فتنه‌ای که حزب بعث عراق در آن می‌دمید

1. به دنبال این تحولات دریادار مدنی در شهر حالت فوق‌العاده اعلام کرد. توافق تمدید ضرب‌الاجل 24 ساعته برای خلع‌سلاح عمومی نقض و بلافاصله پاسداران انقلاب و تکاوران ارتش وارد عمل شده و مرکز سازمان سیاسی خلق عرب و کانون فرهنگی خلق عرب را محاصره و بعد از پاره‌ای درگیری‌ها آنجا را تصرف کردند. در این درگیری سه نفر از سازمان سیاسی خلق عرب کشته و 10 نفر مجروح و 37 نفر دستگیر می‌شوند. به درخواست دریادار مدنی از وزیر کشور، علاوه بر اعزام پاسدار از نیروی هوایی دزفول خواسته شود که با رشته پروازهایی به نمایش قدرت بپردازد. روزهای چهارشنبه و پنجشنبه صدای گلوله در همه جای شهر شنیده می‌شد. آمار کشته‌ها بسیار بالاست. در اواسط روز جمعه صدای گلوله و درگیری کمتر شد. ساعت 8 صبح، ساختمان‌های پست و تلگراف و چندین مغازه به آتش کشیده شد. همچنین ساختمان دخانیات طعمه حریق شد. به علت آتش‌سوزی، برق و تلفن قسمت‌هایی از شهر قطع شد و نیروهای دولتی در آبادان به حال آماده‌باش درآمدند. در همین روز، روزنامه اطلاعات نوشت: «سازمان سیاسی خلق عرب اقدام به سنگربندی در خیابان‌ها کرده است و صدای رگبار لحظه‌ای در شهر قطع نمی‌شود. از عشایر خوزستان و سایر نیروهای خلق عرب برای کمک دعوت شده و آنها وارد شهر شده‌اند. ساعت 9 صبح، حمله به کلانتری یک خرمشهر توسط افراد آن دفع گردید. در سه‌راه شلمچه واقع در جاده مرزی، نیروهای سازمان خلق عرب قسمتی از تأسیساتی را که قابل استفاده نبود، به آتش کشیدند». علاوه بر این، در ساعت ده و سی دقیقه صبح، افراد خلق عرب از طریق کارون و اروندرود به پایگاه دریایی خرمشهر حمله کردند. جایگاه پمپ بنزین و نمایندگی جنرال‌موتورز و یک سوپرمارکت به آتش کشیده شد. هنگام ظهر، سه کشتی هزار تنی تجاری را آتش زدند. روزنامه بامداد مورخه 1358/3/10 درباره حمله به پایگاه دریایی خرمشهر نوشت: «پیش از ظهر، خلق عرب از طریق رودخانه کارون و اروندرود با موتور لنج و دوبه (بارج) که در آنها سنگر گرفته بودند، به پایگاه نیروی دریایی خرمشهر حمله کردند؛ و پایگاه به دفاع پرداخت. این حمله و دفاع به مدت سه ساعت ادامه داشت که در نتیجه با عقب‌نشینی نیروهای خلق عرب مرتفع شد». در این شرایط، عده‌ای از نیروهای مسلح خلق عرب خارج از شهر، به طرف این شهر حرکت کردند؛ یا در شهرهایی همچون اهواز و آبادان به تحرکاتی دست زدند. در اهواز، مسئله بدون حادثه خاتمه یافت؛ اما در آبادان، تعدادی از اتومبیل‌هایی که در گوشه و کنار پارک شده بودند، آسب دیدند؛ و ساختمان شرکت نفت نیز که در ایستگاه 10 و در کنار بهمنشیر قرار گرفته بود، مورد تهاجم مسلحانه واقع شد و خساراتی به آن وارد آمد. در همین روز، شیخ شبیر طی یک مصاحبه مطبوعاتی تهدیدآمیز گفت: «ما خواهان تفاهم با دولت هستیم و اگر دولت تفاهم نشان ندهد، عواقب وخیم این وضع قابل پیش‌بینی نیست. من خواهان تغییر احمد مدنی (استاندار خوزستان) هستم، زیرا حضور او در این شهر اوضاع منطقه را پرآشوب‌تر می‌کند». در این میان، رادیو صوت‌الجماهیر عراق و رادیو عربی کویت با نقل اخبار به گونه‌ای تحریک‌آمیز، ادامه درگیری‌ها تا تحقق خودمختاری عربستان را نوید دادند؛ و رادیو کویت در بخش اخبار عربی خود گزارش داد: «اعراب ایران اعلام کردند که سلاح‌های خود را تحویل نخواهند داد، مگر اینکه دولت خواسته‌‌های آنها در مورد خودمختاری را تأمین کند». از سوی دیگر، رادیو بغداد به زبان عربی مرتباً برای مردم عرب خوزستان، پیام می‌فرستاد. نیروهای عراقی نیز در مقابل پاسگاه‌های مرزی به تجمع نیرو و اقدامات تحریک‌آمیز دست زدند و بالگردهای آنها در خسروآباد به پرواز درآمدند. علاوه بر این، سیل سلاح از آن سوی مرز ایران و عراق به داخل خوزستان سرازیر شد. تا دو سه روز اول شروع درگیری خرمشهر، عراق اسلحه زیادی در منطقه توزیع کرد و شاید حدود بیست تا سی هزار قبضه اسلحه در نوار مرزی خرمشهر تخلیه نمود. یعنی کامیون، کامیون اسلحه می‌آوردند و کنار نهر خین خالی می‌کردند؛ و هرکس می‌خواست می‌آمد از نهر عبور می‌کرد و اسلحه می‌گرفت، به صورتی مانند صف آرد و برنج، صف می‌کشیدند تا اسلحه دریافت کنند». دریادار مدنی (استاندار خوزستان) نیز در همین رابطه گفته است: «از جانب عراق توطئه‌هایی می‌شود، صد قبضه کلاشینکف از منطقه جمع‌آوری شده است. عراق مذبوحانه اسلحه قاچاق وارد ایران می‌کند و نمایش قدرت در مرزها را آغاز کرده است.» وی افزود: «در روزهای اخیر، ما سلاح‌هایی به دست آورده‌ایم که مارک عراق دارد». روزنامه کیهان مجموعه تلفات انسانی درگیری‌های اخیر خوزستان را تا عصر امروز را 49 کشته و 169 مجروح اعلام کرد (روزنامه بامداد، 58/3/9 و ویژه‌نامه روزنامه ایران، شماره 2، صخره سخت، فتنه‌ای به نام خلق عزل، ص 15)