جذب مخاطب، با اخلاق، نه با اموال
(پرسش و پاسخ)
پرسش:روش جذب مخاطب با اخلاق یا به تعبیر دیگر قدرت نرم چه تفاوت‌هایی با روش‌های مادی از قبیل پول و ثروت و مطامع دنیوی و روش تهدید یا تخویف دارد؟
پاسخ:روش‌های جذب مخاطب
ما چگونه می‌توانیم مخاطبان خود را با خود همراه کنیم به‌گونه‌ای که از اوامر و نواهی ما اطاعت کنند؟ در اینجا سه روش عمده را به‌طور کلی مطرح کرده‌اند: 1- روش اخلاقی(قدرت نرم) 2- روش مالی و اقتصادی 3- روش تهدید و ایجاد خوف و ترس. این سه روش اگرچه یک وجه اشتراک با یکدیگر دارند و آن اطاعت کردن اوامر و نواهی مافوق می‌باشد، اما به لحاظ ماهیتی و کارکردی هر یک تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.
تفاوت‌های روش جذب مخاطبان
1- با روش اخلاقی یا قدرت نرم ما می‌توانیم مخاطبان خود را بدون هیچ‌گونه اعمال فشار خارجی جذب خود نماییم و این فرآیند جذب هیچ‌گونه محدودیتی از نظر مخاطبان ندارد، بلکه به تعداد انسان‌های روی این کره خاکی با همه قاره‌ها و منطقه‌ها، رنگ‌ها و نژادها، زبان‌ها و عادت‌ها نسبت تساوی دارد. به بیان دیگر دنیا امروز به این حقیقت اذعان دارد که بزرگان علم و دانش و اخلاق و معنویت متعلق به همه جهان بشریت می‌باشند، نه به یک قوم و ملت و نژاد و فرهنگ خاص.
2- با روش اخلاقی و قدرت نرم تنها جسم و فیزیک مخاطب جذب ما نمی‌شود، بلکه روح و جان و تفکر و اندیشه مخاطب نیز با ما همسو خواهد شد و تحت نفوذ و جاذبه قدرت نرم ما قرار خواهد گرفت. بنابراین رابطه مخاطبین با ما کوتاه‌مدت و مقطعی و زودگذر نخواهد بود، بلکه همواره با قدرت نرم و اخلاق پیوند دائمی دارند.
3- روش مالی و اقتصادی به جهت محدودیت و نوساناتی که احیانا ممکن است اتفاق بیفتد نمی‌تواند همه مردم را از ما راضی کند. از طرفی کسانی که با پول و ثروت و جنبه‌های مادی جذب ما شده‌اند، اینها فقط جسم و بدن و فیزیک خود را تسلیم کرده‌اند، و معلوم نیست از لحاظ اندیشه‌ای و فکری و روحی، قلبشان نیز با ما همراه و یکی باشد. و هر لحظه ممکن است کسی دیگر با مال و اموال بیشتری که به او می‌دهد، رابطه او را با شما قطع کند و آن فرد یا افراد را جذب خود نماید. بنابراین با میزان پول و ثروت و مطامع دنیوی افراد به راحتی رنگ عوض می‌کنند و جابه‌جا می‌شوند!
4- با روش تهدید و تخویف هم ممکن است ما بتوانیم عده‌ای را مطیع اوامر و نواهی خود کنیم و به ظاهر آنان را جذب خود نماییم، اما این روش هم مانند روش اقتصادی و مالی همان آسیب‌ها و آفات را دارد، مضافا به اینکه در اینجا همراهی ظاهری مخاطبین از روی ترس و وحشت با یک نفرت و کینه درونی نیز همراه خواهد بود، که در نهایت این شیوه جذب نیز همانند شیوه اقتصادی و مالی بسیار شکننده و آسیب‌پذیر و زودگذر خواهد
بود.
5- تزاحم‌ها و تصادم‌ها و تنازع‌ها مولود محدودیت، کمبودها و تضییقات است، وقتی که طالب زیاد شد و مطلوب کم، وقتی که گرسنه زیاد شد و طعمه کافی نبود، خواه‌ناخواه جنگ و نزاع و خونریزی پیدا خواهد شد. بنابراین در روش‌های مالی و اقتصادی و تهدید و تخویف ما همواره با پدیده نزاع و جنگ و مبارزه برای دستیابی به منافع بیشتر مواجه خواهیم بود، که ریشه در حرص و طمع افراد دارد!
روش جذب اخلاقی در آیات و روایات
1- قرآن کریم در سوره آل‌عمران آیه 159 خطاب به پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: اگر تو خشن و سنگدل بودی مردم از اطراف تو پراکنده می‌شدند!(و تو نمی‌توانستی آنها را جذب خود نمایی)
2- رسول گرامی(ص) فرمود: شما البته قادر نیستید که همه مردم را با پول و مال از خود راضی کنید و آنقدر ببخشید و بپاشید که شامل همه بشود، ولی می‌توانید با اخلاق و رفتار خود طوری عمل کنید که همه مردم را از خود راضی سازید.(امالی صدوق، ص62)
آری امروز مشکل عمده کشورهای دنیا به‌ویژه کشورهای اسلامی بحران اخلاقی حاکم در آنها است که همین امر موجبات منازعات و مخاصمات در صحنه روابط داخلی و منطقه‌ای و بین‌المللی را فراهم آورده است!