افرادی ادعا می‌کنند که شعار مرگ دادن به دیگر کشورها مصداق ناسزاگویی به دشمنان است و این با آموزه‌های قرآنی تعارض دارد که در مطلب حاضر به این شبهه پاسخ داده شده است.
* * *
کسانی شبهه می‌کنند که قرآن كريم مي‌فرمايد: اي مسلمانان! به خدايان و مقدسات كافران و مشركان ناسزا مگوييد تا آنها هم جاهلانه به خداي شما (مقدسات شما) توهين نكنند، پس چرا در كشور ما به پرچم و ملت كشور آمريكا توهين مي‌شود و شعار مرگ بر آمریکا سر داده می‌شود.
در پاسخ این افراد باید گفت: «سب» در لغت به معناي دشنام و فحش دادن است که بر اساس ادب و اخلاق اسلامي ممنوع شمرده شده است، به گونه اي که حتي از دشنام نسبت به دشمنان و لو دشمناني که در حال جنگ هستند نهي شده است ، چنان‌که امام علي(ع) در واکنش به فحاشي يارانش به لشکر معاويه فرمودند: «من اکراه دارم از اينکه شما فحاش باشيد‏[1]»، همچنين خداوند متعال مومنين را از فحش دادن به مقدسات مشرکان نهي مي‌کند تا مبادا اين کار باعث فحش دادن آنها به خداوند شود[2].
در اين ميان برخي معتقدند با توجه به اينکه خداوند متعال ما را از دشنام دادن به مقدسات مشرکان نهي مي‌کند لذا نبايدنسبت به آمريکا هيچ اهانتي صورت گرفته و مثلا شعارهايي همچون مرگ بر آمريکا گفته شود. اين در حالي است که حتي اگر اين فرض را درست بگيريم که اقداماتي همچون شعار مرگ بر آمريکا، فحاشي نسبت به اين کشور باشد آيه فوق شامل اين ماجرا نمي‌شود چرا که فلسفه و هدفي که در پي ممنوعيت فحاشي نسبت به مقدسات مشرکان وارد شده است عبارت است از ممنوعيت زمينه‌سازي فحاشي نسبت به خداوند و اينکه مبادا با فحاشي کردن به خدايان مشرکان کاري بکنیم که آنها را تحريک نماييم تا به خداوند متعال توهين نمايند کما اينکه از نص صريح آيه چنين فلسفه و علتي براحتي فهميده مي‌شود و مفسران نيز به آن‌ اشاره کرده‌اند. به‌عنوان مثال علامه طباطبايي در تفسير الميزان در اين زمينه مي‌فرمايد: «چون ممكن بود مسلمين به منظور دفاع از حريم پروردگار، بت‏هاى مشركين را هدف دشنام خود قرار داده در نتيجه عصبيت جاهليت، مشركين را نيز وادار سازد كه حريم مقدس خداى متعال را مورد هتك قرار دهند لذا به آنان دستور مى‏ دهد كه به خدايان مشركين ناسزا نگويند، چون اگر ناسزا بگويند و آنان هم در مقام معارضه به مثل، به ساحت قدس ربوبى توهين كنند در حقيقت خود مؤمنين باعث هتك حرمت و جسارت به مقام كبريايى خداوند شده ‏اند».[3]
بنابر اين، آيه فوق شامل ناسزا گفتن به آمريکا نشده و اگر هم بنا بر ممنوعيت ناسزاگويي به دشمنان باشد بايد از دلايل ديگري اين ممنوعيت را
استفاده نماييم.
ثانيا، اگر هم اطلاق آيه شامل ممنوعيت ناسزاگويي به مقدسات دشمنان باشد، باز هم شامل آمريکا و امثال آن نمي‌شود چرا که با توجه به مباني مقبول اين نظام‌ها که متأثر از جريانات مدرنيته مي‌باشد اين کشورها اساساً هيچ امر قدسي را نمي‌پذيرند و در نتيجه هيچ امر مقدسي ندارند تا اينکه ممنوعيت ناسزاگويي به مقدسات، شامل اين کشورها شود.
ثالثا، فعاليت‌هايي که بر عليه آمريکا و انگليس سر داده مي‌شود همچون برگزاري تظاهرات روز مبارزه با استکبار جهاني و يا سر دادن شعار بر عليه اين کشورها اساساً از جنس ناسزاگويي و فحاشي نيستند تا ادله ممنوعيت ناسزاگويي شامل اين شعارها شود بلکه اين قبيل اقدامات ماهيت ديگري دارند از جمله اينکه مي‌تواند از جنس «برائت» از دشمنان باشد که يکي از آموزه‌هاي ديني به شمار مي‌آيد لذا به‌عنوان مثال اطلاق «مرگ» بر دشمنان انقلاب و اسلام در واقع اعلام برائت از سياست استكباري و خوي سلطه‌جويي آنان است كه طبق اصل تبري التزام به آن لازم است. امام خمینی فرمودند: «نكته مهمي كه همه ما بايد به آن توجه كنيم و آن را اصل و اساس سياست خود با بيگانگان قرار دهيم اين است كه دشمنان ما و جهانخواران تا كي و كجا ما را تحمل مي‌كنند و تا چه مرزي استقلال و آزادي ما را قبول دارند، به یقين آنان مرزي جز عدول از همه هدايت‌ها و ارزش‌هاي معنوي و الهي‌مان نمي‌شناسند، به گفته قرآن كريم هرگز دست از مقاتله و ستيز با شما برنمي‌دارند مگر اينكه شما را از دينتان برگردانند...»[4] همچنين رهبر معظم انقلاب فرمودند: «تا وقتي كه آرمان‌ها و اهداف قرآني و الهي و اسلامي بر ما و بر اين نظام حاكم است اين نفرت و مقابله با سردمداران استكبار جهاني و در رأس همه آمريكا به قوت خود باقي است»[5]
آمریکا؛ منفور ملت‌های ستمدیده
در همين راستا شعار مرگ بر آمريکا و يا آتش زدن پرچم آمريکا نشانه خشم ملت ايران و ساير ملت‌هاي ستمديده از سياست‌هاي استکباري و ظالمانه اين کشور مي باشد و پرچم آمريکا به‌عنوان نماد و سمبل نظام استکباري و زورگو که حقوق ملت‌ها و کشورها را ناديده مي‌گيرد، مورد نفرت همه ملت‌هاي ستمديده و حتي ستمديدگان آمريکايي است، چنان‌که در سال‌هاي اخير خبرهاي مختلفي از به آتش کشيده شدن پرچم آمريکا در تجمعات اعتراضي ضدنژادپرستي در درون آمريکا در رسانه‌ها منتشر شد. رفتار مستکبرانه دولت آمريکا با ساير کشورها و ناديده گرفتن حقوق آنان موجب شده تا دولت آمريکا در ميان ملت‌هاي مظلوم جهان مورد خشم و نفرت باشد و شعار مرگ بر آمريکا بيانگر ميزان انزجار از اين‌گونه رفتارهاست و ملت‌هاي مظلوم جهان که خود را در مقابله با زياده‌خواهي‌هاي اين کشور تنها مي‌بينند، سردادن شعار و نيز آتش زدن پرچم اين کشور را به‌عنوان اعلام انزجار و دشمني با آن و تنها راه برخورد برگزيده‌اند. در حقيقت اين رفتارها، بازتاب و عکس‌العمل مردمي در قبال رفتار دولت آمريکاست. دولت آمريکا با رفتار استکباري خويش در عمل، حقوق ساير کشورها را ناديده گرفته و هويت آنان را زير پا گذارده و زندگي انسان‌هاي بسياري را به آتش کشيده، حيات و آزادي ملت‌ها را به نام حقوق بشر و دموکراسي به نابودي کشانده است و ملت‌ها با رفتارهاي خود، مراتب خشم و نفرت خويش را اين‌گونه به نمايش مي‌گذارند و در عين حال اين پيام را براي مردم آمريکا مي‌فرستند که بدانند که چگونه دولتمردان اين کشور حقوق انساني ساير کشورها را ناديده گرفته و اعتبار بين‌المللي آنان را در ميان ملت‌ها خدشه‌دار کرده‌اند تا آنان نيز در برابر زياده‌خواهي‌ها و جنگ‌افروزي‌هاي دولتمردان اين کشور ايستادگي کنند و نظام حاکم را به رعايت حقوق ساير کشورها و پرهيز از سلطه‌جويي فراخوانند. اگر مردم آمريکا موافق اين‌گونه سياست‌ها هستند و براي حقوق ساير کشورها و ملّت‌ها ارزشي قائل نيستند که در اين صورت در کنار دولتمردان و شريک آنها در جنايات و تجاوزهاي آن هستند و خود مورد نفرت و انزجار ملت‌ها خواهند بود اما اگر مخالف سياست‌هاي دولتمردان خويش هستند و حقوق ساير ملت‌ها را همچون حقوق خويش محترم مي‌دانند بايد اعتراض و مخالفت خود را با اين رفتارها اعلام کنند. براستي ملت‌هاي ستمديده جهان در برابر سياست‌هاي استکباري آمريکا و سکوت سازمان‌هاي بين‌المللي و سازش کشورها و حمايت و همراهي برخي قدرت‌هاي بزرگ، آيا راهي براي ابراز اعلام انزجار و خشم خويش به جز راهپيمايي، تجمع، شعار و آتش زدن پرچم اين کشور به‌عنوان نماد و سمبل نظام استکباري پيش روي خويش دارند؟
توطئه‌های بی‌پایان آمریکا علیه ملت ایران
در مورد نظام جمهوري اسلامي و خشم و خروش مردمي بر عليه رفتار استکباري آمريکا کافي است نگاهي به فهرست توطئه‌هاي آمريکا بر عليه ملت ايران از آغاز پيروزي انقلاب اسلامي تا امروز داشته باشيم. کودتاي 28 مرداد سال 32، حمله نافرجام طبس، حمايت از رژيم منفور پهلوي، حمايت از رژيم بعث در طول جنگ تحميلي، پشتيباني از منافقين، توقيف اموال ايران، اعمال تحريم‌هاي اقتصادي، تبليغات رسانه‌اي بر عليه نظام، سرنگوني هواپيماي مسافربري، سنگ‌اندازي در راه احقاق حقوق هسته‌اي، حمايت آشکار از گروه‌ها و جريانات برانداز و مخالف نظام و دخالت در امور داخلي کشور و... تنها گوشه‌اي از اقدامات خصمانه و سلطه‌جويانه دولتمردان آمريکا بر عليه نظام جمهوري اسلامي ايران است که خشم و انزجار مردم را بر عليه سياست‌هاي استکباري آمريکا به همراه داشته و در قالب سردادن شعار مرگ بر آمريکا و نيز آتش زدن پرچم اين کشور بروز
يافته است.
در مقابل، عکس‌العملی که ملت ايران در قبال آمريکا انجام مي دهند مي‌تواند ماهيت ديگري داشته باشد که عبارت است از دعا، البته دعاي منفي؛ و ابراز برائت و تنفر. به‌عنوان مثال شعارهايي که ملت ايران بر عليه آمريکا و مشابه آن سر مي‌دهند از جمله مرگ بر آمريکا، فحش و بددهني نيستند بلکه دعاي منفي بر عليه اين کشورهاست و بر اساس آن، دعا مي‌کنند که اين سياست‌هاي سلطه‌گرانه، نابود شوند و چنين دعاهايي اولا واکنش طبيعي و فطري هر انسان مظلومي در برابر ظالمان است و حداقل اقدامي است که مي‌توانند در برابر ظالمان انجام دهند و ثانيا مورد تاييد منابع ديني نيز مي‌باشد چنان‌که در قرآن کريم نيز در کنار نهي از بدگويي نسبت به خدايان مشرکان، بارها از اين دعاها بر عليه دشمنان حق استفاده کرده است که البته با بيانات مختلف از جمله لعن، نفرين و... مطرح شده است که برخي از آنها عبارتند از:
«إِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ أُولئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَهًُْ اللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعين‏[6]»، «أَلا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمين‏[7]»، «قاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُون‏[8]»، «تَبَّتْ يَدا أَبي‏ لَهَبٍ وَ تَبَّ [9]»، «وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَهًٍْ لُمَزَهًٍْ»[10]، «وَيْلٌ لِكُلِّ أَفَّاكٍ أَثيمٍ»[11]و.‌...
همچنين در روايات اهل بيت نيز تعابير متعددي همچون «قاتلک الله»، «قاتله الله»، «قتلک الله» و... مشاهده مي شود که همه اينها ضمن هم معنا بودن با شعار مرگ، تاييدي بر مشروعيت چنين دعاهاي منفي بر عليه دشمنان است.
نتيجه اينکه اگرچه قرآن مسلمانان را از ناسزاگويي و بددهني نسبت به دشمنان منع مي کند اما ملت ايران در رفتارهاي خود نسبت به کشورهاي سلطه‌گري همچون آمريکا هرگز بددهني و فحاشي نمي‌کنند بلکه عملکرد و رفتارشان در قبال دشمنان صرفا واکنشي طبيعي است در برابر جنايت‌ها و ظلم‌هايي که از سوي اين کشورها بر عليه ملت ايران در طول تاريخ صورت گرفته است و ماهيت چنين واکنش‌هايي نيز يا از نوع برائت است و يا از نوع دعاي منفي همچون لعن و نفرين که هر دو نوع واکنش از نظر اسلام مشروعيت دارند و در قرآن و سنت نيز نظايري دال بر مشروعيت آن وجود دارد.
پی‌نوشت‌ها:
[1] إِنِّي أَكْرَهُ لَكُمْ أَنْ تَكُونُوا سَبَّابِين، نهج‌البلاغه  خطبه 206
[2] انعام/ 108
[3]‌ترجمه تفسير الميزان، علامه طباطبايي، ج‏7، ص: 434
[4]. صحيفة نور، ج 20، ص 237 و 238.
[5]. اطلاعات 12/8/73.
[6] بقره/161
[7] هود/18
[8] توبه/30 و منافقون/4
[9] مسد/1
[10] همزه/1
[11] جاثيه/7
* مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌ علمیه قم