نظام خْانْواده در اسلام
بهداشت در نظام خانواده
به هنگامي كه مقدما ت پايان گرفت ، و زن وشوهر جوان با كمال عشق و علاقه ، زندگي خود را شروع كردند ، بايد به امري كه در زندگي جنبه زير بنائي دارد توجه كنند ، و نسبت به آن امور از بي تفاوتي و سستي و تنبلي و غفلت ، جداً پرهيز نمايند.
از جمله آن امور مسئله بهداشت ونظافت در تمام شئون زندگي است . بدن ، موي سر ، دهان و دندان ، لباس ، فرش ، وسائل زندگي ، بخصوص وسائل آشپز خانه ، و هر آنچه با زندگي روز مرّه در ارتباط است ، بايد از نظر بهداشتي مورد توجه دقيق قرار بگيرد .
عدهاي از زوج هاي جوان در ابتداي زندگي از توجه به نظافت و بهداشت غافلند ، و تنها به خورد و خوراك و بهره گيري از لذات ظاهري قناعت مي كنند ، و از نظم و انضباط و پاكي و پاكيزگي درزندگي آنان خبري نيست ، اين بي خبري را فطرت سليم ، و عقل فعال ، و آئين الهي تحت هيچ عنواني نمي پذيرد ، بلكه از آن هم نفرت شديد دارد ، علاوه براين ، ممكن است اين بي تفاوتي و بي توجهي در طول زمان حاكم برفضاي حيات شود ، و خانه و اهل خانه را از نظر سلامت ، نسبت به همه امور ظاهري و باطني تهديد نمايد ، و بخصوص بر وضع فرزندان اثر نا مطلوبي بگذارد ، و انان را تبديل به موجودي بي تفاوت ، كودن ، بيمار ، ذليل ع ضعيف و سر بار جامعه كند ، و وجودشان زمينه پذيرش رذالت و دنائت ، و انواع مفاسد و معاصي گردد.
خداوند در قرآن مجيد ، نسبت به نان كه طهارت ظاهرو باطن را رعايت مي كنند ، و به بهداشت تن و روان توجه دارند ، و عرصه گاه جسم و جان را از تمام آلودگيها پاك نگاه مي دارند ، اعلام عشق ومحبت نموده :
« ان الله يحب التوابين و يحب المتطهرين .سوره بقره ، آيه 222» .
« همانا خداوند اهل توبه و انابه و پاكي و پاكيزگي را دوست دارد » .
مكتب اسلام و به عبارت ديگر مدرسه نبوت و امامت ، و به تعبير ديگر آئين وحي كه در قرآن و سخنان نبي اكرم (ص )، و اهلبيت آن حضــرت يعني امــامــان معصوم تجلـّي دارد ، ودر توجه به پاكي و پاكيزگي و طهارت و بهداشت در تمام زمينه هاي زندگي ، درميا ن تمام مكتب ها بي نظير ، و قوانين بهداشتي اين مدرسه آسماني كه بيش از پنج هزار قانون است و قسمتي از آن در جلد اول و دوم كتاب وسائل الشيعه آمده ، فوق تمام قوانين بهداشتي ، و از نظر ظرافت و لطافت و ترغيب و تشويق به رعايت آنها ، فوق العاده شگفت آور است .
اسلام عزيز نزديك به پانزده عامل طهارت و پاكيزگي ، و وسيله پاك كننده معرفي كرده ، كه چنين سياق و روشي در هيچ يك از مكاتب موجود در جهان ديده نمي شود .
اسلام آلوده ماندن ، و آلوده كردن ، و فراهم آوردن زمينه آلو دگي را در بسياري از موارد حرام اعلام كرده ، و مرتكب آن را بزهكار ، و مستحق ّ عذاب الهي در روز قيامت مي داند .
آب جاري ، آب چا ه ، آب چشمه ، آب باران ، آب راكدي كه هر يك از طول وعرض و عمق آن سه وجب و نيم باشد ، آب قليلي كه از بالا روي شيئي نجس بريزد و به اندازه پاك كردن شيئي نجس باشد ، زميني كه همراه با خاك است ، نئر مستقيم خورشيد ، آتش ، تغيير جنس آلوده به حالت ديگر ، هر كدام در جاي خود و در محل تعيين شده از مطهرات هستند .
نبي اكرم (ص )درچند روايت بسيار مهم به ارزش پاكيزگي و طهارت اشاره فرموده ،كه به نظر هر صاحب نظري از عجائب مسائل اسلامي است :
« اَلطّـَهـُورُ شَطـْرُ الْا يمٰان ِ . ميزان الحكمه ، ج5 ، ص558».
« تميزي و پاكي ، و ايجاد طهارت و پاكيزگي نصف ايمان است ».
چه اندازه عجيب است كه نصف ايمان تمام مسائل اخــلاق و عملي و نصف ديگر آن تميزي و توجه به پاكي و طــها رت است !!
« أ وَّ لُ مٰا يُحٰٰاسَبُ بِـهِ الْعَبْدُ طـَهُورُه ُ . ميزان الحكمه ، ج5 ، ص558».
« اول چيزي كه در قيامت و دادگاه عدل حق ، نسبت به آ ن ازانسان حساب مي كشند تميزي و طهارت و پاكي اوست ».
رسول خدا درمسئله بهداشت دهان ودنداند ،موي سر و صورت ، لباس پوشاك ،خانه و اثاث خانه ، شهر و ديار و حتي نسبت به اموات بسيار بسيار حساس ، و از تمام مردم جهان در رعايت بهداشت و پاكيزگي برتر بو دند .
دستور او بهاينكه اموات را با آب سدر و آب كافور ، و آب خالص بشو يند ، و مواضع سجده را كافور گذاشته و قبر را عميق تر حفر كنند ، و در چيدن لحد و ريختن خاك نظم و انضباط را مراعات نمايند ، تا با متلاشس شدن بدن ميّت در قبر ، و تركيبش با خاك و كافور ، تمام اصول بهداشت جهت شهر و ديار وزندگان رعايت گردد ، از عجايب دستورات ، و شگفتي هاي دانش و بينش آن انسان والا وبرتر است .
حدّ رعايت پاكي ظاهر و باطن در آن وجود مبارك به اندازه اي بالا بود ، كه معصومي چون امير المؤمنين (ع) ،كه علم و بصيرت او تجلـّي دانش و حكمت و علم حضرت حق بود آن حضرت را به عنوان اطيب و اطهر معرفي كرد ، و از تمام مردم جهان خواست ، كه وجود مقدس او را در انواع پاكي ها و طهارت جسم و جان سر مشق و الگوي خود قرار دهند .
« فتأس بنبيك الا طيب الا طهر ص) فإنّ فيه أُسوة لمن تأسّي... نهج البلاغه خطبه 160» .
« به پيامبرت كه نيكوترين وپاكيزه ترين موجود در تمام جهان هستي است ، اقتدا كن ، همانا در وجود مقدّس او
در تمام شئون حيات ، براي آنكس كه بخواهد به او اقتدا كند الگو و سرمشق هست ».
« من اخلاق الانبياء السّواك. بحار ج 76 ،ص131 ».
« مسواك زدن و رعايت بهداشت دندان از اخلاق انبياء الهي است ».
امام صادق (ع) فرمود در مسواك زدن دوازده خصلت است :
برنامه اي است ديني ، پاك كننده دهان ، روشتي بخش چشم ، خوشنود كننده حق ، سپيد كننده دندنا ، از بين برنده پوسيدگي ، محكم كننده لثه ، اشتها آورنده ، بُرنده بلغم از دستگاه گوارش ، زياد كننده قدرت حافظة ، اضافه كننده خوبيها ، و خوشحال كننده ملائكه . ( ميزان الحكمه ، ج4 ، ص599 ) .
حضرت امام رضا (ع) سفرش فرموده اند غذاي خود را در شب مختصر كنيد ، زيرا به شايستگي و لاغري كمك مي كند .