند تلاوت مي‌گردد و دانشجويان آنها را گلباران مي‌کنند.
كاركنان انقلابي پدافند هوايي از وجود فشار و تهديدها و اقدامات بازدارندۀ سازمان ضداطلاعات وقت رژيم شاه در شهرهاي تهران، تبريز، بوشهر،دزفول، همدان و... همگام با ساير مبارزان انقلابی به فعاليتهاي انقلابی مبادرت مي‌ورزیدند.
يكي از فعاليتهاي بسيار مهم تبادل اخبار و سخنرانيهاي امام در شبكه فرماندهي و كنترل پدافند هوايي و اطلاع‌رساني متن پيام‌هاي حضرت امام به كليه كاركنان و در اقصي نقاط كشور از طريق اين شبكه بوده است.
اقدام مهم مبارزاتی دیگر ترك محل خدمت كاركنان پدافند در اجراي فرمان امام بود. این اقدام با وجود فشارها و تهديدهاي ضداطلاعات رژيم كه حداقل مجازات در صورت گرفتاري اعدام بود، انجام شد. کساني كه به‌دليل بسته بودن درب پايگاه‌ها نتوانسته بودند ترك محل کنند، شروع به اعتصاب غذا کردند.
وضعيت پدافند هوايي پس از پيروزي انقلاب اسلامي
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و در دهه 50، با توسعه سازمان فرماندهی پدافند هوایی، گروه‌های پدافند زمین به هوا در 8 منطقه شامل تهران، اصفهان، اهواز، دزفول، امیدیه، بوشهر، بندرعباس و چابهار سازماندهی گردیده و در تبریز، همدان، شیراز، مشهد و شهرآباد در سطح گردان حفظ شدند. این گروه‌ها و گردانها تحت فرماندهی فرمانده پدافند زمین به هوا قرار داشتند که خود تابع فرماندهی پدافند هوایی و زیرمجموعه ارتش بود.
در تجدید ساختار بعدی، کشور به 4 منطقه پدافند هوایی تقسیم گردید و فرماندهان مناطق چهارگانه به طور مستقیم زیر نظر فرماندهی پدافند هوایی قرار گرفتند. گروه‌های پدافند هوایی، متشکل از یک ایستگاه رادار (به جز در موارد استثنایی که گروه فاقد ایستگاه رادار بود)، گردانهای موشکی‌‌هاوک، راپیر و جنگافزارهای پدافند زمین به هوای اورلیکن و توپ 23 م‌م با ترکیب‌های متفاوت تحت تابعیت فرماندهی مناطق پدافندی قرار گرفتند.
پس از پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي، فرماندهي‌هاي مناطق پدافند هوايي، از سازمان فرماندهي پدافند هوايي حذف شده و گروه‌هاي پدافند هوايي بهصورت انبوه و به‌طور مستقيم در تابعيت فرماندهي پدافند هوايي قرار گرفتند و پدافند هوائی همچنان زیرمجموعه نیروی هوائی ارتش بود. در اين زمان رادار‌هاي متعدد و متنوع در نقاط مرتفع در سراسر كشور مستقر شدند و پوشش راداري نسبي سراسر كشور فراهم گرديد و تعداد قابل توجهي رادار متحرك هم در گروه رادار‌هاي تاكتيكي جهت اعزام به مناطق درگيري احتمالي و حضور در صحنه نبرد سازماندهي شد.
در سال 1359، فرماندهي پدافند هوايي وارد جنگ تحمیلی شد و تعدادي از يگانهاي سازماندهي شده در طول جنگ عملياتي شدند. تشكيل شبكه فرماندهي و كنترل و تشكيل گردانهاي ديده‌باني و موشكهاي دوش پرتاب و اضافه شدن سامانه‌هاي راداري، موشكي وتوپخانه‌اي جديد و پوشش راداري نسبي سراسر كشور در ارتفاعات مختلف از جمله اقدامهايي بود كه در طول جنگ و پس از خاتمه آن با بهره‌گيري از تجارب هشت سال دفاع مقدس به‌عمل آمد.
ایستادگی در برابر حملات ضدانقلاب
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، پدافند هوايي همچون ساير نيروهاي انقلابي در معرض آسيب نيروهاي ضدانقلاب قرار گرفت از جمله سايت راداري كرج در معرض حمله ضدانقلاب واقع شد و تعدادي اسلحه نيز از حمله ناكام آنها برجاي ماند. چندماه بعد و در آذر ماه 1358 در منطقه مرزي ايلام، يك گروه مسلح ضدانقلاب به سايت راداري-مخابراتي نخجير واقع در غرب ايلام حمله كرده و خساراتي را به آن مركز حساس پدافند هوايي كشور وارد كردند.
عملكرد پدافند هوايي قبل از آغاز جنگ
پدافند قهرمان، قبل از آغاز جنگ تحمیلی وارد عرصه مقابله با ارتش بعثی گردید و عملکرد خوبی هم داشت.
برابر اسناد ومدارك موجود، تا هجدهم شهريور 1359، درگيريهاي پراكنده‌ای بين واحدهاي پدافند هوايي ايران و هواپيماهاي عراقي رخ داد اما هجدهم شهريور 1359 را بايد آغازي خوب براي حضور پدافند هوايي در دفاع مقدس دانست. دراين روز سه فروند بالگرد و دو فروند هواپيماي عراقي براثر آتش پدافند هوايي سرنگون شدند. روز بعد نيز يك فروند بالگرد عراقي در حوالي آق‌داغ قصرشيرين سرنگون شد. در بيست و سوم شهريور نيز لشكر 81 زرهي از اصابت قرار گرفتن دو فروند هواپيماي عراقي توسط آتش ضدهوايي خبر داد.
جنگ تحمیلی نقطه عطفی در افتخارات پدافند هوایی
پدافند هوائی در طول هشت سال دفاع مقدس عملکرد گسترده و افتخارآمیز و غرورانگیزی داشته است.
پدافند هوائی ارتش در دوران دفاع مقدس یکی از یگانهای وابسته به نیروی هوائی بود.
رزمندگان پدافند هوایی، رزمندگانی ایثارگر و گمنامی هستند که کمتر به نقش مهم آنها در طول دوران هشت سال دفاع مقدس برای دفاع از حریم هوائی کشور پرداخته می‌شود. بدون‌شک اگر پدافند هوائی نبود، دشمن بعثی بیش از آن‌چیزی که شنیده‌ایم به بمباران شهر‌ها و مناطق غیرنظامی دست می‌زد و مردم بیشتری را به خاک و خون می‌کشید. همچنین با توجه به اینکه بسیاری از مراکز حساس نظامی و غیرنظامی ما هدف حمله هوائی دشمن قرار می‌گرفت، اگر پدافند هوائی از این مراکز حساس دفاع نمی‌کرد، بدون‌شک قدرت دفاعی و اقتصادی کشور فلج می‌شد.
پدافند هوائی ارتش در ۱۰ روز ابتدائی جنگ تحمیلی، با گسترش جنگافزارهای محدودی که در اختیار داشت، جلوی بمباران فرودگاه‌های نظامی و غیرنظامی کشور توسط ارتش بعث عراق را گرفت.
کشور ما در طول دوران دفاع مقدس حدود ۵۹۸ مرکز حساس و حیاتی اعم از برق، آب، رادیو و تلوزیون، مراکز نفتی و... داشت و پدافند هوائی ارتش در نقطه به نقطه این مراکز حساس و حیاتی حضور داشت و شبانه‌روزی از آنها دفاع می‌کرد.
پدافند هوائی ارتش در زمینه حفاظت و حراست از راه‌ها، پلها و مسیر‌های حیاتی مخصوصاً راه‌آهن که برای تردد و ترابری نیرو، تجهیزات و پشتیبانی رزمندگان استفاده می‌شد نیز نقشی حیاتی ایفا کرد.
پدافند هوائی در هنگام انجام عملیات آفندی رزمندگان اسلام اعم از ارتش و سپاه، پشتیبانی پدافند هوائی کلیه عملیاتها را به طور مستقیم از طریق گسترش جنگافزارهای زمین به هوا و ایستگاه‌های راداری در مناطق عملیاتی و غیرمستقیم از طریق هدایت و کنترل هواپیمای طرح پدافندی عهده‌دار بود که نقش ارزنده این اقدامات به خوبی در عملیاتهای مهمی همچون فتح‌المبین، بیت‌المقدس، محرم، والفجر8، کربلای 4، کربلای 5 و مرصاد نمایان است. عملیات والفجر۸ نقطه عطفی برای تاریخ نیروی پدافند هوائی ارتش است که توانست با تجهیزات اندک و ابتکار، بیش از ۸۰ فروند هواپیمای عراقی را سرنگون کند.
در آبان سال ۱۳۶۴ فرمانی از دفتر ریاست جمهوری مبنی تشکیل ستاد کل پدافند هوائی کشور صادر شد و از همین‌جا پایه‌های استقلال پدافند هوائی کلید خورد. 25 آبان 1364 ستاد کل پدافند هوائی کشور تشکیل شد.
کارنامه فوق‌العاده موفق و درخشان در هشت سال دفاع مقدس
مجموع تجاوزات کشف شده عراق توسط سامانه‌های پدافند هوائی ایران در 3 سال آخر جنگ 98792 مورد بوده است. ضمن اینکه تعداد 700 پست دیده‌بانی عملیاتی شد.
در طول 8 سال دفاع مقدس، یگانهای عملیاتی پدافندهوایی با کشف ده‌ها هزار مورد حمله هوائی دشمن از طریق شبکه گسترده رادارهایE.W و پستهای دیده‌بانی، بیش از 600 فروند از هواپیماهای دشمن را مورد اصابت قرارداده و تعداد 24862 مورد را نیز با اقدامات تاکتیکی خنثی کرده‌اند
پدافندیان با کمترین امکانات و در سخت‌ترین شرایط، با تقدیم شهدای گرانقدر و سرافرازیِ جانبازان عزیز خود، دشمن بعثی را در عرصه‌های مختلف با شکستهای مفتضحانه‌ای رو‌به‌رو کردند.
از نظر میزان آمادگی، شبکه فرماندهی و کنترل در 3 سال آخر جنگ تعداد 540000 مورد پیام از پستهای دیده‌بانی مبنی بر رویت هواپیما، بالگرد، کشتی، موشک زمین به زمین و... دریافت کرد.
راه‌اندازی ستاد کل پدافند هوائی کشور در آبان 1364، ابلاغ تشکیل قرارگاه رعد در 15 دی 1364 به فرماندهی نیروی هوائی و... حکایت از تغییر نگاه به فرماندهی دفاع هوائی کشور از پدافند هواپایه به پدافند زمین‌پایه داشت. حتی نوع فرماندهی نیز تغییر کرده بود. در حکم فرمانده وقت قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به فرمانده وقت نهاجا، مسئولیت دفاع از منطقه نبرد عملیات پیش روی سپاه پاسداران(عملیات والفجر8) به سرهنگ عباس بابایی سپرده شد. به این ترتیب با بیرون کشاندن بخشی از توان تجهیزاتی و نیروی انسانی و افزایش اختیار عمل قرارگاه رعد و پشتیبانی کامل ستاد کل پدافند هوائی کشور، نتایج بهتری در عملیاتهای بعدی مثل والفجر8 و کربلای 5 حاصل شد.
در کسب این موفقیتها، تغییر شیوه بهره‌گیری از سامانه‌های راداری و زمین به هوا کاملاً تأثیرگزار بود. رادارهای پدافند هوائی که در سال 1359 دارای نواقص متعدد بودند، در عرض چند سال و با تغییر رویکرد و محوریت پدافند زمین‌پایه، توانمندی خود را به اثبات رساندند.
با آغاز و ادامه جنگ و عملیاتهای نیروی هوائی عراق، پدافند هوائی کشورمان نیز یگانها و فعالیتهای خود را گسترش داد. پدافند هوائی ایران تا پایان جنگ تحمیلی در بیش از 500 نقطه کشور حضور یافت و امنیت هوائی کشورمان را تا حد قابل قبولی تأمین کرد. پدافند هوائی ضمن اجرای مأموریت ذاتی خود و تأمین امنیت فضای کشور و پوشش مراکز حساس و حیاتی، در هنگام عملیاتهای آفندی و پدافندی رزمندگان اسلام نیز به طور مستقیم با گسترش رادارها و سامانه‌های موشکی و هدایت و کنترل هواپیمای طرح پدافندی در عملیاتها در رزم مستقیم با دشمن نقش مؤثری ایفا کرد.
پدافندهوایی ارتش در طول 8 سال دفاع مقدس بیش از یک میلیون و دویست هزار هدف خودی، عبوری و دشمن را کشف و شناسایی وده‌ها هزار مورد حمله هوائی عراق را کشف کرد و در مجموع بیش از ۶۰۰ فروند از هواپیماها و بالگردهای دشمن را با همکاری شکاری‌های نیروی هوائی مورد هدف قرار داد و 24862 مورد از تجاوزات هوائی دشمن را با اقدامات تاکتیکی خود ناکام گذاشت. همچنین در 25468 مورد حملات هوائی با اقدام تاکتیکی پدافند هوایی، حملات دفع، هواگرد منهدم، مورد اصابت و یا مجبور به فرار شد.
تعداد کل خلبانان اسیر شده عراقی توسط کارکنان پدافند هوائی 59 نفر بودند که 55 نفر خلبان جنگنده و 4 نفر خلبان بالگرد بودند.
یگانهای پدافند هوائی در طول سال‌های دفاع مقدس اقدام به جابه‌جایی 2509 قبضه توپ 23 میلی متری، 535 عراده توپ اورلیکن،90عراده توپ اسکایگارد، 95 سامانه راپیر، 74 آتشبار‌هاوک کردند که نشان از پویا بودن و تحرک‌پذیری این یگان داشت.
یکی دیگر از افتخارات پدافند در دفاع مقدس، حفاظت از کشتی‌های ایرانی در جنگ نفتکش‌ها بود که 3145 نفتکش با هدایت عملیاتی هواپیماها، بالگردها، پوشش راداری و موشکی به سلامت مسیر خود را پیمودند در حالی که 1377حمله هوائی توسط جنگنده‌های گوناگون ارتش بعثی عراق صورت گرفت.
رزمندگان گمنام پدافند هوائی افزون بر دفاع در برابر تهاجمات هوائی دشمن، نقش ارزنده‌ای در هدایت هواپیماهای نیروی هوائی ایران و دیگر پروازهای نظامی و غیرنظامی برعهده داشتند و افسران کنترل شکاری و کارکنان سایتهای راداری پدافند هوائی همواره مانند چشمانی بیدار به عنوان کانون تجزیه و تحلیل و تصمیم‌گیری و هدایت همه تهدیدات هواپایه و زمین‌پایه در رزم با دشمن، شبانه‌روز خدمت جهادی و بسیجی خود را ارائه داده و تلاش وصف‌ناپذیری در حفظ امنیت فضای کشور عزیزمان ایفا کردند. همه آنچه که به عنوان آژیر خطر حملات هوائی و موشکی از رسانه‌ها در هنگام جنگ در یاد مردم ایران مانده است، ناشی از تلاش شبکه گسترده و پوشش سراسری و همیشه هوشیار پدافند هوائی است.
نکته دیگری که باید درباره نقش پدافند هوائی در دوران دفاع مقدس به آن توجه شود، این است که به غیر از مقداری از مرز غربی کشور که درگیر جنگ بود، لحظه‌ای آسمان ایران برای عبور و مرور بین‌المللی قطع نشد و پدافند هوائی ارتش اجازه نداد که امنیت آسمان کشور لحظه‌ای مختل شود.
همه این پیروزی‌ها و دستاوردهای پدافند هوائی در دفاع مقدس در حالی بود که از هیچ‌گونه حمایت و پشتیبانی خارجی برخوردار نبود و یک تنه در برابر دشمن مجهز و مورد پشتیبانی ابرقدرت‌ها جنگید و وجود فرماندهانی چون شهید سرلشکر منصور ستاری به عنوان یک نابغه نظامی، علمی و تخصصی و دیگر رزمندگان پا در رکاب پدافند هوائی کشورمان موجب شد تا نیروی پدافند کارنامه فوق‌العاده موفق و درخشانی در هشت سال دفاع مقدس داشته باشد.
تحریم‌ها گرچه شرایط را برای دفاع همه‌جانبه از آسمان کشور سخت کردند، اما فرصتی شدند تا متخصصان و جوانان کشور عزیزمان وارد میدان طراحی و ساخت سامانه‌های راداری و موشکی بومی‌شوند تا دیگر نیازی به اتکا به بیگانگان نباشد و این فرآیند از نگهداری، بهینه‌سازی، بهسازی و مهندسی معکوس به طراحی و ساخت و تولید و خوکفایی و خوداتکایی رسید.
حماسه سایت رادار سوباشی
حماسه سایت رادار سوباشی، برگ زرین دیگری در کارنامه غرورانگیز پدافند هوائی بود.
سایت رادارسوباشی واقع در ارتفاعات سوباشی همدان، به عنوان یکی از مهم‌ترین سایتهای راداری کشور در زنجیره عظیم پدافند هوائی نقش ویژه و مؤثری در مقابله با تهاجمات هوائی رژیم بعثی عراق در زمان جنگ تحمیلی داشت. این سایت راداری ضمن رهگیری هواپیماهای دشمن، کنترل و هدایت هواپیماهای ورودی و خروجی به مرزهای غرب کشور، کنترل آتش سایتهای موشکی ارتش و سپاه، کنترل آتش پدافند هوائی مستقر در منطقه، اعلام وضعیت سفید، زرد یا قرمز به ۱۳ استان کشور (حدود۸۰ در صداز جمعیت کشور) را بر عهده داشت. درواقع سایت سوباشی آسمان کل منطقه غرب، بخشی از شمال غرب و جنوب غرب را تحت پوشش داشت.
با توجه به اهمیت بالای سایت رادار سوباشی، از وجود قوی‌ترین نفرات که در سطح آموزش بالاو مهارت بی‌نظیر باشند، در آن استفاده می‌شد. به دلیل عملکرد مناسب این سایت راداری که همچون یک دژ مستحکم ظاهر می‌شد، خلبانان عراقی همواره از نزدیک شدن به سایت راداری سوباشی وحشت داشتند و حریم دفاعی سایت را دور زده و از سایر قسمتها در جنوب یا شمال کشور وارد حریم هوائی جمهوری اسلامی ایران می‌شدند که این کار زحمت عراقیها را زیاد می‌کرد لذا بعثیها شدیداً در تلاش بودند که به این سایت راداری ضربه بزنند. ۱۵۷ مرحله حمله عراقیها به سایت و استفاده آنها از موشکهای ضدرادار و ناکامی در مختل کردن عملکرد سوباشی، گواهی بر هوشیاری دلیرمردان پدافند هوائی است.
در سال 1367، بعد از اعلام پذیرش قطعنامه 598 توسط ایران، تجاوز منافقین کوردل به خاک پاک کشورمان در 3 مرداد 1367 رخ داد که بعد از چند روز در عملیات مرصاد شکست سختی متحمل شدند.
روز ۵ مرداد ۱۳۶۷ و در جریان عملیات مرصاد، هواپیماهای عراقی که در دستیابی به اهداف خود و تسهیل پیشروی منافقین ناتوان مانده بودند، در بازگشت از مأموریت شکست‌خورده خود، اتاق عملیات سایت سوباشی را با موشک منهدم کرده و ۱۹ نفر از کارکنان سایت را به شهادت میرسانند.
شهیدان: رجبعلی جودکی، اسدالله زمانی، مهدی عسکری، نظام علی ملکی، فرهاد دستنبو، پرویز منصورعلی، اکبر کوهی ورامینی، پرویز نادری، رضا اقبال‌پور، علی حسین زارعی، علیرضا بهرامی روشن، علی‌نقی فخرالدین، حسنعلی مهدی برازنده، حسن یوسفی صفت، محمد علی جوینده مهر، حسن مسعودی خرم، محمدرضا مؤمنی، طهماسب جامه شورانی و خسرو پناهی، 19 دلاورمرد پدافند هوائی ارتش بودند که تا آخرین لحظه برای دفاع از مردم مقاومت کرده و در سایت سوباشی به افتخار شهادت نایل گردیدند.
حضور آگاهانه و شهادت‌طلبانۀ کارکنان سایت راداری سوباشی تا آخرین لحظه باعث شد تا نام سایت سوباشی در تاریخ ثبت شده و حضور کارکنانش، حماسی و عاشورایی تعبیر گردد. با وجود حمله به سایت سوباشی و شهادت کارکنان جان بر کف آن، رزمندگان اسلام و سایر پدافندیان سرافراز راه شهدای سوباشی و شهدای جنگ تحمیلی را ادامه دادند و عملیات مرصاد با شکست تاریخی و خفت‌بار منافقین کوردل و جنایتکار و اربابان‌شان به پایان رسید.
بررسی اقتدار و توانمندی‌های پدافند کشور- بخش دوم
عملکرد درخشان پدافند هوائی در دفاع مقدس
۱۴۰۳/۰۹/۱۳
نیروهای مسلح و صنعت دفاعی و پدافند کشور آموخته‌های فراوانی از دفاع مقدس کسب کرده‌اند. پیشرفتهای امروز ایران اسلامی در حوزه‌های موشکی، پهپادی، راداری، الکترونیک، پدافندی و... برگرفته از تجربیات دوران دفاع مقدس است.
عملکرد پدافند هوائی در سال‌های دفاع مقدس چنان درخشان بود که حضرت امام خمینی پدافندیان را «عزیزان شجاع» ملقب کردند و مقام معظم رهبری دفاع‌شان در والفجر8 را «دفاع معجزه‌آسا» برشمردند.
دشمن بعثی نیز به عظمت پدافند هوائی ایران اذعان داشت. سرلشکر علوان حسون علوان العبوسی، از فرماندهان و مسئولین نیروی هوائی عراق بود که علاوه‌بر فرماندهی پایگاه حبانیه، مسئولیتهای دیگری همچون رئیس دانشکده در دانشگاه عالی جنگ، معاون آموزش فرماندهی نیروی هوائی عراق را بر عهده داشت. او که بارها به عنوان خلبان در حملات هوائی علیه ایران حضور داشت، ضمن تأیید قدرت پدافند هوائی ایران و ساقط شدن تعداد زیادی از هواپیماهای عراقی توسط پدافند هوائی ایران گفته است: سامانه‌های پدافند هوائی ایران قوی بودند. هر یک از پایگاه‌های هوائی ایران در مقابله با حملات ما، مانند گویی آتشین بودند و در هر مأموریت یک یا دو فروند از هواپیماهای‌مان را از دست می‌دادیم.
تشکیل قرارگاه پدافند هوايي خاتم الانبیا(ص)
پس از پایان جنگ تحمیلی و شکست دشمن بعثی، فشار و حجم کار نیروهای مختلف نظامی کاهش بسیاری یافت اما مأموریتها و فشار کاری پدافند هوائی ارتش همچنان استمرار یافت و این یگان همچنان بهصورت ۲۴ ساعته پای کار بود تا از حریم هوائی و مراکز حیاتی کشورمان حفاظت و دفاع و پاسداری کند.
پدافند هوائی پیکان و پیشانی نیروهای مسلح در برابر تهدیدهای دشمنان است و همانند هشت سال دفاع مقدس دلاورمردان پدافند هوائی کماکان در گمنامی به انجام مأموریتهای خود ادامه می‌دهند.
پس از جنگ تحمیلی، سامانه‌هاي پدافند هوايي مختلف به ساختارجنگ‌افزاري پدافند هوايي جمهوري اسلامي ايران افزوده شد. در بُعد آموزش نيز پس از تهيه طرح ايجاد دانشگاه هوايي و تصويب فرماندهي كل قوا و شوراي عالي انقلاب فرهنگي و تلاشهاي شهيد ستاري، دانشگاه هوايي در 15 آبان 1367 به‌طور رسمي توسط آیت‌الله خامنه‌ای افتتاح شد.
شهریور 1387 طرح تفكیك بخش پروازی و پدافندی نیروی هوائی ارتش با صدور ابلاغیه‌ای از سوی فرمانده معظم كل قوا كلید خورد. براساس این ابلاغیه، با تفكیك نیروی هوائی به دو بخش پروازی و پدافندی، نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران چهارگانه شدند.
با توجه به تغيير راهبرد نبرد در سال‌هاي پاياني دهه 90 ميلادي و اهميت يافتن نبردهاي هوايي و همچنين افزايش حجم تهديدها عليه نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران و در اولويت قرارگرفتن پدافند هوايي برابر تدابير فرماندهي معظم كل قوا، طي فرماني قرارگاه پدافند هوايي با مأموريت دفاع از هوا و فضاي كشور در مقابل هر گونه تهديد هوايي و با بهره‌گيري از تمامي ظرفيتهاي پدافند هوايي نيروهاي مسلح كشور، در دهم شهريور 1387با ساختاري متفاوت سازماندهي و تقويت شد. بعدها اين روز به‌عنوان روز پدافند هوايي شناخته شد. البته بايد دانست كه پيش از اين، براساس تدابير و اوامر فرماندهي معظم كل قوا و مقام معظم رهبري در سال 1371، قرارگاه پدافند هوايي خاتم‌الانبيا(ص) مسئوليت هماهنگي فعاليتهاي پدافند هوايي ارتش وسپاه را عهده‌دار شده بود. قرارگاه پدافند هوايي خاتم الانبيا(ص) كه در ساختار سازماني قبلي، هدايت وكنترل عملياتي يگانهاي پدافند هوايي نيروهاي مسلح را برعهده داشت، در ساختار تشكيلاتي جديد با تحويل گرفتن كامل يگانهاي پدافند هوايي نيروي هوايي و اعمال فرماندهي كامل بر این يگان‌ها، با در اختيار گرفتن فرماندهي اطلاعات و شناسايي، شبكه راداري، موشكي، توپخانه‌اي، ديده‌باني و سامانه‌هاي پشتيباني رزمي و عمومي يگانهاي مذكور، مسئوليت كنترل عمليات هوايي كشور را برعهده داشته و كليه جنگ افزارها و يگانهاي پدافند هوايي سپاه و ارتش نيز همچون سابق تحت فرامين عملياتي قرارگاه پدافند هوايي پدافند هوايي عمل خواهند کرد.
قرارگاه پدافند هوائی خاتم الانبیا(ص) خط مقدم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در رویارویی با تهدیدات هوائی است. مسئولیت دفاع از آسمان کشور بر عهده قرارگاه پدافند هوائی خاتم الانبیا(ص) ارتش است و این قرارگاه با کمک و همراهی نیروهای تحت تابعیت و کنترل عملیاتی خود به انجام این مأموریت می‌پردازد و نیروهای پدافندی ارتش، سپاه، نیروی انتظامی و بسیج تحت کنترل عملیاتی این قرارگاه قرار دارند.
این قرارگاه برای بهره‌گیری از توان پدافندی همه نیروهای مسلح و بخشهای هوائی کشوری تشکیل و شبکه یکپارچه فرماندهی و کنترل را برای هدایت هرچه بهتر و سریع‌تر این موضوع ایجاد کرد.
پدافندی مقتدر با تجهیزات بومی و در لبه فناوری روز دنیا
با وجود تحریم‌های همه‌جانبه علیه کشورمان به ویژه در بخش دفاعی، کارشناسان داخلی عزم خود را جزم کرده و باعث پیشرفت چشمگیر راداری و دیده‌بانی پدافند هوائی کشورمان در جهت کشف و رهگیری انواع هواپیماهای رادارگریز شدند تا حدی که می‌توان گفت نقطه کور راداری در کشور وجود ندارد. وجود بیش از 3800 نقطه پدافندی در کشور و به کارگیری و بهره‌برداری از جدیدترین و مدرن‌ترین سامانه‌های راداری، دیده‌بانی، شنود، و موشکی برد بلند و کوتاه و متوسط و نیز خودکفایی در این حوزه‌ها، امروز پدافند هوائی ایران را به یکی از مقتدرترین و هوشیارترین دیده‌بان‌های منطقه تبدیل کرده است.
فرمانده معظم کل قوا تأکید داشتند که باید پهپادها به تولید انبوه برسند و در توان رزم نیروی پدافند هوائی قرار بگیرند. پدافند کشور در مدت کوتاهی فرمان رهبر انقلاب را انجام داد و تعداد بسیار زیادی از پرنده‌های بدون سرنشین مسلح به یگانهایش تحویل داد. در حال حاضر قرارگاه پدافند کشور به قطب تولید پهپاد در نیروهای مسلح تبدیل شده است و انواع پهپادها با هم‌افزایی و تبادل دانش با سایر نیروهای مسلح در داخل تولید می‌شود و در اختیار سایر نیروها قرار می‌گیرد. امروز می‌توان به جرات گفت جمهوری اسلامی ایران یکی از گسترده‌ترین و متنوع‌ترین ناوگانهای پهپادی منطقه را دارا است؛ ناوگانی متشکل از پهپادهایی با طرح‌های صد درصد بومی تا پهپادهایی مهندسی معکوس شده که طی سال‌های اخیر به طرق مختلف در اختیار نیروهای مسلح قرار گرفته است. این مسئله جمهوری اسلامی ایران را از نظر تنوع و گستردگی کاربری پهپادها در کنار قدرت‌های پهپادی دنیا قرار داده است. نیروی پدافند هوائی ارتش با دارا بودن تجهیزات بومی در همه سطوح و نیروی انسانی متعهد، تمامی مرزهای کشور را تا برد ۲ هزار کیلومتر زیر پوشش راداری خود دارد.
امنیت اعلای آسمان ایران اسلامی زبانزد جهانیان است و در قالب شبکه یکپارچه پدافندی هوائی کشور است؛ شبکه‌ای که با دارا بودن لایه‌های مختلف و متعدد، امنیت بسیار بالایی را برای کشورمان فراهم کرده‌اند.
احاطه قرارگاه پدافند هوائی خاتم الانبیا(ص) در ایجاد هماهنگی میان سازمانهای هواپیمایی کشوری و یگانهای نظامی و تسلط بر حفظ امنیت آسمان ایران باعث شد تا سالها پیش ایکائو(سازمان بین‌المللی هوانوردی) آسمان ایران را امن‌ترین آسمان خاورمیانه اعلام کند.
در مجموع باید گفت که هر گونه عملیات نیروهای نظامی کشور باهماهنگی پدافند هوائی انجام می‌شود و این اساس کار پدافند هوائی است زیرا پدافند همیشه خط مقدم است. جمهوری اسلامی ایران با تجهیز نیروهای مسلح خود به پیشرفته‌ترین سامانه‌های پدافند هوایی، به قدرت برتر منطقه‌ای تبدیل شده است. این دستاورد بزرگ به طور چشمگیری امنیت آسمان کشور را ارتقا بخشیده و باعث شده است تا ایران در برابر هرگونه تهدید هوائی آمادگی کاملی داشته باشد.
ایران به بالاترین سطح فناوری دفاعی در حوزه پدافند هوائی دست یافته است و می‌تواند در مدت زمان کوتاهی محصولات باکیفیتی را تولید کند. به معنای دیگر ایران در مرز علم پدافندی روز دنیا در حال حرکت است و هر لحظه باید منتظر اعلام یک خبر و دستاورد جدید دفاعی در این حوزه بود. در سال‌های اخیر دستاوردهای عظیمی در حوزه پدافندی رونمایی شده که حیرت جهانیان را برانگیخته است.
پدافند هوائی به عنوان اصلی‌ترین بخش دفاعی کشور توانسته است نقش مؤثری در ارتقای توان رزم نیروهای مسلح داشته باشد.
جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر قدرت مطلق پدافند هوائی در منطقه است و در شمار پنج پدافند برتر دنیا قرار دارد و تجهیزات پدافندی‌اش بومی و در لبه فناوری روز دنیاست.
بررسی اقتدار و توانمندی‌های پدافند کشور-بخش سوم و پایانی
دستاوردهای شگفت‌انگیز پدافند هوایی ارتش
۱۴۰۳/۰۹/۱۸
کامران پورعباس
پدافند هوایی جمهوری اسلامی ایران دستاوردهای فوق‌العاده درخشان و کم‌نظیری داشته است.
برخی از این دستاوردها را به صورت اجمالی و فهرست‌وار اشاره می‌کنیم:
نمونه‌هایی از پهپادهای تولیدی ایران: پهپادهای خانواده مهاجر، پهپادهای خانواده ابابیل، کمان12، کمان۲۲، سایه، سریر، رعد85، حماسه، معراج504، فطرس، شاهین، سیمرغ، صادق، فرپاد، پلیکان، یسیر، طوفان مبین، آرش، کرار، شاهد123، شاهد۱۲۹، شاهد136، شاهد۱۴۹(پهپاد غزه)، شاهد۱۷۱(پهپاد صاعقه).
برترین رادارهای بومی ایران: رادار ملی، کاشف1، کاشف2، مطلع الفجر1، مطلع الفجر2، کاوش، جویا،هادی، سپهر، علیم، الوند، طارق، بصیر110، افق، 10 شهریور، آرش1، آرش2، نجم، قدیر، عصر، مصباح، ثامن، شهاب، علم‌الهدی، کاوش، بشیر، رادار 1700 المانی سامانه سوم خرداد، رادار سامانه موشکی طبس، رادار سامانه یازهرا، رادار کشف سامانه مرصاد، کیهان، رادار رصد اجرام فضائی، فتح2، رادار سامانه موشکی رعد1، رادار ردگیری هدف در سامانه باور373، البرز، رادار چشم عقاب، رادار فتح۱۴،
رادار کیهانی سپهر و...
نمونه‌هایی از سامانه‌های پدافندی: یا زهرا(س)، سراج1، سعیر، سماوات، مصباح1، میثاق، شهاب، ثاقب، حرز نهم، دزفول، مجید، آذرخش، زوبین، صیاد، رعد، خرمشهر، مراقب، قائم، مهاجر، طبس، 9 دی، مرصاد، تلاش، سوم خرداد، 15خرداد، باور 373، آرمان.
برخی از شكارهای محافظان آسمان:
- انهدام پهپاد جاسوسی اسرائیل با نام هرمس که بسیار کوچک و کشف آن بسیار مشکل بود، با موشک ایرانی در آسمان ایران
- به زمین نشاندن پهپاد آمریکایی RQ-170 که یکی از پیشرفته‌ترین پهپادهای دنیا است و ساخت آن در حجم انبوه با استفاده از مهندسی معکوس
- پهپادهای متنوعی که به تصور دشمن رادارگریز و غیرقابل کشف هستند، توسط چشمان بیدار و هوشیار پدافند کشف می‌شوند از جمله RQ4 و MQ1.
- رهگیری و نشاندن هواپیمای حامل عبدالمالک ریگی تروریست معروف و فرمانده گروهک تروریستی جندالشیطان و جنایتکاری که خونهای زیادی از هموطنان‌مان را بر زمین ریخته بود.
- نشاندن پرواز ناتو با ۱۰۴ سرباز آمریکایی در بندرعباس که یک بوئینگ 737 بود.
- به دام انداختن هواپیمای بدون سرنشین جاسوسی آمریکا به نام اسکن ایگل و مهندسی معکوس آن.
- به غنیمت گرفتنِ پهپاد شادو 200 که جزو پهپادهای جاسوسی آمریكاست و مهندسی معکوس آن.
- غنیمت گرفتن پهپاد آر كیو11 متعلق به ارتش آمریکا
- مورد اصات قرار دادن و سرنگون کردنِ یك فروند پهپاد جاسوسی آمریكا به نام گلوبال هاوك در آسمان ایران. این پهپاد بسیار پیشرفته، بزرگ‌ترین و گران‌ترین پهپاد دنیاست كه با برد پروازی باورنكردنی دارای تجهیزات و حسگرهای پیشرفته تجسسی است.
از آماده‌ترین‌های دنیا
9 شهریور 1403، امیر علیرضا صباحی فرد فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران که در مصلی امام خمینی برگزار شد، خاطرنشان کرد: ما در نیروی پدافند هوایی، بیانات رهبر انقلاب را مد نظر داریم که فرمودند حیات یک ملت وابسته به تقویت مؤلفه‌های قدرت است، بر همین اساس دانشمندان و متخصصان نیروی هوایی با تحلیل دقیقی از صحنه رزم پدافند هوایی، رهنمودهای رهبر انقلاب را دنبال می‌کنند. ایشان در سال‌های اخیر بیش از ۶۰۰ بار به پدافند هوایی اشاره کردند و آن را خط مقدم دفاع از حیثیت، موجودیت و آبروی کشور نامیدند.
فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش اعلام کرد: نیروی پدافند هوایی برای تأمین نیازمندیهای خود از جمله سامانه‌های موشکی، راداری و اطلاعاتی به هیچ کشوری وابسته نیست و در طراحی و تولید سامانه‌های پیشرفته درگیری هیبریدی به خودکفایی رسیده است.
امیر صباحی فرد گفت: با اطمینان کامل اعلام می‌کنم نیروی پدافند هوایی ۲۴ ساعته و مستمر با برگزاری انواع رزمایش‌ها در مقیاس‌های مختلف در طول سال با بهینه‌سازی مستمر تجهیزات، با ایمانی راسخ و توانی خستگی‌ناپذیر از آماده‌ترین نیروهای مسلح دنیا است.
دستاوردهای شگفت‌انگیز و پیچیده و راهبردی در بخش پدافند هوایی
امیر سرتیپ دوم مهدی ثقفی‌فر، معاون طرح و برنامه نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و از طراحان ارشد سامانه باور۳۷۳ به جزئیات گسترده و حیرت‌آوری از توانایی‌ها و توانمندی‌ها و دستاوردهای کم نظیرِ پدافندی کشور پرداخته است.
بخش‌هایی از صحبت‌های امیر ثقفی‌فر در مصاحبه با مهر را نقل می‌کنیم:
- نیروی پدافند توانسته تا حد بسیار خوبی خودش را در مقابله با نسل پنجم و ششم تهدیدات هوایی مجهز کند.
- ما امروز به برکت رهنمودهای مقام معظم رهبری و فرمانده معظم کل قوا(مدظله العالی) که دائماً ارتباط ما را با بخشهای دانش‌بنیان، کسب دانش و محصور کردن این دانشها تهییج و دستور فرمودند، موفق شدیم سامانه‌های بومی را طراحی و به صورت آماری تولید کنیم. این سامانه‌ها می‌توانند تهدیدات را کشف کنند، یعنی اگر در سویی یک جنگنده پنهان‌کار وجود دارد که حاصل تلاش تمام فناوری و دانش در غرب است، در مقابل آن در جمهوری اسلامی ایران و در پدافند، سامانه‌ای ساخته شده که آن را بی‌اثر و کم‌اثر می‌کند و این کار بسیار بزرگی است.
در حوزه درگیری، سامانه‌های جدیدی هست که به صورت باروتی و سیگنالی کار می‌کنند.
- در مقابل این جبهه تهدیدات ما شاهد بروز تهدیدات عجیبی مثل ریز پرنده‌ها هستیم. ما از این بُعد هم غافل نیستیم و پیشرفتهای بسیار خوبی در این حوزه داریم.
حضور تهدیدات برای ما چالش برانگیز است. ما را با مشکلاتی مواجه می‌کند اما در پایان ما به علوم و فناوری نوین دست پیدا می‌کنیم.
به جرأت می‌توانم بگویم که در رابطه با مقابله با ریز پرنده‌ها ما جزو معدود کشورهای جهان هستیم که دارای فناوری‌ها و تجهیزات خاصیم.
- ما در رابطه با پهپاد یا پرنده هدایت‌پذیر از دور، امروز به بلوغ و توانمندی رسیدیم که بسیار بازدارنده و دشمن‌شکن است.
- ما در حوزه پهپاد اقدامات بسیار مهمی داریم که خبرهای آن را در آینده نزدیک رسانه‌ای خواهد شد و نشان خواهیم داد که لبه فناوری‌هایی که در دنیا وجود دارد، در این پلتفرم‌ها نهادینه و به کار گرفته می‌شود.
- یکی از مأموریتهای نیروی پدافند هوایی، اشراف اطلاعاتی بر منطقه است. جالب است بدانید که ما یک مجموعه منحصر به فرد به نام فرمانده اطلاعات و شناسایی داریم که مخفف آن فاشا است و مأموریت محوله این فرماندهی، دریافت، کسب و شناسایی تهدیدات و اطلاعات به صورت لانگر و شورتر است. برای اینکه ما بتوانیم این مأموریت را انجام دهیم، لازم بود پرنده‌هایی را طراحی و محموله‌هایی را برای آنها طراحی و نصب کنیم که بتوانند اشراف اطلاعاتی را برای نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به وجود بیاورند. برای هر عملیاتی که متصور است، در ابتدا نیاز داریم اطلاعات آنلاین و برخط خودمان را دائماً از سنسورهای زمین‌پایه و هواپایه‌مان دریافت کنیم.
محتمل است که این سنسورها تا آینده نزدیک به فضاپایه هم تبدیل شود. ما در سطوح مختلف، سنسورهای مختلف از جمله پهپادهای خودمان را تجهیز کردیم تا بتوانیم هر حرکت و جنبشی را در فضای پیرامونی کشورمان را در لحظه رصد کنیم و به شبکه اطلاع و در زمان مناسب اقدام کنیم.
- درخصوص امور عملیاتی، نیروی پدافند هوایی همان طور که دارای سکوهای پدافندی زمین‌پایه هست، دارای سکوهای پدافندی هواپایه هم هست. اگر شما به سوابق طراحی نیروی پدافند که آن زمان در نیروی هوایی به عنوان فرماندهی فعالیت می‌کرد، بازگردید، می‌بینید یک هواپیمای تقریباً تمام مأموریتی مثل اف14 به عنوان یک سکوی پدافند هوایی معرفی شده بود.
یک پرنده بسیار قابل و توانا که در سازمان رزم پدافند هوایی نقش مؤثری ایفا می‌کرد و شما می‌توانید به عملکرد این پرنده در هشت سال دفاع مقدس مراجعه کنید. می‌خواهم بگویم با توجه به تفکیکی که صورت گرفت، البته کما فی سابق این پرنده در شرایط اسکرمبل مأموریت نیروی پدافند هوایی را با مشارکت عزیزان ما در نیروی الهی هوایی انجام می‌دهد، ولی مزید بر آن ما نیاز داشتیم تا پهپادهایی را که ویژگی‌های رفتاری جنگنده‌های اینترسپتور و رهگیر داشته باشند را طراحی و تولید کنیم که در یک تایم و فاز ده ساله به این موفقیت نایل شدیم. ما امروز به جایی رسیدیم که سکوهای پرنده پروازی‌مان بیش از دو ساعت و در ارتفاع بسیار بالا می‌توانند حضور پیدا کنند.
- امروز نیروی پدافند هوایی به سکوهای هواپایه اعم از سکوهای شناسایی، اشراف اطلاعاتی و سکوهای اینترسپتور و جنگنده رهگیری تجهیز شده که باید مأموریت خود را انجام دهند.
- توانمندی نخبگان در کشور ما، دانشی که احصا شد و اراده‌ای که پای کار آمد، ما را به جایی رساند که بتوانیم از رادارهای OTH یعنی رادارهای که ماورای افق را می‌بینند، استفاده کنیم. کره زمین گرد است و سه هزار کیلومتر جایی نیست که رادار به صورت مستقیم بتواند ببیند.
پس انرژی را به لایه یونوسفر می‌فرستد (یونوسفر چهارمین لایه در نظام جبر است که می‌تواند انرژی را از خود ساطع و مثل یک آینه به سمت زمین برگرداند) و ما می‌توانیم اهداف و پرنده‌هایی که در کره زمین و در قسمت خَمِش زمین واقع شده‌اند را در سه هزار کیلومتر ببینیم.
امروز فاز اول این پروژه در هزار و پانصد کیلومتری، دارد مراحل تست اولیه را انجام می‌دهد و این زمانی اتفاق می‌افتد که ما تحریم هستیم. فقط شش کشور در دنیا مثل نوستراداموس در فرانسه توانسته‌اند این رادار را بسازند.
- امروز صنعت دفاعی و بخشهای دانش‌بنیان ما انواع و اقسام رادارها را ساخته‌اند. این رادارها هم قابلیت تحرک دارند، هم ایستا هستند و هم می‌توانند اشراف بزرگی از شناسایی اهداف را برای ما به وجود بیاورند. من اگر بخواهم سامانه فرماندهی کنترل را با گذشته مقایسه کنم، باید بگویم امروز سامانه فرماندهی کنترل ما مراحل آخر اتوماسیون و خودکار شدن را طی می‌کند، یعنی یک سنسور هدف را می‌بیند و در لحظه بدون دخالت نیروی انسانی، اطلاعات این سنسور در شبکه فرماندهی کنترل نمایش داده می‌شود و اقدام لازم درخصوص چگونگی برخورد با این تهدید انجام می‌شود. ما به دنبال این هستیم که حلقه را کاملاً اتوماسیون کنیم، یعنی حتی بتوانیم بدون حضور نیروی انسانی شلیک کنیم.
- در مورد کشف پسیو هم ما امروز کارهای خیلی بزرگی انجام دادیم. امروز اگر یک پرنده خارج از مرزهای کشورمان پرواز و سیگنالهای ضعیفی از خود ساطع کند، می‌توانیم به راحتی آن را بگیریم. امروز ما در حوزه کشف پسیو توانسته‌ایم ساختارها و تجهیزات خیلی خوبی را به‌وجود بیاوریم که فوق‌العاده پیچیده و مدرن هستند. وقتی می‌گوییم ما هر سیگنالی را از دو دهم تا چهل گیگاهرتز و سیگنالهای زیر خط نویز و طیف گسترده را می‌توانیم رصد و صید کنیم، نشان‌دهنده قدرت اطلاعات و فرماندهی اطلاعات شناسایی ماست.
- امروز ما سامانه‌های کشف اپتیکی داریم که می‌توانند اهداف را در فواصل بسیار دور به صورت ویژوال و مرئی کشف کنند.
- ما مجموعه سنسورهایی را به وجود آوردیم که هیچ هدفی نتواند از دستش در برود و به این مجموعه سنسورها تا مدتی دیگر ان‌شاءالله سنسورهای صوت‌سنج اضافه خواهد شد که می‌تواند در کنار این موارد، صوت را هم بسنجد.
- در مورد سیستمهای موشکی عرض کردم که برد آن ۲۵ و نهایتاً ۴۰ کیلومتر بود ولی در همین دهه سامانه‌های ما ابتدا به شصت، هفتاد و پنج، صد و بیست و دویست کیلومتر افزون شد و حتی اولین تست سیصد کیلومتر ما نیز انجام شده که عنقریب تکرار خواهد شد.
- امروز در کنار سامانه سلاح موشکی، سامانه سلاحهای سیگنالی داریم. بسیاری از پرنده‌ها را به وسیله سیگنال می‌توانیم ساقط کنیم.
- ما امروز در کنار سامانه سلاح سیگنالی، سامانه سلاحهای لیزری داریم.
- ما سرفصل پدافند نور و سپر نور را از حدود دوازده سال قبل شروع کردیم.
- ما ورود به حوزه لیزر را بیش از یک دهه است در دستور کار قرار دادیم. امروز ما به سمت لیزرهای فیبر و به سرعت به سمت لیزرهای دیسک حرکت می‌کنیم. این بدین معنی است که در پدافند هوایی به ویژه در کلانشهرهایی مثل تهران اگر بنا باشد ما اقدام پدافندی انجام دهیم، بی‌صدا، در سکوت و با موفقیت انجام می‌دهیم.
- ما به گان لیزری، به سامانه‌های ترکیبی و سرچ ترکینگ که بتواند ریزپرنده‌ها را دنبال و ترک کند و در نهایت با لیزر بتوانیم آنها را ساقط کنیم، دست پیدا کردیم.
- مطلع ورود به این حوزه[جنگ الکترونیک] با فرمایشات فرمانده معظم کل قوا(مدظله العالی) که بارها مسئله جنگ الکترونیک را از ما خواستند و دستور فرمودند، در نیروی پدافند شروع شد.
- ما نه تنها در حوزه جنگ الکترونیک و ecm، بلکه موارد eccm یعنی دفاع الکترونیک را در سامانه‌های خودمان به وجود آوردیم و این قابلیت را برای سامانه‌های خودمان در مرحله طراحی به گونه‌ای رقم زدیم که تهدیداتی که در حوزه جنگ الکترونیک، شناسایی کردیم، نمی‌توانند یا به سختی می‌توانند تأثیرگذار باشند.
- ما این توانمندی را در نیروی پدافند داریم که اگر نیاز باشد در شبکه اختلال به وجود بیاوریم یا شبکه‌ای را ساقط بکنیم.
- در حوزه سامانه‌های موشکی، امروز به انواع و اقسام مختلف مثل سامانه تلاش، پانزده خرداد از نوع اکتیو و پسیو، سامانه صیاد تاکتیکی تک خودرو، سامانه باور۳۷۳ و سامانه آرمان که معادل و برتر از اس- 400 خواهد بود، دست پیدا کردیم.
- ما برای ارتفاع کم و مقابله با کروز، پروژه‌های متعددی تعریف کردیم که امروز در حال چیدن این محصولات از مزرعه صنعت هستیم.
- نیروی مسلح به ویژه ارتش جمهوری اسلامی ایران و نیروی پدافند هوایی، تابع اوامر و فرمایشات فرمانده معظم کل قوا(مدظله العالی) هستند. انتظارات ایشان از نیروهای دفاعی و نظامی، نظیر ندارد. نه تنها در پدافند بلکه در نیروی دریایی، هوایی و سایر نیروها این انتظارات تعریف شده است. همه همکاران عزیز من در بخشهای مختلف جهادهای خودکفایی، صنایع وابسته و دانش‌بنیان، این فرمایشات را دنبال می‌کنند. اگر امروز چنین اقتداری در بخش نیروهای مسلح و در نیروی پدافند هوایی به وجود آمده، به جهت این است که ما دارای چنین سامانه فرماندهی هستیم. سلسله مراتبی که در نظام ارتش هستند، دقیقاً می‌دانند که این فرمایشات را به چه صورت به آنچه که باید تبدیل کنند. این بزرگ‌ترین منبع توان و قدرت در نیروی مسلح هست.
- ما مطالعات مربوط به فاز ورود به فضا را در ارتش جمهوری اسلامی ایران و در پدافند انجام داده‌ایم و بخشی از زیر ساخت‌ها را آماده کرده‌ایم، تجهیزاتش را آماده کرده‌ایم. به زودی خبرهای خوبی را در حوزه فضا خواهید شنید.
عظمت پدافند هوایی ایران از نگاه جهانیان
کارشناسان و رسانه‌های خارجی، تاکنون به صورت بسیار انگشت‌شمار و محدود به عظمت و توانمندی‌ها و دستاوردهای پدافند جمهوری اسلامی ایران پرداخته بودند اما بعد از تجاوز کور رژیم صهیونی و شکست این شرارت به خاطر عملکرد فوق‌العاده برتر پدافند کشور، نام پدافند ایران بر سر زبانها افتاد و جهان و جهانیان و دوست و دشمن در سطحی گسترده از توانمندی‌ها و پیروزمندی پدافند ایران سخن گفتند.
گزیده‌ای از اخبار و اظهارنظرهای خارجی‌ها در مورد عظمت پدافند جمهوری اسلامی ایران و عملکرد درخشان و پیروزمندانه‌اش در برابر شرارت صهیونیست‌های تروریست و جنایتکار را بررسی می‌کنیم.
قرارگاه خاتم‌الانبیای ارتش یک مرکز قدرتمند فرماندهی
ست جی فرانتزمن، خبرنگار و تحلیلگر ارشد خاورمیانه در جروزالم پست در گزارشی مفصل به بررسی سامانه‌های پدافندی ایران پرداخته و نوشته است: ایران ظاهراً روی دستیابی به مقدار زیادی از سیستمهای دفاعی متمرکز شده است.
پس از حمله اخیر علیه ایران، تمرکز بر سیستمهای پدافند هوایی ایران افزایش یافته و اکنون مشخص است که ایران دارای تعداد زیادی سامانه پدافند هوایی است.
ایوان لیسمن، کارشناس نظامی در گزارشی مفصل در وبگاه آمریکایی War on the Rocks درباره توانایی پدافندی ایران به نکات مهمی اشاره کرده و معتقد است: قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیای ارتش ایران به عنوان یک مرکز قدرتمند فرماندهی و کنترل ملی هوایی در حال ظهور است.
اوراسیا تایمز در گزارش خود درباره پدافندهای ایرانی نوشت: در سال 2015، ایران به فناوری ردیابی و رهگیری اهداف بسیار فراتر از مرزهای ایران دست یافته‌است. پدافندهای ایرانی شامل مجموعه‌ای پیچیده از اجزا شامل پرتابگرهای متعدد و سیستمهای رادار دوگانه هستند که قابلیت‌های دفاعی لایه‌ای را ارائه می‌دهند.
مجله میلیتاری واچ که یک مجله تخصصی نظامی است، سامانه پدافندی ایران را مکمل توانایی موشکی این کشور می‌داند.
شکست مفتضحانه و ذلت‌بار صهیونیست‌ها از پدافند ایران
آلستر کروک، مدیر سابق بخش خاورمیانه MI6 و دیپلمات ارشد سابق انگلستان درباره پدافند ناشناخته ایران در جریان حمله موشکی اسرائیل نوشت: مرحله اول حملات به ایران که قرار بود سامانه پدافند هوایی ایران را نابود کند، در میانه راه با شکست مواجه شد. قرار بود جنگنده‌های اسرائیلی در مسیر انهدام سامانه‌های پدافند هوایی ایران، تمامی سامانه‌های پدافند هوایی عراق و سوریه را منهدم کنند. پس از تکمیل موج اول حملات، در موج دوم و سوم حملات، اسرائیل با استفاده از سلاحهای متعارف قصد داشت تمامی ظرفیت‌های نظامی و زیرساخت‌های حیاتی ایران را از بین ببرد.
در موج اول حملات، اسرائیلی‌هایی که به ۷۰ تا ۱۰۰ کیلومتری مرز ایران نزدیک‌تر شدند، متوجه یک سامانه پدافند هوایی ناشناخته شدند. این سیستم دفاع هوایی ناشناخته اسرائیلی‌ها را به وحشت انداخت و آنها را مجبور کرد که نقشه خود را به کلی کنار بگذارند. این احتمال وجود دارد که این سامانه پدافند هوایی ناشناخته توانایی حمله به جت‌های جنگنده رادارگریز مانند جنگنده‌های لاکهید مارتین F-35 را داشته باشد.
کل ایده حمله به ایران بلافاصله از بین رفت، زیرا بسیار خطرناک بود و کل منطقه تحت تسلط یک سیستم دفاع هوایی ناشناخته بود که خود جت‌های جنگنده رادارگریز را تهدید می‌کرد.
رسانه‌های عربی در گزارش‌های خود به قدرت پدافندی ایران در برابر تجاوز رژیم صهیونیستی اشاره کردند.
الغد اردن در این خصوص نوشت: عملیات هجومی اسرائیل علیه ایران با ریزپرنده‌ها صورت گرفت و این حملات با موفقیت خنثی شدند. منابع آگاه اعلام کردند که پدافند هوایی ایران با هوشیاری و در وقت مناسب با این حمله مقابله کردند.