زلال بصیرت
شاخصه های بینش معنوی ومادی
بسم الله الرحمن الرحیم
شاخصه های بینش معنوی ومادی
در طول تاریخ، همواره دو بینش در میان انسانها وجود داشته و دارد،در بینش اول، انسانها خودشان را با اندک تفاوتهایی در ردیف حیوانات دیگر به شمار میآورند؛ لذا تنها به دنبال حفظ امنیت، تأمین غذا و ارضای نیازهای جنسی هستند و تلاش میکنند که بیشتر زنده بمانند، راحت تر زندگی کنند و بهتر لذت ببرند. به سختی میتوان در رفتار افرادی با این بینش، عنصری دیگر یافت که فراتر از اینها باشد.
در بینش دیگر که بینش انبیاء الهی نیز هست، فرد، بدن خود را مَرکبی میداند که باید برای رسیدن به وطن دائمی و جاودانه از آن بهره برد و در مسیری حرکت کند و البته همه نیازهای منزل ابدی را نیز باید در طول مسیر فراهم کند؛ اگر در این مسیر، وسائل مورد نیاز منزل دائمی، تهیه نشود، دیگر بعد از رسیدن، نمی توان تلاش کرده و وسایل مورد نیاز را تأمین کرد. در واقع، آن منزل، مانند فصل برداشت است که دیگر نمیتوان چیزی کاشت، بلکه تنها هر آنچه کاشته شده را میتوان برداشت کرد.
ما نیز بالاخره باید یکی از این دو بینش را انتخاب کنیم،بر اساس بینش اول طبیعی است که باید تا آنجا که ممکن است از زندگی لذت برد و از هر راهی برای زندگی راحت تر بهره برد؛ دیگر گناه و جنایت و فساد و نظایر آن معنا ندارد؛ بلکه آنچه مهم است لذت بردن از زندگی است، چرا که این زندگی تمام شدنی است و باید از همین فرصت محدود، نهایت استفاده را برد.
طبق این بینش، حقوق بشر، صلح و امنیت و نظایر آن، دروغی بیش نیست، بلکه دامهایی است تا با سوء استفاده از آنها بتوان به لذت بیشتری رسید. اگر این بینش را پذیرفتیم، باید سعی کنیم خوب بخوریم، خوب لذت ببریم و حتی در صورت امکان از دیگران نیز سوء استفاده کنیم تا از منافع آنها بهره مند شویم. طبق این بینش، هدف آفرینش، پوچ و تنها لذت بردن عدهای است.
اگر بینش دوم را پذیرفتیم، باید پایههای این بینش و فکر را در خودمان درست کنیم، بدانیم چرا آفریده شدهایم؟ خداوندی که هیچ کمبود و نیازی ندارد، چرا ما را آفریده است؟ هدف از خلقت ما چیست و ما برای رسیدن به هدف چه باید بکنیم؟
بر اساس این بینش، همه وسایل و تجهیزات به عنوان ابزار نگریسته میشود. کمک به دیگران، عدالت، جلوگیری از فساد و نظایر آن، وقتی به عنوان ارزش مطرح میشود که، نگاه به دنیا، نگاه ابزاری باشد و زندگی دیگری در کار باشد.
هرکسی باید بینش خود را مشخص کند،اگر این مسئله روشن شد، بسیاری از ابهامها برایمان حل میشود؛ حتی اگر با ظلم، مقابله میکنیم نیز نه برای راحتی، بلکه برای آن است که خدا میگوید و حتی اگر لازم باشد حاضریم مجروح یا کشته شویم.
راه انبیاء با راه مخالفینشان، کاملا متفاوت است،البته ممکن است، این دو راه، نقاط تقاطع و برخوردی با یکدیگر داشته باشند، اما این به معنای یکی بودن مسیر و هدف نیست. هر دو از دنیا استفاده میکنند، اما یکی دنیا را به عنوان هدف و دیگری دنیا را به عنوان ابزار مینگرد.
ائمه اطهار؛ الگوهای کامل بشریت
میدانیم که پیروان پیامبر(ص) کمابیش اختلافاتی دارند؛ بهترین کار برای مصون ماندن از اشتباه در این مسیر، انتخاب راهنمای کامل و سالم و الگوگیری از آنان است.
مهمترین عامل تربیتی در اشخاص الگوپذیری است. ما پیروان پیامبر(ص)، الگوهایی همچون اهل بیت(ع) را داریم که پیامبر علاوه بر ابلاغ وحی، با معرفی این الگوها و توصیه به رجوع به آنها، حتی راه صحیح را برای سالهای بعد نشان داده است. جالب اینکه این دوازده امام معصوم(ع)، هر کدام در شرایطی خاص زندگی کرده و در واقع آنها الگویی کامل برای زندگی در هر شرایطی هستند.
خداوند متعال بر ما منت گذاشته هم، راههای کلی را کاملا بیان کرده و هم الگوهای عملی را در شرایط مختلف و در مواجهه با دشمنان و شیاطین مختلف، به ما نشان داده تا بتوانیم مسیر خود را در شرایط مختلف و در مواجهه با موضوعات مختلف بیابیم.
زیارت معصومین
عامل نزدیکی و تشبه به ایشان
اگر از شما بپرسند چرا شما از اروپا برای زیارت امام رضا(ع) آمدهاید؟ عاقلانهترین جواب این است که گفته شود ما میخواهیم رابطهمان را با این الگوی زندگی محکم کنیم. چون این زیارتها، رفتار قلبی ما را با امام رضا(ع) مستحکمتر میکند و این یک امر طبیعی است؛ شما با هر دوستی که رابطه بیشتری برقرار کنید و دوستیتان را در عمل نشان دهید، رابطه قلبی بیشتری بین شما حاصل میشود. حال اگر عدهای راهی طولانی را برای زیارت آرامگاه فردی طی کنند، قطعا این رابطه قلبی عمیقتر خواهد شد و این امر در تمام زندگی آنها و بلکه در نسل آیندهشان تأثیرگذار خواهد بود.
زیارت امام(ع) سبب ایجاد محبت به او و محبت بیشتر نسبت به ایشان سبب ایجاد شباهت به ایشان میشود، سعی کنیم که خود را به نحوه زندگی ایشان نزدیک کنیم؛ سخنانشان را شنیده و از آنها استفاده کنیم.
همه ائمه(ع)، مصداق کامل صفات نیکو هستند، اما هر کدام به اقتضای شرایط، صفت و خصوصیتی در آنها بیشتر نمود داشته است و امام رضا(ع) معروف به رأفت و مهربانی هستند. لذا طبق روایات هر کس به زیارت ایشان برود، در برزخ، امام رضا(ع) به دیدار وی میآید. روز قیامت نیز امام رضا(ع) دست شیعیانش را گرفته و به بهشت میبرد؛ لذا قدر حضور و زیارت خود را بهتر بدانید.
سخنرانی آیتالله مصباح یزدی (دامظله) در دیدار جمعی از شیعهشدگان کشورهای مختلف اروپایی؛ قم؛ 18 /2 /1395 .