۳۱۷ - استفتاء از رهبر معظم انقلاب اسلامی: شک در معامله ۱۴۰۳/۱۰/۱۷
استفتاء از رهبر معظم انقلاب اسلامی:
شک در معامله
۱۴۰۳/۱۰/۱۷
شک در معامله
س) هنگام معامله شک می‌کنیم در اینکه آیا خود فروشنده مالک این کالا است، یا بدون اجازه مالک (با امید راضی کردن مالک) می‌فروشد، یا شاید این مال دزدی باشد، حکم چنین معامله‌ای چیست؟
ج) معامله صحیح است؛ چون این مال هم اکنون در دست اوست. البته اگر بعداً ثابت شود که مثلاً این مال دزدی بوده، باید از صاحب اصلی آن کسب تکلیف کرد؛ و در صورت عدم اجازه، آن را به او برگرداند و اگر از بین رفته، مثل یا قیمت آن را بازگرداند.
کسب سود در مکان غصبی
س) سود حاصله از فروش طلا و نقره (یا هر کالای دیگر) در جای غصبی و یا مغازه‌ای که شرعاً حق تصرف در آن وجود ندارد، از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
ج) غصب حرام است ولی سود به دست آمده از فروش طلا و نقره، اشکالی ندارد و غاصب ضامن اجرت المثل محل است.
اطلاع از وزن جنس
س) برای صحت معامله آیا لازم است که مشتری حتماً وزن دقیق طلای خریداری شده را بداند، یا فقط قیمت نهائی را بداند کافی است؟
ج) وزن را هم باید بداند.
کودک نابالغ و اتصال در جماعت
س) در رساله آمده است که «اگر واسطه اتصال در جماعت، کودک نابالغ باشد، چنانچه بدانند نماز او صحیح است، می‌توانند اقتدا کنند و به جماعت نماز بخوانند.» از کجا بدانیم که نماز وی صحیح است؟
ج) همین که به حسب ظاهر افعال و اذکار نماز را درست انجام می‌دهد، کفایت می‌کند.
شبیه‌سازی صوت دیگران توسط هوش مصنوعی
س) صدای اموات با استفاده از هوش مصنوعی، شبیه‌سازی‌شده و گفتارهای جدیدی از آنها تولید می‌شود، آیا این کار، جایز است و یا نیاز به رضایت از اولیای میت دارد؟
ج) اگر تولید آن مفسده داشته باشد یا به میت نسبت داده شود، جایز نیست و رضایت اولیا، اثر ندارد.
فروختن زیورآلات ندیده
س) فروختن زیورآلاتی که فروشنده آن را توصیف کرده ولی مشتری آن را ندیده است، شرعاً چه حکمی دارد؟
ج) معلوم بودن کالای خریداری شده یا با مشاهده است و یا با ذکر اوصافی است که باعث برطرف شدن جهالت مشتری می‌شود.
پرداخت بیعانه در معامله
س)آیا پرداخت بیعانه توسط مشتری نشانه انجام گرفتن معامله است یا اینکه فروشنده میتواند با شخصِ دیگری روی همان جنس معامله کند؟
ج) مجرّد پرداخت بیعانه نشانه انجام گرفتن معامله نیست؛ و به طور کلی تا معامله بر وجه صحیح شرعی منعقد نشود، هیچ یک از طرفین نسبت به طرف دیگر از جهت توافق و وعده انجام معامله، حقّی پیدا نمی‌کنند.
قسم خوردن در خرید و فروش
س) آیا قسم خوردن در معامله جایز است؟
ج) کسی که قسم می‌خورد، اگر حرف او راست باشد، قسم خوردن او مکروه است؛ و اگر دروغ باشد، حرام و از گناهان بزرگ است.