رهبر انقلاب بر اساس رسالت خود، با راهبرد روشنسازی و آرامشبخشی و درمانگری به کمک مردم برای تشخیص حق از باطل شتافتند. ایشان نامزدهای معترض را به خویشتنداری و پیگیری درخواستهایشان از مسیرهای قانونی دعوت نموده و همزمان مسئولین ذیربط را نیز موظّف به رسیدگی جدّی به شکایات انتخاباتی کردند. با نمایندگان نامزدها به گفتوگو نشستند، حرفهای آنان را شنیدند؛ اطمینان دادند که اعتماد شخص ایشان به روند برگزاری انتخابات، مانع رسیدگی به ابهامات و اعتراضات نیست و حتّی مجوّز بازشماری آراء را نیز صادر نمودند. امّا مطالبه ابطال انتخابات باتوجّهبه مرتبط و کافی نبودن ادلّه ارائهشده، از دید رهبری به معنای تضییع حقّالنّاس بود و ایشان بدون توجّه به آنکه شخصِ منتخب کیست، به پاسداشت مردمسالاری ایستادند:
«چهل میلیون [نفر] _ بالاترین نصاب انتخابات _ در سال ۸۸ در [دادن] آراء شرکت کردند. خب، یک نتیجهای داد. هرکسی [هم] برنده این انتخابات میشد، ما همینجور میایستادیم، دفاع میکردیم. بنده از حقّالنّاس دفاع کردم، از حقّ مردم دفاع کردم. بازهم هر وقتی که مردم رأی بدهند _ به هرکسی که مردم بپسندند و بپذیرند و رأی بدهند _ بنده از رأی مردم دفاع خواهم کرد؛ پشت سرِ مردم خواهم ایستاد.»1
این، سیره آیتالله خامنهای در همه موارد مشابه قبل و بعد از انتخابات سال 1388 بوده که بر اساس «قبول صادقانه مردمسالاری دینی»2 آن را دنبال کردهاند:
«هرکس بخواهد با نتیجه آراء ملّت دربیفتد، بنده در مقابلش میایستم. در سالهای گذشته و انتخاباتهای گذشته هم همینجور بوده؛ در سال ۷۶، در سال ۸۴، در سال ۸۸، در سال ۹۲؛ بعضی مقابل چشم مردم بوده و مردم مطّلع شدهاند؛ بعضی را هم مردم مطّلع نشدهاند؛ امّا این حقیر در جریان قرار گرفتهام. در همه این سالهایی که شمردم، کسانی بودند که میخواستند در مقابل انتخابات بایستند؛ که در سال ۸۸ آشکار شد و آمدند در میدان اردوکشی کردند، و در آن سالهای دیگر جور دیگری [بود]. در همه این سالها بنده ایستادم و گفتم نتیجه انتخابات مردم هرچه هست باید تحقّق پیدا کند؛ این آنجایی است که من در امر انتخابات دخالت میکنم و در مقابل مخالفین و معارضین انتخابات میایستم؛ امّا در بقیّه امور دیگر نه، باید مُرّ قانون عمل بشود؛ مردم تشخیص بدهند و حرکت کنند.»3
در دوران فتنه، رهبر انقلاب با رویکرد تبیین و ترمیم و با سیاست «جذب حدّاکثری و دفع حدّاقلّی»، مسائل مختلفی را با گروههای گوناگون در میان گذاشتند؛ از نامزدها و هواداران آنها تا نخبگان فکری و کارگزاران اجرائی، نهادهای مسئول و حتّی قدرتهای مداخلهگر خارجی و... ایشان با طرح زنجیرهای از نکات و مفاهیم به افکار عمومی کمک کردند تا در آن شرایط دشوار، فتنه را درک نموده و با سربلندی از آن گذر کنند. بهاینترتیب درحالیکه بخشی از مردم _ پس از انتخابات پرشور و حماسیِ نشانگر اعتماد حدّاکثری به نظام سیاسی _ دچار تردیدهایی شده و حتّی برخی از آنان دعوت نامزدهای معترض برای اعتراض خیابانی را نیز اجابت کرده بودند، کمکم نسبت به فتنه آگاهی بیشتری یافته و از التهابات فاصله گرفتند؛ تا جایی که سرانجام حضور حماسی مردم در 9 دی و 22 بهمن همان سال، جامعه را از غبار فتنه رهانید.4 بهاینترتیب، جامعه در خلال امتحان فتنه، برخی اشکالات خود را نیز فهمید و در برابر برخی آسیبها و بیماریهای سیاسی، واکسینه شد.
رهبر انقلاب ضمن اصلی _ فرعی کردن مسائل و تلاش برای پوشیده نماندن حق، به مسائل فرعی نیز پرداخته و رسیدگی به آنها را دنبال کردهاند. همین منطق واحد و متعادل، قدرت پیشبینی قابلتوجّهی نیز به این دیدگاه بخشیده است؛ تا آنجا که در کشاکش فتنه _ که حتّی برخی دوستداران نظام نگران اعتماد مردم بودند _ رهبر انقلاب در جایگاه امام جمعه تهران اعلام نمودند: «مردم به نظام اعتماد دارند، نظام هم به مردم اعتماد دارد. انشاءالله خواهید دید در انتخابات آینده _ که حالا دو سه سال دیگر است _ همین مردم با وجود همین بازیگریای که مخالفان و دشمنان و غافلان و بیخبران داخلی کردند، یک حضور مستحکمِ قویای در انتخابات خواهند داشت.»5. این امر با مشارکت حدّاکثری مردم در انتخابات ادوار نهم و دهم مجلس در اسفندماه 1390 و 1394 و نیز با انتخابات یازدهم ریاستجمهوری در خرداد 1392 و دورهی دوازدهم آن در اردیبهشت 1396 واقع شد.
در این نوشتار (کتاب فتنه تغلب) تحلیلهایی نسبت به سخنان و کنشهای رهبر انقلاب در برابر فتنه فراهم آمده است که گاه شامل اخبار و مطالبی ناگفته یا شنیدهنشده نیز هست و مجموعاً روایت روشنی از راهبری جامعه و مهار فتنه ارائه میدهد.
«فتنهی تغلّب» حاوی بیاناتی از رهبر انقلاب است که برای نخستینبار منتشر میشود؛ ازاینرو هم خلأ روایتهای موجود را پر میکند و هم میتواند دستمایه خوبی برای روایتهای مطلوب باشد؛ ازجمله روایت کاملتری از نشست با نمایندگان ستاد نامزدها در 26 خرداد 1388 که همواره بخشهایی از آن منتشر نشده بوده؛ امّا اینبار بخش اصلی آن بهطور کامل منتشر شده و بخش دوّم (بعد از بیرون بردن دوربینهای ضبط صداوسیما از جلسه) با تطبیق کامل بر تصاویر دوربین آرشیوی مؤسّسه حفظ و نشر آثار رهبر معظّم انقلاب و صوت کامل دیدار، تا حدّ ممکن بهصورت نقلقول مستقیم تنظیم شده و در برخی موارد، با حذف جزئیّات غیر ضروری روایت شده است.
پانوشتها:
1- در دیدار اقشار مختلف مردم 18/6/1394.
2- نگاه کنید به سخنان رهبر انقلاب در دیدار با مردم قم 19/10/1396.
3- در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهّر رضوی 1/1/1396.
4- این واقعیّت مهم و درخور تحلیل، نباید موجب غفلت نخبگان از رسوبات ذهنی فتنه در برخی از اذهان شود. سخنان و کنشهای رهبر انقلاب از آن زمان تاکنون، به خوبی نشان میدهد ایشان در این رابطه دغدغه دارند. نخبگان و کارگزاران متعهّد کشور نیز برای زدودن این رسوبات وظایفی دارند که باید به آن بپردازند.
5- خطبههای نماز جمعه تهران 20/6/1388.