پرسش: مفهوم عزت را توضیح داده و رابطه آن را با ایمان به خدا بیان کنید؟

پاسخ: عزت از ماده عزز به معنی عظمت و بزرگواری و ارجمندی و سرافرازی است (لغت‌نامه دهخدا) که در مقابل ذلت قرار دارد.
اصل معنای عزت، همان صلابت است و در معانی غلبه، سختی، غیرت و حمیت نیز در قرآن به کار رفته و عزیز که از اسمای حسنای الهی است، یعنی کسی که غالب است و مغلوب نمی‌شود. (المیزان، ج 17، ص 22)
آری عزت واقعی از آن خداوند غالب و قاهری است که هرگز مغلوب و مقهور نمی‌گردد، کمترین نیازی به غیر خود ندارد و ماسوی الله کوچکترین نفوذی در حریم مقدس او نمی‌توانند داشته باشند از این رو فرمود: ان العزهًْ لله جمیعا (یونس - 65) یعنی راه منحصر به فرد کسب عزت نیز راه‌یابی به درگاه آن عزیز یگانه است. «من کان یرید العزهًْ فلله العزهًْ جمیعا» (فاطر - 10) مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر این آیه می‌نویسد: آیه در صدد این نیست که بیان کند عزت اختصاص به خدا دارد به‌گونه‌ای که جز او کسی بدان دست نمی‌یابد و هر کسی در پی عزتمندی برآید، چیز محالی را درخواست کرده است، بلکه معنای آیه این است که هر کس عزت می‌جوید باید از خدا بخواهد، چرا که عزت، در واقع، نزد دیگران یافت نمی‌شود. (همان)
رابطه عزت و ایمان
قرآن کریم ابتدا اصل عزت را از آن خدای بزرگ و رب العزهًْ می‌داند و نوید می‌دهد که هر کس طالب عزت است باید آن را از ذات مقدس او طلب کند. سپس تصریح می‌کند که خداوند عزیز، پیامبر و مومنان را نیز در طول عزت خویش، عزت بخشیده است و سرانجام آن که عزت مخصوص خداوند و پیامبر و مومنان است. «و لله العزهًْ و لرسوله و للمومنین» عزت مخصوص خدا و رسول او و مومنان است. (منافقون - 8)
این آیه از سویی دلیل محکمی بر ضرورت و اصالت عزت مومنان است که ارزش والای آنها را با قرار دادن در ردیف خدا و پیامبر آشکار می‌سازد و از سوی دیگر بر پیوند عزت و ایمان تاکید کرده است و الهام‌دهنده آن است که چنین پیوندی ناگسستنی است و انسان مادامی که ایمان در دل دارد، عزتمند است، چنان که در جای دیگر می‌فرماید: « و لا تهنوا و لا تحزنوا و انتم الاعلون ان کنتم مومنین» و سست نشوید و غمگین نگردید و شما برترید اگر ایمان داشته باشید. (آل عمران - 139)
امام باقر(ع) عزت مومن را هدیه‌ای الهی می‌داند و می‌فرماید: خداوند بزرگ، سه چیز را به مومن عطا کرده است: عزت در دنیا و دین، رستگاری در آخرت و هیبت در دل جهانیان.(بحارالانوار،‌ج 68، ص 16)
همچنین امام صادق(ع) نیز در سخنی حکیمانه، بر قطعیت و حتمی بودن عزت مومنین تاکید کرده و فرموده است: خداوند متعال اختیار همه چیز را به مومن سپرده است جز خوار ساختن خودش را. (فروع کافی، ج 5، ص 63)
بنابراین اگر کسی طالب عزت نفس است، تنها گزینه فراروی او ایمان به خدا و بندگی در مسیر اوامر و نواهی الهی می‌باشد و کسب عزت غیر از این مسیر به ذلت و خواری منجر خواهد شد.