چرایی خواستگاری از طرف مرد

(پرسش و پاسخ)

پرسش:چرا در امر ازدواج باید حتما مرد به خواستگاری زن برود و زن از این طلب حلال و شرعی محروم باشد و تا کی یک دختر باید در خانه منتظر خواستگار مرد بنشیند؟
پاسخ:حفظ حیثیت و احترام زن
اینکه از قدیم‌الایام مردان به عنوان خواستگاری نزد زنان می‌رفته‌اند و از آنها تقاضای همسری می‌کرده‌اند، از بزرگترین عوامل حفظ حیثیت و احترام زن بوده است. طبیعت مرد را مظهرطلب و عشق و تقاضا آفریده است و زن را مظهر مطلوب بدن و معشوق بودن، طبیعت زن را گل و مرد را بلبل، زن را شمع و مرد را پروانه قرار داده است. این یکی از تدابیر حکیمانه و شاهکارهای خلقت است که در غریزه مرد نیاز و طلب و در غریزه زن ناز و جلوه قرار داده است. ضعف جسمانی زن را در مقابل نیرومندی جسمانی مرد، به این وسیله جبران کرده است. خواستگاری زن خلاف حیثیت و احترام زن است که به دنبال مرد بدود. برای مرد قابل تحمل است که از زنی خواستگاری کند و جواب رد بشنود، و آنگاه از زن دیگری خواستگاری کند و جواب رد بشنود. تا بالاخره زنی رضایت خود را به همسری با او اعلام کند. اما برای زن که می‌خواهد محبوب و معشوق و مورد پرستش باشد و از قلب مرد سر درآورد تا بر سراسر وجود او حکومت کند، قابل تحمل و موافق غریزه و فطرت نیست که مردی را به همسری خود دعوت کند و احیاناً جواب رد بشنود و سراغ مرد دیگری برود. به عقیده «ویلیام جیمز» فیلسوف معروف آمریکایی: حیا و خودداری ظریفانه زن غریزه نیست بلکه دختران حوا در طول تاریخ دریافتند که عزت و احترامشان به این است که به دنبال مردان نروند،‌ خود را مبتذل نکنند و از دسترس مرد خود را دور نگه‌ دارند. زنان این درسها را در طول تاریخ دریافتند و به دختران خود یاد دادند» (نظام حقوق زن در اسلام، شهید مطهری، ص 38)
از طرفی خواستگاری اختصاص به جنس بشر ندارد، بلکه حیوانات دیگر نیز همین طورند. همواره این مأموریت به جنس نر داده شده است که خود را دلباخته و نیازمند به جنس ماده نشان بدهد. مأموریتی که به جنس ماده داده شده این است که با پرداختن به زیبایی و لطف و با خودداری و استغناء ظریفانه دل جنس خشن را هر چه بیشتر شکار کند و او را از مجرای حساس قلب خودش و به اراده خودش، در خدمت خود بگمارد.
بهترین عامل حفظ تعادل زندگی مشترک
اینکه در قانون خلقت، مرد مظهر نیاز و طلب و خواستاری و زن مظهر مطلوبیت و پاسخگویی آفریده شده است، بهترین ضامن حیثیت و احترام زن و جبران کننده ضعف جسمانی او در مقابل نیرومندی جسمانی مرد است، و هم بهترین عامل حفظ تعادل و توازن زندگی مشترک آنها است. این نوعی امتیاز طبیعی است که به زن داده شده و نوعی تکلیف طبیعی است که به دوش مرد گذاشته شده است. قوانینی که بشر وضع می‌کند و به عبارت دیگر تدابیر قانونی که به کار می‌برد، باید این امتیاز را برای زن و این تکلیف را برای مرد حفظ کند. قوانین مبنی بر یکسان بودن زن و مرد از لحاظ وظیفه و ادب خواستگاری، بر زبان زن و منافع و حیثیت و احترام او است و تعادل را به ظاهر به نفع مرد و در واقع و باطن کار به زیان هر دو بهم می‌زند. البته ناگفته نماند در مورد اینکه زن به خواستگاری مرد برود هیچ حرمتی از جانب شارع مقدس و آموزه‌های وحیانی صورت نگرفته است. در قانون نیز ممنوعیتی برای این کار نوشته نشده است. زن به طور فطری این کار را در شأن خود نمی‌بیند و به این امر تن نمی‌دهد. در مورد پیامبر اسلام(ص) هم می‌دانیم که حضرت خدیجه(س) شخصاً از پیامبر اکرم(ص) خواستگاری می‌کند.