گزارشهای ساواک از استثمار کارگران در کارخانههای حبیب ثابت
«در ظرف یک ماه اخیر، حدود 50 نفر از کارگران کارخانه اجاق گاز اخراج گردیدهاند ... چون بر طبق سالهای قبل که کارفرما به مناسبت فرارسیدن عید نوروز مبلغی مطابق با یک ماه دستمزد کارگران به عنوان عیدی به آنان پرداخت مینموده و امسال نیز در همان موقع عیدی مربوطه پرداخت خواهد شد، لذا کارفرما سعی دارد کارگرانی را که در نظر دارد اخراج نماید، قبل از ایام عید اخراج کند که عیدی مذکور به آنان تعلق نگیرد.»
ب . کارخانه روکش جنرال
«حقوق نیمه اول دی ماه در تاریخ 24/10/48 به کارگران پرداخت گردیده، ولی تاکنون نسبت به پرداخت حق بیمه عقبافتاده کارگران به سازمان بیمههای اجتماعی اقدامی به عمل نیامده و چون قریب دو سال است به دستمزد کارگران اضافه نگردیده در این زمینه نارضایتی خفیفی بین کارگران وجود دارد... هرمز ثابت، پسر ثابت پاسال معروف که سرپرستي کارخانه روکش را دارا میباشد اصولاً به امور کارخانه ناوارد و هیچگونه رسیدگی ننموده و بیشتر اوقات خارج از کارخانه میباشد. در حال امور کارخانه را شخصی به نام شاپور مشکینی اداره مینماید علیایحال در صورتی که نارضایتیهای فعلی کارگران ادامه یابد حتم و یقین موارد ناراحتی را بایستی منتظر بود.»
«ساعت 0900 صبح روز 10/3/49 حسین صفری کارگر قسمت پرس.... اظهار مینماید: دستمزد کارگران پرس کم میباشد... کارگران پرس و همچنین کفاشی در حدود 72 نفر بودهاند... دست از کار کشیده و در محوطه کارگاه اجتماع و با تذکراتی که نماینده کارگر به آنها میدهد در روز 11/3/49 مشغول کار گردیدهاند.»
«در تاریخ 21 و 23/3/49 نماینده کارفرما 30 نفر از کارگران کارخانه روکش جنرال قسمت کفاشی را به علت عدم فروش محصول به خدمتشان خاتمه و کلیه مزایای آنان پرداخت گردیده است.» در ذیل این گزارش نوشته شده: «اقدامی ندارد لکن این قبیل اخراجها چنانچه در یک جا متمرکز گردد، در سطح کشور قابل بررسی بوده و از نظر ارزیابی میزان بیکاری و چگونگی اعمال نفوذ یا سیاست خاص کارفرمایان مفید میباشد.»
«تاکنون کارفرمای کارخانه فوقالذکر از پرداخت سود ویژه کارگران خودداری و ناراحتی شدیدی در بین کارگران ایجاد نموده است. ضمناً کارفرما به نماینده کارگران اظهار داشته که گوش ما بدهکار اینگونه قوانین و نامهها نبوده و نخواهد بود.»
ج . کارگران شرکت فیروز (کارخانه مونتاژ تلویزیون)
«250 نفر کارگران شرکت فیروز از بدو استخدام تاکنون، مزایای قانونی خود را از لحاظ (حق اولاد، اضافه حقوق سالیانه) دریافت نداشتهاند. ضمناً چون کارگران فاقد نماینده رسمی میباشند روی این اصل از طرف هرمز ثابت مدیرعامل کارخانه نسبت به خواستههای کارگران ترتیب اثری داده نشده است که این موضوع باعث نارضایتی کارگران گردیده و تقاضای انتخاب نماینده قانونی و دریافت مزایای خود را دارند.»
«روز 21/2/54 حدود 150 نفر از کارگران شرکت مذکور به عنوان اعتراض به عدم اجرای طرح طبقهبندی مشاغل در شرکت مزبور از انجام کار خودداری نموده و اظهار داشتهاند که مسئولین شرکت با تطمیع مأموران وزارت کار که برای اجرای طرح به شرکت مراجعه مینمایند، از ادامه کار آنها جلوگیری میکنند.»
د . کارخانه جنرال طایر و رابر ایران
«بایستی سالیانه مبلغی در حدود پانصد هزار تومان بابت سود ویژه بین کارگران تقسیم شود... ولی کارفرما این مطلب را قبول ندارد.»
«کارفرمای جدید کارخانه مذکور (کارپنتر تبعه آمریکا) از پرداخت سود ویژه مقرر، به کارگران مربوط خودداری و فقط حاضر شده است علی الحساب پانزده روز دستمزد به آنها بپردازد؛ لیکن کارگران از دریافت وجه مذکور استنکاف ورزیده و مدعی میباشند به علت بالا رفتن سطح تولید کارخانه (1000 حلقه لاستیک در روز) 75 روز دستمزد میبایستی بابت سود ویژه به آنان پرداخت گردد.»