به گزارش مرکز رسانه قوه قضائیه، آیتالله سید ابراهیم رئیسی روز پنجشنبه در جلسه «هماندیشی با اساتید، صاحبنظران و مدیران شبکه بانکی برای بررسی حقوقی و قضایی موانع تولید در حوزه بانکی»، حمایت از تولید و رفع موانع برای رونق تولید را نیاز جدی امروز کشور دانست و اظهارداشت: همه بخشها از دستگاههای اجرایی تا نظام بانکی و سیستم حقوقی و قضایی باید با اقدام و عمل در مسیر تحقق شعار سال حرکت کنند.
رئیسی با تأکید بر لزوم رفع سریع موانع تولید، افزود: بانکها در رونق تولید و رفع موانع از آن نقش مهمی دارند و نمونهای از اقدامات خوبی که در این جهت شده اولویت قرار دادن ارائه تسهیلات برای تولید ماسک و تجهیزات پزشکی مورد نیاز در دوره شیوع کرونا و ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان لوازم خانگی در مقطع قطع همکاری برخی شرکتهای خارجی به خاطر تحریمها است.
وی ادامه داد: در سالهای اخیر کارخانهها و کارگاههای زیادی به تملک بانکها درآمدند، فارغ از اینکه بانکها در تعطیلی یا نیمه تعطیلی آنها نقش داشتهاند یا این مشکل به دلایل دیگری به وجود آمده، این وظیفه بانکهاست که همت خود را صرف رونق دوباره این واحدها کنند.
رئیسدستگاه قضا گفت: بانکها برای راهاندازی این واحدهای تولیدی امکاناتی دارند که بخش خصوصی از آنها برخوردار نیست و حتی اگر بانکها بخواهند این واحدها را واگذار هم بکنند به سود آنهاست که چراغ تولید آنها روشن باشد.
درصد تعطیلی کارگاهها
و کارخانهها بالاست
رئیسی بااشاره به بازدیدهای متعدد خود از واحدهای تولیدی تعطیل و نیمه تعطیل در سفرهای استانی بیان داشت: درصد تعطیلی کارگاهها و کارخانهها بالاست و بخش مهمی از این واحدها نیز در تملک بانکها قرار دارند. این بانکها هستند که لازم است همه تلاش خود را برای راهاندازی آنها در به حرکت درآمدن چرخه تولید واشتغالزایی به کار گیرند.
وی خاطرنشان کرد: اگر این مجموعههای تولیدی فعال شوند سپردههای مردمی و امکاناتی که در اختیار بانکها قرار دارند در مسیر حمایت از تولید قرار میگیرند و این مسئله از کارهای مهم و اولویتها است.
لزوم توجه به اعتبارسنجی مشتریان
برای پرداخت تسهیلات
رئیسدستگاه قضا، اعتبارسنجی مشتریان برای پرداخت تسهیلات را نیز مورد تأکید قرار داد و گفت: کسی که میخواهد مبلغ کلانی از بانک تسهیلات بگیرد باید سوابق او و تعاملاتی که با بانک داشته و نحوه دریافت و بازپرداخت احتمالی تسهیلات به او مورد بررسی قرار گیرد.
رئیسی بر همین اساس راهاندازی سامانه اعتبارسنجی، مشتریان و دریافت کنندگان تسهیلات از بانکها را امری مهم و ضروری خواند.
دریافت سود و جرایم آن باید شفاف باشد
وی با تأکید بر «شفافیت در دریافت سود و جرایم آن» گفت: الان مشخص نیست که برخی مشتریان در چه فرآیندی جریمه سود پرداخت میکنند و برای روشن شدن مسئله باید پرداخت تسهیلات و سود آن شفاف باشد.
رئیسقوه قضائیه افزود: طبق قانون، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار مرجع تعیین نرخ سود بانکی هستند و هیچ بانکی نباید خارج از ضوابط و بیش از میزان تعیین شده سود بگیرد.
رئیسی متذکر شد: این حرف درستی است که بانک مرکزی باید در تعیین نرخ همه مقتضیات و مبانی شرعی و قانونی را مد نظر قرار دهد، اما پس از تعیین و ابلاغ نرخ سود، رقم اعلام شده باید ملاک عمل قرار گیرد.
هیچ یک از واحدهای قضایی اجازه ندارند
ضامن اجرای سود غیرقانونی
در رسیدگی به دعاوی باشند
وی خاطر نشان کرد: هم در بخشنامه صادره و هم بر اساس رای وحدت رویه دیوان عالی کشور هیچ یک از واحدهای قضایی و قضات اجازه ندارند ضامن اجرای سود غیرقانونی در رسیدگی به دعاوی مطرح شده در این خصوص باشند.
رئیسقوه قضائیه در بخش دیگری از سخنانش بااشاره به عملکرد برخی بانکها که موجب تعطیلی یا نیمه تعطیلی واحدهای تولیدی شده اظهار داشت: اینکه گفته شود بانکها نقشی در توقف فعالیت واحدهای تولیدی ندارند خیلی خوب است، اما گاهی بانکها به گونهای رفتار میکنند که شریان اقتصادی یک واحد تولیدی را قطع میکنند و آن واحد مجبور به تعطیلی میشود.
اخلال در فعالیت واحدهای تولیدی
خط قرمز ماست
رئیسی افزود: تولید مسئله مهمی است و ما در رسیدگی به پروندههای قضایی واحدهای تولیدی نیز اعلام کردیم که به گونهای عمل شود که فرایند دادرسی خللی در فعالیت واحدهای تولیدی ایجاد نکند، این خط قرمز ماست.
وی ادامه داد: الان پروندههای زیادی در مراکز قضایی در دست بررسی است، اما اجازه ندادهایم که نفس واحدهای تولیدی و کارخانجات بریده شود بلکه تأکید کردیم چراغ تولید همواره باید در کشور روشن بماند و بانکها هم در پیگیری مطالبات خود باید همین گونه عمل کنند.
بانکها نباید وارد بازار ملک، طلا و ارز و خودرو شوند
رئیسقوه قضائیه، بانکها را نظام مورد اعتماد حاکمیت خواند و گفت: پشتیبانی از تولید و حکمرانی در حوزه بانکی اقتضا میکند که بانکها به دنبال سوداگری و ورود به بازار ملک، طلا و ارز و خودرو نروند.
رئیسی افزود: انتساب بانکها به حکومت ایجاب میکند که آنها حقوق عامه را رعایت کنند و در مقام امانتدار پول مردم این سپردهها و سرمایهها و نقدینگی را به جای آنکه صرف سودآوری برای خود کنند به تولید سوق دهند.
در هدایت نقدینگیاشکال وجود دارد
وی، حرکت نقدینگی به سوی تولید را از ضرورتهای کشور دانست و گفت: اینکه هم نقدینگی بالا است و هم تولید با مشکل مواجه است معلوم میکند در هدایت این نقدینگیاشکال وجود دارد و به همین دلیل این حجم از سرمایه هرجا برود مانند سیل بنیانکن آنجا را تخریب میکند.
رئیسدستگاه قضا ادامه داد: یکی از موانع تولید این است که بانکها به دنبال سود بردن و کسب منافع بدون توجه به مسئله تولید باشند و فراموش کنند که این امکانات میتواند موجب رفع موانع و رونق تولید شود.
رئیسی، نقش بانک مرکزی را در نظارت بر عملکرد بانکها مهم دانست و گفت: بانک مرکزی باید با ایجاد سامانههای لازم، نظارت بر خط خود بر بانکها را تقویت کند تا بانکها در مسیری درست حرکت کنند.
وی ایجاد سامانههای «ذینفع واحد» و «ثبت وثایق» را در این خصوص مورد توجه قرار داد و ابراز امیدواری کرد با ایجاد سامانه ملی ثبت وثایق، وثایق منقول دارای شناسنامه شده و به عنوان یک پشتوانه قابل اعتنا مورد استفاده قرار گیرند.
مالیات میتواند ابزاری
برای تنظیمگری در نظام اقتصادی باشد
رئیسدستگاه قضا، توجه به مالیات تنظیمی برای کنترل نقدینگی را نیز مورد تأکید قرار داد و گفت: مالیات نباید فقط برای کسب درآمد به منظور رفع مشکلات دولت نباشد بلکه میتواند ابزاری برای تنظیمگری در نظام اقتصادی باشد.
رئیسی افزود: کسی که به دنبال سفتهبازی در بازار میرود باید مالیاتی متفاوت از یک تولیدکننده پرداخت کند.
وی درخصوص پرداخت تسهیلات به مردم نیز اظهار داشت: مردم باید به تسهیلات دسترسی داشته باشند، اما اینکه چگونه میتوان مشکلات در این حوزه را حل کرد نیازمند تدبیر جدی است.
گاهی مشکلات برخی ترک فعلها
از انجام یک فعل بیشتر است
رئیسقوه قضائیه ادامه داد: گاهی برخی ترک فعلها مشکلاتی به وجود میآورد که انجام یک فعل به آن اندازه مشکلزا نیست و به نظر میرسد باید در کنار دادسرای «کارکنان» دادسرایی هم برای «کارنکنان» ایجاد و به ترک فعلهای مسئولان و دستاندرکاران که با عدم انجام به موقع وظیفه در زمان خود فرصتسوزی میکنند، رسیدگی کنیم.
قوه قضائیه پشتیبان تولیدگران
و رفع کنندگان موانع تولید است
رئیسی خاطر نشان کرد: همه بخشهای نظارتی و قضایی قوه قضائیه همچون سازمان بازرسی کل کشور، دادستانی کل کشور و دادگستریها حامی و پشتیبان تولیدگران و همه کسانی خواهند بود که به دنبال رفع موانع تولید در کشور هستند.
وی در واکنش به اظهارات یکی از کارشناسان درخصوص تعداد بالای شعب بانکها گفت: تعداد شعب بانکها در کشور ما بیش از آمار معمول است و باید فکری برای کاهش آن کرد.
راهکارهای پیشنهادی مدیران شبکه بانکی
و صاحبنظران برای کمک نظام بانکی به روند تولید
پیش از سخنان رئیسدستگاه قضا، تعدادی از مدیران بانکی کشور و صاحبنظران حوزههای اقتصادی و تولیدی از جمله «حجتاله عبدالملکی» دانشیار دانشگاه امام صادق(ع)، «حسینزاده» مدیرعامل بانک ملی و رئیسشورای هماهنگی بانکها، «محمدکاظم چغازردی» مدیرعامل بانک سپه،«طالبی» دبیرکل بانک مرکزی، «محمود شایان» مدیرعامل بانک مسکن، «پرویز داودی» عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، «فرهاد رهبر» عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، «سید مهدی نیازی» دبیر ستاد تسهیل و رفع موانع تولید،«ابوالحسنی» استاد دانشگاه و از مدیران سابق شبکه بانکی، «یونس سلمانی» مشاور بانک کارآفرین، «توتونچیان» استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا (س)، «عیوضلو» عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، «محمد جلیلی» مدیرعامل شرکت مشاوره رتبه بندی و اعتبارسنجی ایران، «درودیان» کارشناس امور بانکی و «مجید کریمی» مشاور بازار متشکل ارزی نقطهنظرات خود را درخصوص رفع موانع تولید در کشور از طریق مشارکت بانکها بیان کردند.
تاکید شورای هماهنگی بانکها بر عدم مصادره و تعطیلی واحدهای تولید فعال، ضرورت ایجاد سامانه تسهیلات نظام بانکی برای شفاف سازی شرایط سود و جرایم تسهیلات، ضرورت برقراری ارتباط بین سود تولیدکننده و سود پرداختی به بانک، استفاده از ابزارهای مالی کارآمد برای توزیع و مولدسازی داراییها، رفع مسئله بهره مرکب و معظل گرداب پولی، ضرورت نظارت برخط بانک مرکزی بر عملکرد بانکها و اصلاح نظام نرخگذاری تعیینی، ضرورت اصلاح الگوی اعتبارسنجی برای کسب و کارهای خرد و کوچک، ضرورت تزریق منابع جدید به تولید و ایجاد دسترسی همه مردم به تسهیلات، بهینهسازی کانالهای هدایت نقدینگی به سمت تولید از طریق مالیاتهای تنظیمی، نهادهای مکمل و نوآوریهای مالی، چارهاندیشی برای تحرک بیقید و شرط منابع پولی بین بانکها و بخشهای مختلف اقتصادی، ضرورت هدایت نقدینگی به سمت بخشهای مولد از طریق الگوهای مالیاتی اثربخش، ضرورت رفع مسئله تسهیلات ارزی و فشار زیاد بر تولیدکنندگان بزرگ در بازپرداخت جهشی نرخ ارز، ضرورت همراهی شهرداریها با تسریع در صدور پروانه ساخت برای تسهیل در جذب منابع تخصیص یافته در بخش مسکن و همچنین ضرورت کاهش نرخ سود بانکی و منع ورود بانکها به عرصههای سوداگری، مهمترین مباحث مطرح شده در این جلسه بودند.
«سعید عمرانی» معاون دادستان کل کشور نیز در این جلسه ضمن قدردانی از همکاری بانکها در زمینه رفع موانع تولید طی یک سال گذشته، بر لزوم همراهی همه بانکها در جلوگیری از تعطیلی واحدهای تولیدی تاکید کرد و گفت: در شرایط جنگ اقتصادی که دشمن آن را بر ما تحمیل کرده است، بانکها باید تا آنجا که امکان دارند در مقابل تولیدکنندگان کوتاه بیایند.