زبان‌های بیگانه و آموزش آن، همواره از بدیهی‌ترین محمل‌های نفوذ افکار و فرهنگ بیگانه در سرزمین‌های دیگر بوده است. خصوصا که استادان این آموزش خود از اتباع بیگانه باشند تا در رفتار و کردار نیز، مخاطبان و دانشجویان را تحت تاثیر قرار دهند. از همین روی برای تحت تاثیر قرار دادن دانشجو و روشنفکر ایرانی در گزارش راکول، آموزش پی‌گیر زبان انگلیسی با حضور اساتید آمریکایی پیشنهاد می‌شود:
«... د: برای توسعه برنامه فولبرایت درباره معلمان زبان انگلیسی دیدار‌کننده مجال فراوان و همچنین پذیرایی فراوان یافت می‌شود. مثلاً هر هشت دانشکده دانشگاه تهران از اینکه معلمان انگلیسی داشته باشند خوشوقت خواهند شد(در حال حاضر سه معلم از برنامه فولبرایت در دانشگاه تهران هستند همگی انگلیسی را با موفقیت در دانشکده ادبیات تدریس می‌کنند، ولی سایر دانشکده‌ها نیز به همان اندازه پذیرا خواهند بود). هنگامی که یک چنین پذیرشی برای خدمات این معلمان وجود دارد، حضور چنین معلمانی گاهی ممکن است برای بهبود موفقیت ما در این بخش از جامعه اندیشمندان کمک‌کننده باشد. البته درمورد این برنامه درایران در حال حاضرمحدودیت مالی جدی وجود دارد، اگر برنامه مبادله اشخاص بطور کلی توسعه یابد، ما توصیه می‌کنیم که همچنین به توسعه برنامه تدریس انگلیسی فولبرایت توجه شود. همچنین ما سرگرم مطالعه درباره امکان استفاده از سپاه صلح برای تدریس انگلیسی اساسی ...در دانشگاه‌ها هستیم.
هـ : کوشش قابل ملاحظه‌ای باید به عمل آید تا جوانان ایرانی تنها به مؤسسه‌هایی در ایالات متحده بروند که می‌توانند به دانشجویان بیگانه تعلیم و تربیت خوبی بدهند. این کار از طریق اصلاح کار مشاوره در ایران و همچنین اقدام در واشنگتن برای تأمین اینکه تنها مؤسسات واجد شرایط با معیارهای عالی دانشگاهی اجازه داشته باشند دانشجوی خارجی بپذیرند، عملی است بنابراین از وزارت امور خارجه مصراًخواسته می‌شود تا درفهرست مؤسسات قابل قبول، تجدید نظر کند و آن مؤسسات را که شایستگی آنها موردشک است، از فهرست حذف کنند. بعضی از این مؤسسات در پرونده‌های... سفارت ثبت شده‌اند.
و: ما همچنین معتقدیم که ایجادیک مؤسسه آمریکایی مطالعات فارسی در تهران فرصتی خواهد بود برای اینکه آمریکاییان دارای برد اندیشمندانه آزادی ورود به همراه همتاهای ایرانی خود به یک محیطی داشته باشند که از حضور رسمی آمریکا در آن مبرا نگه داشته شده است هر سال بیش از شش نفر از دانشمندان درجه اول آمریکایی فرهنگ و تمدن ایران به همت برنامه‌های غیردولتی آمریکایی به ایران می‌آیند. اگر مکانی وجود داشته باشد که آنها زندگی و کار کنند و با همتاهای ایرانی خود معاشرت داشته باشند، آنها در تحت تاثیر قرار دادن اندیشمندان ایران نقش مهمتری خواهند داشت، همچنین درباره فرهنگ و تمدن خودمان اندیشه‌های سودمندی را عنوان خواهند کرد...»
در سالهای بعد، براساس همین گزارش، مراکز آکادمیک و به اصطلاح مطالعات علمی مختلفی از سوی محافل آمریکایی در ایران تاسیس شد که تحت عنوان تبادل علم و فرهنگ، کانون آموزش تفکرات و سبک زندگی غربی و آمریکایی شد. موسساتی مانند کانون زبان انجمن فرهنگی ایران و آمریکا یا موسسه ملی زبان از جمله همین موسسات بودند. عناوین و عملکرد برخی از این مراکز و کانون‌ها در متن همین کتاب «شیوه‌های نفوذ فرهنگی» آمده است.
پاورقي كيهان - ۲۴ / ۰۱ / ۱۳۹۵