بررسی علل بد حجابی
2 - آثار بدحجابی
بدحجابى داراى آثار گوناگون دنیوى و اخروى است که در این جا به برخى از آنها اشاره مى شود.
آثار دنیوى بدحجابى
نتایج و آثارى که در دنیا به دنبال بدحجابى مى آید شامل آثار فردى، اجتماعى، خانوادگى است که در این بحث به آن پرداخته مى شود.
1. آثار فردى
الف) اختلالات روانى
یکى از پیامدهاى سوء و ناگوار بدحجابى و ابتذال در پوشش، ایجاد اختلالات روانى در فرد مىباشد، بعضى از زنان بر اساس نیاز ذاتى و فطرى خود براى جلب رضایت محیط به خودآرائى و جلوهگرى پرداخته، فکر و اندیشه خود را خواسته یا ناخواسته در بعد تمایلات و تخیلات پوچ، محدود مىکنند. پوشش ناقص زن در جامعه فشارهاى جبرانناپذیرى بر روان، اعصاب و شخصیت او وارد مىسازد چرا که او در این حالت خود را در معرض پاسخ گوئى به تهاجم نظرها و افکار مختلف مىبیند و از محقق ساختن شخصیت خود عاجز مىماند، در این صورت یا به سوى بىتفاوتى و بى قیدى کشیده مىشود و یا به تخیلات و اعمال نامناسب دست مىزند، که در هر دو صورت خود و اطرافیانش را از نظر روانى، عقلانى و فرهنگى در معرض سقوط قرار مىدهد.
استاد شهید مرتضى مطهرى در این زمینه مىنویسد «روح بشر فوق العاده تحریکپذیر است، اشتباه است که گمان مىکنیم تحریک پذیرى روح بشر محدود به حد خاصى است و از آن پس آرام مىگیرد، همانطور که بشر در ناحیه ثروت و مقام از تصاحب ثروت و از تملک جاه و مقام سیر نمىشود و اشباع نمىگردد، در امور جنسى نیز چنین است. هیچ مردى از تصاحب زیبا رویان، و هیچ زنى از متوجه کردن مردان و تصاحب قلب آنان و بالاخره هیچ دلى از هوس سیر نمىشود. از طرفى تقاضاى نامحدود خواه ناخواه انجام ناشدنى است و همیشه مقرون است با نوعى احساس محرومیت و دست نیافتن به آرزوها که به نوبهى خود منجر به اختلالات روحى و بیمارىهاى روانى مىگردد. چرا در دنیاى غرب این همه بیمارىهاى روانى زیاد شده است؟ علتش آزادى اخلاقى جنسى و تحریکات فراوان سکسى است که به وسیله جراید و مجلات و سینماها و تئاترها و محافل و مجالس رسمى و غیررسمى انجام مىشود»
بدحجابى زن در جامعه سبب نقش بازى کردن او در اسلوبها و مدلهاى گوناگون مىشود، این اعمال او را به صورت موجودى بى اختیار و بى اراده به هر طرف مىکشد و دیگر بر زندگیش تسلط آگاهانه نخواهد داشت، در زندگى و اعمال خود، نظر دیگران را ترجیح مىدهد؛ که براى جلوگیرى از این امور منفى، حجاب بهترین درمان مىباشد.
ب) افت تحصیلى و آموزشى
یکى دیگر از پیامدهاى سوء بد حجابى و یکى از نمونههاى بارز رکود فعالیتها، افت تحصیلى و آموزشى در میان دانشآموزان و دانشجویان دختر و پسر است؛ بدحجابى مشغولیت فکرى دختران محصل را بیشتر مىکند، آنان را به سوى شناخت مدلهاى گوناگون، آرایش موى سر و تقلید از مدهاى متنوع سوق مىدهد، آنان وقت زیادى از فرصتهاى مطالعه را مصروف آرایشها و آراستگىهاى سرو صورت و لباس مىنمایند، مقدار زیادى از وقت آنان نیز به سخن گفتن درباره این گونه امور و طریقه دسترسى به لوازم آرایش مىگذرد و به جاى پرداختن به مباحث درسى به نوع آرایش مو و... مىپردازند.
از سویى دیگر پسران دانشجو که دوران بحران جنسى را سپرى مىکنند، ممکن است به اشتیاق دیدن روى چنان دخترى درس و مطالعه را رها کرده و ساعتها پس از دیدار در اندیشه فرو روند؛ چه زیان بار و خطرناک است آنگاه که دیدار، مکاتبهها و دوستىها را نیز در پى داشته باشد.
به راستى اگر پسر و دختر در محیط جداگانهاى تحصیل کنند و یا فرضاً اگر در یک محیط درس مىخوانند، دختران بدن و موى خود را بپوشانند، هیچگونه آرایشى نداشته باشند و از پوشیدن لباسهاى تحریک کننده اجتناب نمایند؛ بهتر درس مىخوانند، فکر مىکنند، به سخن استاد گوش فرا مىدهند و حوصله کار و مطالعه و تحقیق دارند، یا وقتى کنار هر پسرى یک دختر آرایش کرده و جالب توجه پسران نشسته باشد؟ مطالعات دانشمندان تربیتى نشان داده در آن مدارسى که دختر و پسر با هم درس مىخوانند، کمکارى، عقب افتادگى و عدم مسئولیت به خوبى مشاهده شده است. البته در مواردى شاهد موفقیتهاى دختران بدحجاب بودهایم که موفقیت آنها به خاطر جدیت در تحصیل بوده است نه در بى حجابى. مسلماً اگر در عین جدیت در تحصیل، حجاب را نیز رعایت کنند، موفقیت آنان دوچندان مىشود.
ج)تحمل آزار جنسى
یکى از آثار بدحجابى، آزار و اذیت زنان بوسیله مردان بدکار است، جوانان هرزه با دیدن سرو وضع نامناسب زنان، آنان را دنبال کرده و آزار مىدهند، چه بسیار دختران و زنان جوان، از برخورد افراد نااهل که بر سر راه آنها مىنشینند و با مزاح و سخنان ناروا آنها را آزار مىدهند و مزاحم آنان مىشوند، متنفر هستند و این جوانان هرزه را مانع آزادى و فعالیتهاى خویش مىدانند. در موارد زیادى دختران مورد آزار جنسى مردان نااهل قرار مىگیرند که ضرر و زیانش یک عمر گریبانگیر آنهاست.
از آنجا که پیامبر صلى الله علیه و آله و خانواده او الگوى زنان مسلمان مىباشند، آیه قرآن خطاب به پیامبر صلى الله علیه و آله مىفرماید:
یا ایهاالنّبى قل لّازواجک و بناتک و نساء المؤمنین یدنین علیهنّ من جلابیبهنّ ذلک أدنى ان یعرفن فلا یؤذین و کان اللّه غفوراً رحیماً .
اى پیامبر به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو خویشتن را با چادر فرو پوشند که این کار براى اینکه آنها شناخته شوند تا از تعرض و جسارت آزار نکشند براى آنان بسیار بهتر است و خدا آمرزنده و مهربان است.
در شأن نزول این آیه آمده است هنگام شب موقعى که زنان براى نماز مغرب و عشا به مسجد مىرفتند، بعضى از جوانان هرزه بر سر راه آنها مىنشستند و با مزاح و سخنان ناروا آنها را آزار مىدادند و مزاحم آنها مىشدند، آیه فوق نازل شد و به زنان دستور داد حجاب خود را به طور کامل رعایت کنند تا از کنیزان و آلودگان و یهودیان شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند.
ح)سقوط ارزش زن
بدحجابى مقدمه بى بند و بارى و زمینه ساز لذتهاى شهوانى نامشروع است، اگر دخترى ازحجاب بى بهره باشد هرگونه توجهى به او جنبه شهوانى دارد، در نتیجه ارزشهاى راستین او فراموش مىگردد، به همین جهت تا زمانى که جاذبه ظاهرى دارد، مورد توجه است و چون این جاذبه از بین مىرود، احساس غربت، پوچى و پشیمانى مى کند.
آرى بدحجابى ارزشهاى راستین دختران را تحت الشعاع ظواهر جنسىشان قرار مىدهد و آنان را فداى هرزگىها و هوسرانىهاى شیادان مىسازد. بدحجابى ارزش زن را از بین مىبرد و او را تاحد یک کالا پست مىکند، زنى که تن و اندام خود را در معرض دید همگان مىگذارد و آنچه را که به جنسیت او مربوط مىشود به کوچه و بازار مىکشد، در حقیقت مىخواهد با تکیه بر «زنانگى»خویش، جاى خود را در جامعه باز کند نه با تکیه بر «انسانیت خویش »، در واقع او بدین ترتیب اعلام مىکند که آنچه براى او اصل است «زن بودن» اوست نه انسان بودن و نه اندیشه و لیاقت و کارایى او، چنین زنى قبل از هر چیز اسیر خود است. او به مغازه دارى شبیه است که دائماً در فکر تزئین و تغییر دکوراسیون ویترین مغازه است.
این اندیشه به او مجال آرزوهاى بزرگتر را نمىدهد. در این صورت زن نمىتواند با ویژگىهاى اخلاقى، علم و آگاهى و دانائىاش جلوه کند و حائز مقام والایى گردد.
هر قدر زن از شخصیت معنوى و زیبائىهاى درونى برخوردار باشد، به همان میزان خود را از به نمایش گذاشتن زیبائىهاى ظاهرى و جسمانى و خودنمایى و تنآرائى بى نیاز مىبیند و همانگونه که حجاب رمز پاکى و بازیابى شخصیت زن مسلمان است، چنین زنى دیگر در خود کمبودى احساس نمىکند و ارزش خویش را در تنآرائى و خودنمایى و لباسهاى رنگارنگ و حرکات هوسانگیز نمى داند.
در مقابل زنان فاقد شخصیت و بدحجابى که به نمودهاى ظاهرى و تجمل و تنوع مىپردازند و به سراغ اسباب آرایش و زیورآلات جالبتر و کفش و لباس شیکتر مىپردازند، از آن قشر زنانى هستند که از سرمایههاى معنوى محرومند و جمال معنوى، براى آنان نامفهوم است، اینان، کمبود خویش را بدین گونه جبران مىکنند و عطش شخصیتیابى را از این طریق فرو مىنشانند.
خ ) زمینه سازى رذایل اخلاقى
بدحجابى منشأ پارهاى از رذایل اخلاقى در باطن فرد مىگردد، ابتذال در لباس، ابتذال در اخلاق مىآورد ومدپرستى، هواپرستى را در پى دارد، چه بسیار افرادى که به علت ابتذال در پوشش، دچار بیمارىهاى کبر و غرور و عجب و ریا... مىگردند وچه بسیار کسانى که به خاطر مد پرستى که منشأى جز هواپرستى ندارد، در دام انواع مفاسد و معاصى گرفتار مىآیند.
صادق آل محمد(ص)هنگام بیان ویژگىهاى لباس مطلوب مؤمن، وى را از پوشیدن لباسهایى که رذایل اخلاقى چون عجب و ریا و تکبر و... از آنها پدید مىآید منع مىکند و مىفرماید:
«لباست، لباسى نباشد که تو را به گناه خودپسندى، ریا، آراسته نشان دادن، مباهات بر دیگران، فخر فروشى و تکبر آلوده کند، که تمام اینها از آفات دین و موجب سنگدلى است»
از این روایت معلوم مىشود که پارهاى از پوششها چنین خاصیت و پیامدهاى سوئى را به همراه دارند.
د) بلوغ زودرس و عواقب آن:
اسلام با ظرافت خاص در سوره نور دو راهکار کنترل غریزه جنسی را مطرح می کند: یک راهکار سلبی که همان عفت چشم و دامن و مبارزه با امیال و دعوت زنان به حفظ پوشش و پرهیز از زینت است و یک راهکار ایجابی که فرمان به والدین و نهادهای اجتماعی و حکومتی برای زمینه سازی ازدواج جوانان است.
حال اگر راهکار سلبی اسلام عمل نشود و با بی حجابی این غریزه خطرناک تشدید شود و از آن سو راهکار ایجابی نیز بر اثر تجمل ها و خودخواهی بسته شود روشن است که با بلوغ زودرس جوانان و عواقب وخیم آن روبرو می شویم.
ر) تکذیب آیات الهی و احساس پوچی
به تعبیر قرآن « ثُمَّ کانَ عاقِبَةَ الَّذینَ أَساؤُا السُّواى أَنْ کَذَّبُوا بِآیاتِ اللَّهِ وَ کانُوا بِها یَسْتَهْزِؤُنَ »
میل به تبرج و بروز زیبایی ها و فرار از فرمان مقدس الهی نتیجه ای جز تکذیب سایر فرامین الهی نخواهد داشت چنانکه در عرصه اجتماع این مهم قابل مشاهده است. سرنوشت این گونه افراد بعد از عبور دادن از دوران کوتاه زیبایی و طراوت جوانی چیزی جز احساس پوچی و تنهایی نخواهد بود. زیرا نگاه های هوس آلود کسانی که در پی افراد بوده اند تا زمانی بدرقه آنهاست که لطفی برای آن نگاه ها داشته باشند لذا حتی در دستورات فقهی؛ محدوده حجاب برای زنان سالخورده و روستایی و بیابانگرد که از زیبایی کم تر بهره دارند بسیار متفاوت است با دختران جوان تازه به دوران رسیده.
از بین رفتن کانون خانواده، عقاب آخرتی و غفلت، از دیگر عوارض بی حجابی است .
ز ) عقده ای کردن مردان و بروز جنایت:
از دیدگاه علم روانشناسی تا هنگامی که انسان چیزی را نبیند به آن میل پیدا نمی کند و در نتیجه تعادل روانی او حفظ می شود اما اگر ببیند و نتواند به آن برسد ناآرام و ملتهب می گردد این مساله در مورد سایر غرایز انسانی غیر از شهوت هم صادق است. در صورت شعله کشیدن غریزه و نرسیدن خوراک آن یا انسان تحمل می کند و به اصطلاح قرآنی «غضّ» و حفظ و امساک می ورزد که این ایمانی بس بلند می طلبد و تنها به مدد الهی میسر است و یا برای رسیدن به آن از هر راهی تن می دهد که این مساوی است با بروز فسادها و جایت ها و شکسته شدن حریم ها و یا این که سر از عقده های روحی و روانی در می آورد.