بررسی علل بد حجابی
دلیل گسترش بی‌حجابی و بدحجابی در جامعه چیست؟
بدحجابی و یا بی‌حجابی عبارت است از: «هرگونه رفتار عملی است که در مقابل نامحرم انجام شود و سبب جلب توجه او به ویژگی‌های زنانگی زن شود، مانند: آرایش کردن، استفاده از صدای نازک و سخنان تحریک‌کننده، به کاربردن بوی خوش، نشان دادن زینت‌های بدن، استفاده از رنگ‌های جذاب در لباس و پوشیدن لباس‌های نامناسب، ژست‌ها و حرکات بدنی تحریک‌کننده و به نمایش گذاشتن موها و …»
امروزه شاهد آن هستیم که با رواج بی‌حجابی، هویت و شخصیت انسانی زن به فراموشی سپرده شده است. عوامل محرک بی‌حجابی یکی پس از دیگری خودنمایی می‌کنند، گرایش مفرط به انواع لباس‌های تنگ و زننده، آرایش و زینت و… گروهی را آن‌قدر گرفتار خودساخته که ارزش انسانی خود را فراموش کرده‌اند.
برخی با بیان این که «دل باید پاک باشد» بهانه‌ای یافته‌اند برای فرار جاهلانه از این مصونیت و آویختن به شاخه‌ی«لاقیدی» وگرنه از «دل پاک هم نباید جز نگاه و رفتار پاک برخیزد»
حال می‌خواهیم بدانیم چرا با وجود آن که هر زنی چه مسلمان و چه غیرمسلمان از نظر فطری و غریزی تمایل به حفظ و پوشش بدن خود دارد و فطرتاً دریافته است که داشتن پوشش چه آثار و پیامدهای نیکی برای او دارد، پس چرا در قرن پیشرفت و تمدن بدحجابی و بی‌حجابی در بین زنان ما گسترش یافته است؟
یکی از عوامل رونق بی حجابی عدم شناخت و آگاهی کافی است چرا که این امری کاملاً طبیعی است که وقتی افراد یک جامعه از کم و کیف یک مسئله اطلاعات کافی نداشته باشند، با آن برخوردی غیرمطلوب خواهند داشت. وقتی زنان یک جامعه از فواید و آثار مثبت حجاب چون جنبه‌های روانی، خانوادگی، اجتماعی، اخلاقی و… و یا از آثار زیانبار و مخرب بی‌بندو‌باری و بی‌حجابی آگاهی نداشته باشند، با پوششی غیرمعمول و یا بی‌حجاب وارد جامعه می‌شوند. در حالی که اگر بدانند حجاب یعنی حفظ کرامت و حرمت و عزت و قداست زن دیگر امکان ندارد با پوششی ناشایست وارد اجتماع شوند.
آیات و روایات زیادی بیان شده که جهالت و نادانی را موجب انحراف و انحطاط افراد و حتی یک قوم دانسته و آن را بنیان همه‌ی بدبختی‌های بشر معرفی کرده است. مولای متقیان حضرت علی علیه‌السلام در این‌باره چنین هشدار می‌دهند: «بندگان خدا، به نادانی خود استوار نگردید و فرمانبردار خواهشهای نفسانی خویش نشوید؛ زیرا هرکه در این وادی درآید به کنار پرتگاه سقوط باشد.»1 و یا در جایی دیگر چنین می‌فرمایند: «بزرگترین نادانی انسان، نادانی از کار خودش است»2
وجود قریب به صد کلمه‌ی «لا یعلمون و لا تعلمون» در قرآن و نیز روایات بسیار گویای این مطلب است که بسیاری از انحرافات از نادانی سرچشمه می‌گیرد. خانواده از دیگر عواملی می‌باشد که نقش مهمی در ترویج بی‌حجابی دارد. در واقع خانواده اولین و مهمترین کانون شکل‌گیری تربیت فرزندان است و بدون شک تربیت فرزند یکی از وظایف سنگین و مهم پدر و مادر می‌باشد که اهمال و سستی والدین در این امر آنها را دچار مشکلات دنیوی و اخروی خواهد کرد.
به این سخن گهربار صادق آل‌طه علیه‌السلام بسیار توجه نمایید که می‌فرمایند: «هر چه زودتر و سریع‌تر معارف اسلامی را به فرزندان خود بیاموزید پیش از آن که منحرفان با آموزش‌های انحرافی بر شما سبقت گیرند.»3
بنابراین حجاب که یکی از نمودهای تربیتی، اخلاقی و دینی است باید از خانواده شروع شود. به ویژه مادران وظیفه دارند دختران خود را از همان کودکی به حجاب سفارش دهند و با آثار و فواید و برکات آن آشنا سازند، تا دختران با اطلاع کامل نسبت به پوشش و حجاب وارد جامعه شوند و طرز فکر و برداشت صحیحی از حجاب داشته باشند. در غیر این‌صورت بی‌توجهی والدین نسبت به این امر و تلاش و کوشش‌های شیاطین و مخالفت‌های حجاب که با زمزمه های زهرآگین خود دختران و زنان جامعه را مورد هدف قرار می‌دهند، موجبات ترویج بی‌حجابی را گسترش میدهد.
حضرت موسی‌بن‌جعفر علیه‌السلام می‌فرمایند: «از شیعیان ما نیستند آنان که زنان و دختران خود را به عفاف و پاکدامنی ارشاد و راهنمایی نکنند»4
یکی دیگر از عوامل، تقلید جاهلانه می‌باشد، انسان از نظر فطری موجودی الگوپذیر است و این اصل در صورتی که با یک الگوی صحیح صورت‌پذیرد نه تنها ضرری ندارد بلکه در مواردی باعث پیشرفت فردی و اجتماعی و رقابت‌های سالم و سازنده می‌شود. پس داشتن یک الگوی مناسب در ساختار روحی و اخلاقی انسان بسیار مؤثز است. قرآن کریم چهره‌هایی چون همسران حضرت نوح و حضرت لوط علیهم‌السلام را به عنوان زنان نالایق و آسیه همسر فرعون و حضرت مریم سلام‌الله‌علیها را به عنوان زنان شایسته و پرهیزکار معرفی نموده است. پس هر نوع رفتاری شایسته‌ی تقلید نیست ولی متأسفانه برخی، معارف دینی را کوچک شمرده و پای‌بند آن نیستند و در ظواهر و حتی کارهای خویش به تقلید کورکورانه می‌پردازند و به کفار و افراد ضداسلام شباهت پیدا می‌کنند و این از خطرناک‌ترین مراحل گسترش تهاجم فرهنگی است، از طرفی دیگر این‌گونه تقلیدها باعث وابستگی به مستکبران می‌شود و روحیه‌ی اسرافگرایی را پرورش میدهد تا جایی که یکی از پیامدهای آن وارد شدن به منجلاب فساد و تباهی است.
به نظر شما آیا پسندیده است که یک دختر مسلمان که الگویی چون حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها دارد از بازیگران غربی و هنرپیشه‌های بی‌تعهد که به هیچ‌یک از معارف دینی توجه ندارند و در هیچ زمینه‌ای مرز و حریم الهی را نمی‌نگرند، تقلید نماید؟!
از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است که فرمودند:«خداوند به پیامبری از پیامبرانش وحی نمود که به مؤمنین بگو: نپوشید لباس دشمنان مرا، و نخورید خوراکی‌های دشمنان مرا و نروید بر مسلک‌های دشمنان من اگر چنین کنید شما هم دشمنان من محسوب می گردید.»5
کمبودهای عاطفی و شخصیتی عامل دیگر بی‌حجابی زنان است که می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد، دلایلی که ممکن است در کودکی، نوجوانی یا جوانی ایجاد شده باشند. به هر حال این‌گونه افراد سعی دارند با استفاده از شیوه‌های غیرعاقلانه و غیرمنطقی این کمبود عاطفی را جبران نمایند و در میان مردم برای خود جایگاهی دست و پا کنند. مطابق گفته‌ی روانشناسان زنان و دخترانی که از نوعی بیماری روحی و روانی رنج می‌برند با لباس‌های رنگارنگ مطابق مد و آرایش‌های تند و زننده خود را در مقابل مردان نامحرم قرار می‌دهند و به دنبال مطرح کردن خود می‌باشند. این در حالی است که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرموده‌اند: «بهترین زنان شما زن باعفت است6 و بدترین زنان شما آرایش‌کنندگان متکبرند7»
زنان و دختران مسلمان باید بدانند که ارزش آنها والاتر از آن است که خود را در مقابل چشمان پلید نامحرمان هوسران قرار دهند و نباید سعادت آخرت خود را با خوشیهای زودگذر دنیا عوض کنند و فراموش نکنند که روزی شادی و طراوت جوانی با آنها وداع می‌کند و فقط شرمندگی اعمالی که در پیشگاه خداوند متعال انجام داده‌اند، برایشان میماند و به یاد داشته باشند که تنها راه جبران کمبودهای عاطفی- روانی و کسب عزت و شخصیت انسانی در گرو تقوا، ایمان، انجام کارهای شایسته و مخالفت با هوای نفس است.
از دیگر مواردی که می‌تواند باعث بی‌حجابی زنان در جامعه گردد عدم حیا و نیز بی‌توجهی مردان و رضایت آنها نسبت به بی‌حجابی ناموسشان می‌باشد. امیرالمؤمنین علیه‌السلام می فرمایند: ارزش مرد به قدر همت او و پاکدامنی او به قدر غیرت اوست.»8 البته یادآوری می‌شود که غیرت به معنای کوتاهی نکردن و اهمال نکردن در حفظ و نگاهبانی آن چه لازم و ضروری است، غیرت یعنی دفاع از محبوب در مقابل متجاوز.
در روایتی از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم آمده است که: «هر زنی که خود را بیاراید و خوشبو کند و از منزل خارج شود و شوهرش به این امر راضی باشد، خداوند در قبال هر قدمی که برمی‌دارد برای شوهرش خانه‌ای در دوزخ بنا خواهد کرد»9
نقشه‌ی سلطه‌گران عامل دیگر ترویج بی‌حجابی است. از آن جا که اساسی‌ترین عنصر فرهنگ ما، معارف و ارزشهای دینی می‌باشد از این‌رو سلطه‌گران همواره سعی داشته‌اند تا با ترویج بی‌بند و باری و بی‌حجابی سنت‌ها و اداب و معارف دینی را مورد هجوم قرار دهند و با زیر پا گذاشتن ارزشهای اسلامی بر ملت‌های مسلمان تسلط یابند. همچنین چون به خوبی می‌دانند که حجاب سپری در برابر آماج تیرهای سلطه‌گرانه آنها می‌باشد پس تلاشی مضاعف دارند جهت بی‌حجاب کردن زنان جامعه و استعمارگران برای رسیدن به این اهداف شوم خود، سلیقه‌ها، معیارها و الگوهای رفتاری و اخلاقی خود در قالب فیلم‌ها، مجلات، برنامه‌های سرگرم‌کننده، مبتذل و… در سراسر کره‌ی زمین به بشریت تحمیل می‌کنند. بنابراین باید نسل فرهیخته‌ی امروزی هوشیار باشند و در برابر دسیسه‌های شیطانی این صاحبان قدرت مقاومت نمایند و با تمکین در برابر احکام اخلاقی اسلام و با استفاده از فضیلت حیاء و حجاب در برابر این تهاجم و شبیه‌خون فرهنگی ایستادگی کنند.
و بر زنان لازم است که با تشکیل مثلث اخلاقی حیاء ، عفاف و حجاب توطئه‌های شوم استعمارگران را خنثی نمایند.
عدم تشویق و کوتاهی دستگاههای متولی فرهنگی و خانواده در انجام وظایف دینی و فرهنگی، ضعف اراده دینی، پیوند دادن غیرمنطقی بین بدحجابی و اجتماعی بودن، محیط های مختلط دانشگاهی و اجتماعی، رسانه های تصویری به ویژه تلویزیون و ماهواره، عدم نظارت صحیح خانواده، وجود شبهات علمی و ضعف ایمانی در خصوص مسائل دینی و اجتماعی، بیماری خودنمائی، نبودن نظارت اجتماعی و ترک امر به معروف و نهی از منکر و… از دیگر عوامل ترویج بی‌حجابی و بدحجابی در اجتماع است.
اکنون بر همه‌ی مردان و زنان مسلمان لازم و ضروری است که ابعاد مختلف و زوایای گوناگون این تهاجم فرهنگی را بشناسند و در پیشبرد اهداف مقدس اسلامی از فرهنگ والا و عظیم آن شجاعانه دفاع نمایند و باید از آیات و روایات حجاب و فواید آن و آثار مخرب و زیانبار بی‌حجابی و بدحجابی بیشتر سخن گفت و غافلان را از خواب غفلت بیدار نمود، به آن امید که بتوان زمینه‌های ظهور امام مهربانی‌هاحضرت بقیة‌الله علیه‌السلام را فراهم کرد.
1- آثارالصادقین ج2 ص423
2- آثارالصادقین ج2 ص 425
3- چهل حدیث تربیت ص59
4- دُرَرُ الکلام، ص136(حسین حائری‌کرمانی)
5- وسایل‌الشیعه ج4 ص 385
6و7- نهج‌الفصاحه ، حدیث 1535
8- نهج‌البلاغه، حکمت 47
9- بحارالانوار ج 100 ص249 .