دکتر سید ابراهیم رئیسی که به دعوت رسمی آقای «سیریل رامافوزا» رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی و برای شرکت در پانزدهمین نشست سران «بریکس» عازم آفریقای جنوبی شده بود، بامداد پنج‌شنبه به وقت محلی، با استقبال وزیر تجارت این کشور، وارد شهر پرتوریا شد.
جمهوری اسلامی ایران به عضویت اصلی بریکس درآمد
رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی در کنفرانس خبری مشترک با سران کشورهای روسیه، چین، برزیل و هند، موافقت سران «بریکس» با قبول عضویت رسمی ایران در این گروه را به شکل رسمی اعلام کرد.
«سیریل رامافوسا» رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی صبح پنج‌شنبه در آغاز نشست «بریکس پلاس» در کنفرانس خبری مشترک سران «بریکس» موافقت 5 عضو اصلی این گروه با عضویت اصلی جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر، اتیوپی و آرژانتین را اعلام کرد.
در ادامه رئیس‌جمهور برزیل، نخست‌وزیر هند، رئیس‌جمهور چین و رئیس‌جمهور روسیه که به شکل ویدئوکنفرانس در این نشست حضور داشت نیز در سخنانی با تاکید بر این موضوع، ورود اعضای جدید به بریکس را باعث رونق بیشتر این گروه و توان اثرگذاری بیشتر آن در نظم جهانی دانستند.
عضویت ایران، عربستان، امارات، مصر، اتیوپی و آرژانتین از ابتدای ژانویه 2024 رسمیت خواهد یافت.
رئیس‌جمهور ظهر پنج‌شنبه به وقت محلی در پانزدهمین نشست گروه «بریکس» که در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی برگزار شد، در سخنانی پس از اعلام پذیرش رسمی عضویت جمهوری اسلامی ایران در این گروه، ضمن تقدیر از دولت و ملت آفریقای جنوبی به خاطر دعوت و میزبانی گرم از هیئت ایرانی تصریح کرد: لازم است از جناب‌عالی و رؤسای محترم جمهور چین، روسیه، برزیل و نخست‌وزیر محترم هند به جهت فراهم نمودن این فرصت تشکر ‌کنم و خرسندی خویش را از حضور در جمع همکاران عزیزم از قاره آفریقا و کشورهای دوست بریکس نیز ابراز ‌دارم.
به گزارش ایرنا، آیت‌الله رئیسی تصمیم اعضای بریکس برای گسترش گروه را اقدامی قابل تقدیر دانست و بیان کرد: این گسترش مسیر توسعه جهانی را در بستر عدالت هموار می‌کند.
وی فواید عضویت جمهوری اسلامی ایران در گروه بریکس را تاریخ‌ساز عنوان کرد و گفت: این عضویت فصلی نو و گامی قوی‌تر در حهت عدالت، انصاف، اخلاق و صلح پایدار در صحنه بین‌المللی رقم خواهد زد.
رئیس‌جمهور گفت: این سومین بار است که کشور آفریقای جنوبی ریاست بریکس را برعهده گرفته است. در هر سه نوبت، اهتمام آفریقای جنوبی به تقویت همکاری و شراکت اقتصادی در گروه بریکس و قاره آفریقا ستودنی است.
آیت‌الله رئیسی با‌اشاره به اینکه قاره آفریقا یکی از سرمایه‌های اصلی «جهان جنوب» است، خاطرنشان کرد: خوشبختانه وزن سیاسی و اقتصادی قاره آفریقا روز به روز رو به افزایش است و بخش مهمی از آتیه‌ جهان در حال توسعه در این پهنه جغرافیایی در حال رقم خوردن است.
رئیس‌جمهور در ادامه یاد ماندلا و قهرمانان آفریقا که در مقابل استعمار ایستادگی کردند را گرامی داشت.
وی با ‌اشاره به تقویت همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران از دیرباز، یار آفریقا بوده و تقویت همکاری‌های اقتصادی با کشورهای آفریقایی در دستور کار ما قرار داشته است و در سطوح دوجانبه و چندجانبه برنامه‌های ویژه‌ای برای همکاری با کشورهای مختلف آفریقایی داریم.
آیت‌الله رئیسی سلطه‌طلبی، بی‌عدالتی، تبعیض و بحران اخلاقی را از پیچیدگی‌ها و شرایط بغرنج جهان برشمرد و گفت: ظهور و گسترش مشکلاتی همچون گرسنگی، تغییرات اقلیمی، محدودیت منابع انرژی، عدم دسترسی به امکانات بهداشتی و پزشکی، در کنار ناامنی سایبری و همچنین تهدیدات فرهنگی، ارزشی و هویتی، تنها بخشی از این چالش‌هاست که نیازمند اهتمام همگانی و همگرایی برای تعمیق گفتمان عدالت و پی‌ریزی یک نظام عادلانه و برخاسته از منافع جمعی است.
رئیس‌جمهور بریکس را نماد تغییر و تحولی در مناسبات جهانی دانست و عنوان کرد: عضویت ایران در بریکس می‌تواند به حل معضلات جامعه جهانی کمک کند؛ به‌ویژه آنکه اعتماد جهانی به اثرگذاری بریکس رو به افزایش است. گسترش بریکس به سایر قدرت‌های جهان جنوب و در حال توسعه، این چشم‌انداز را منسجم‌تر و جهانی‌تر خواهد کرد.
وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران همکاری‌های سیاسی و اقتصادی چشمگیری با هر پنج عضو گروه بریکس دارد و در دوره اخیر نیز آشکارا شاهد جهش و تعمیق این همکاری‌ها بوده‌ایم.
رئیس‌جمهور با ‌اشاره به حمایت ایران از تلاش بریکس از دلارزدایی در روابط اقتصادی اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران به صورت قاطع از تلاش‌های موفق بریکس در راستای دلارزدایی از روابط اقتصادی میان اعضا و همچنین استفاده از ارزهای ملی و تقویت سازوکارهای بریکس برای پرداخت و تسویه مالی حمایت می‌کند.
آیت‌الله رئیسی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران از ظرفیت‌های کم‌نظیری برخوردار است، عنوان کرد: ایران آمادگی دارد در هر سه حوزه اصلی فعالیت‌های بریکس؛ یعنی حوزه‌های سیاسی- امنیتی، اقتصادی - مالی و اجتماعی مشارکت نماید. تعامل حداکثری و تقویت سازوکارهای همکاری چندجانبه به‌خصوص با کشورهای مستقل در حال توسعه در کانون سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. در همین راستا به دلیل موقعیت خاص ترانزیتی و با برخورداری از منابع گسترده انرژی و همچنین توان بالای علمی و مهندسی در حوزه‌های متنوع، از جمله: تولیدات صنعتی، فناوری، نانو و پزشکی، آمادگی خود را برای هرگونه همکاری، اقدام مشترک اقتصادی و سرمایه‌گذاری با کشورها اعلام می‌داریم.
رئیس‌جمهور یکی از چالش‌های موجود در «جهان جنوب»، را تداوم سیاست‌های نژادپرستانه، ناامنی‌های برآمده از ظلم،‌ اشغالگری، هژمونیسم و تروریسم دولتی به‌خصوص از سوی رژیم صهیونیستی دانست و متذکر شد: این سیاست‌ها نه‌تنها مردم فلسطین را از اعمال حق تعیین سرنوشت خود بازداشته، بلکه حق توسعه را نیز از آنها سلب کرده است.
«بریکس» نقش موثری در ارتقای همکاری‌های اقتصادی و تجاری در بخش قابل توجهی از جهان دارد
دکتر رئیسی همچنین پیش از ظهر جمعه در بازگشت از سفر به آفریقای جنوبی که به منظور شرکت و سخنرانی در پانزدهمین نشست گروه «بریکس» انجام شده بود، آن را سفری مهم توصیف کرد و گفت: اهمیت این سفر از این جهت است که «بریکس» یکی از ائتلاف‌های مهم جهانی است که نقش موثری در توسعه و ارتقای همکاری‌های اقتصادی و تجاری در بخش قابل توجهی از جهان دارد.
ائتلاف‌های جهانی نظیر بریکس و ‌شانگهای کاملا مخالف یک‌جانبه‌گرایی هستند
رئیس‌جمهور با ‌اشاره به اینکه گروه بریکس در نقاط مختلف دنیا اعضای قابل توجهی دارد که سهم بزرگی از جمعیت، تولید ناخالص داخلی و وسعت سرزمینی دنیا را دارند، افزود: ائتلاف‌های جهانی نظیر بریکس و‌ شانگهای، ائتلاف‌های نوظهوری هستند که کاملا مخالف یک‌جانبه‌گرایی بوده و با نگاه احترام به استقلال کشورها برای همگرایی و همکاری در جهت پیشرفت امور ملت‌ها تشکیل شده‌اند.
دکتر رئیسی اظهار کرد: موضوع ارتباط با بریکس از سال گذشته و با شرکت بنده در نشست مجازی این گروه به میزبانی چین آغاز و درخواست عضویت ایران در این گروه مطرح شد و سپس وزیر امور خارجه و دبیر شورای ‌عالی امنیت ملی هم با شرکت در جلسات مرتبط، موضوع را دنبال کردند و در نهایت هم پیگیری‌هایی که از طریق سران کشورها در این رابطه انجام شد، به عضویت جمهوری اسلامی ایران در این گروه اقتصادی منجر گردید.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه اهمیت ایران به لحاظ موقعیت ژئوپلتیک و کنشگری فعال در عرصه‌های مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی بر کسی پوشیده نیست، تصریح کرد: همه این مسائل موجب شد تا عضویت ایران در گروه بریکس مطرح و به اتفاق آرای اعضا تصویب شود. البته به طور طبیعی لازم است سازوکارهای اجرایی برای بخش‌های مختلف گروه از جمله صندوق بریکس، نیز تمهید و فراهم شود که همکاران وزارت امور خارجه از همان ساعت اول تصویب عضویت ایران، اقدامات خود را در این زمینه آغاز کردند.
دکتر رئیسی با‌اشاره به اینکه بریکس عمدتا متمرکز بر همکاری‌های تجاری و اقتصادی است، خاطرنشان کرد: نظام سلطه به دنبال آن است که با سلطه‌گری اجازه ندهند اقتصاد کشورهای مستقل از جمله ایران در ارتباط با دیگر کشورهای مستقل در منطقه و دنیا رشد کند.
عضویت در بریکس اتفاقی نبوده بلکه یک سیاست انتخابی از سوی دولت در جهت تامین منافع کشور و مردم بوده است
رئیس‌جمهور در ادامه همچنین ارتباط با ساختارهای موثر بین‌المللی را موجب تقویت قدرت سیاسی جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و افزود: موضوع عضویت ما در گروه بریکس به صورت اتفاقی رخ نداده بلکه یک سیاست انتخابی از سوی دولت در جهت تامین منافع کشور و مردم بوده است.
دکتر رئیسی در ادامه با بیان اینکه دولت مردمی هرگز سیاست خارجی کشور را زمینه‌ای برای منازعات و مشاجرات حزبی و جناحی تبدیل نخواهد کرد، بیان کرد: آنچه برای ما اهمیت و اولویت دارد تضمین و تامین منافع کشور و مردم است و امیدواریم بتوانیم از این رویداد قابل توجه نهایت بهره‌برداری را در این زمینه داشته باشیم.
رئیس‌جمهور با ‌اشاره به آغاز هفته دولت و اقدامات و فعالیت‌های صورت گرفته طی دو سال گذشته، با بیان اینکه سیاست دولت متوقف نکردن ظرفیت‌های کشور به یک گزینه و دنبال کردن پرونده‌های متعدد و نیمه‌تمام بوده است، تصریح کرد: یکی از پرونده‌هایی که از ابتدای آغاز به کار دولت در دستور کار بوده موضوع رفع تحریم‌های ظالمانه از اقتصاد کشور بوده است و در کنار این مسئله موضوع ارتباط با همسایگان که سال‌ها مغفول واقع شده و درحد روابط دیپلماتیک متوقف مانده بود، پیگیری و در دستور کار قرار گرفت و بحمدالله ظرف دو سال گذشته، تلاش‌های صورت گرفته در زمینه ارتباط‌گیری موثر با همسایگان، کشورهای اسلامی و کشورهای همسو آثار و دستاوردهای قابل توجهی برای کشور داشته است.
دکتر رئیسی عضویت در پیمان‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای با هدف اتصال کشور به زیرساخت‌های اقتصادی قدرت‌های نوظهور را از دیگر اقدامات دولت طی دوسال گذشته برشمرد و افزود: همچنین در موضوع تجارت خارجی و سهم‌اندک کشور از بازارهای جهانی به رغم برخورداری از ظرفیت‌های کم‌نظیر نیز اقدامات موثری صورت گرفت که رکورد رشد تجارت خارجی طی چهار سال گذشته شکسته شد و به ملت عزیز ایران عرض می‌کنم امروز فرزندان شما در دولت در انجام وظایف خود در راستای تحقق منافع ملت از هیچ اقدامی فروگذار نخواهند کرد.
رئیس‌جمهور در ادامه با‌ اشاره به برگزاری 14 دیدار رسمی و غیررسمی در سفر به آفریقای جنوبی، توافق برای توسعه و تجهیز 5 پالایشگاه کشور آفریقای جنوبی با صدور تجهیزات فنی و مهندسی را از دیگر رهاوردهای این سفر با رایزنی وزرای دولت در حاشیه اجلاس سران بریکس برشمرد و گفت: فضائی که در این سفر و در سفر قبلی به قاره آفریقا مشاهده کردم افزایش و تقویت روحیه ضد استعماری در میان ملت‌ها و مسئولان آفریقایی با رویکرد تضمین و تامین استقلال مردم آفریقا بود و این روحیه ما را هرچه بیشتر به آفریقا نزدیک و زمینه همکاری‌های تجاری و اقتصادی و همچنین تلاش‌های مشترک در مقابله با یک جانبه‌گرایی در جهان را فراهم خواهد کرد.
گفتنی است، رئیس‌جمهور در حاشیه پانزدهمین نشست گروه «بریکس» در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی به‌صورت جداگانه با رؤسای جمهور چین، برزیل، سنگال و‌تانزانیا و نخست‌وزیر هند و بنگلادش دیدار و گفت‌وگو کرد. طرفین در این دیدارها بر ارتقای مناسبات و گسترش همکاری‌ها تأکید کردند.