«مظفر بقایی» از درون خاطراتش، «همایون صنعتی زاده» و موسسه فرانکلین را چنین تصویر می‌کند:
«... من تنها یک چیزی یادم می‌آید. فکر می‌کنم سال‌های 1970-1971 بود که من آمدم تهران. قرار شد که یکی از مامورین CIA در تهران مرا ببیند. مامور CIA برای ملاقات، دو جا را پیشنهاد کرد؛ یکی انتشارات فرانکلین و دیگری کتابخانه فرانکلین. من کتابخانه فرانکلین را پذیرفتم. من در اینکه موسسه فرانکلین یک پایگاه سیاسی بود و مربوط به CIA هیچ تردیدی ندارم. «همایون صنعتی زاده» هم در راس آن بود. باز تردیدی ندارم که «همایون صنعتی زاده» دلال والاحضرت اشرف بود...»
تغییر و تحولات پس از انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا مدتی «بنگاه ترجمه و نشر کتاب» و همچنین «موسسه فرانکلین» (که در سالهای آخر رژیم شاه به سازمان آموزشی نومرز تغییر نام داده بود) با همان نام‌های قبلی فعالیت می‌کردند. تنها مسئولان و مدیران و هیئت‌های امنا یا هیئت مدیران آنها بودند که تعویض شدند. مثلا از سوی مهدی بازرگان (نخست وزیر دولت موقت) طی حکمی «علی موسوی گرمارودی» به مدیریت موسسه فرانکلین (سازمان آموزشی نومرز) انتخاب شد و شخصی به نام «یاسری» از سوی بنیاد علوی (جایگزین بنیاد پهلوی که متولی «بنگاه ترجمه و نشر کتاب» بود) به سرپرستی این بنگاه گمارده شد.
بخشی از متن حکم «مهدی بازرگان» مبنی بر سرپرستی «موسوی گرمارودی» بر مؤسسه فرانکلین چنین بود :
... جناب آقای علی موسوی گرمارودی
... چون طبق تصویب‌نامه هیئت وزیران، اموال مؤسسه انتشارات فرانکلین متعلق به دولت شده است، به موجب این حکم، شما به سمت سرپرست مؤسسه انتشارات فرانکلین منصوب می‌شوید...
همان روز حکم «بازرگان» توسط معاونش در امور انتقال یعنی «هاشم صباغیان» اصلاح شد که نام موسسه فرانکلین را به اشتباه در حکم آورده بود زیرا موسسه فوق از سالها پیش به «سازمان آموزشی نومرز» تغییر نام داده بود!!285
«موسوی گرمارودی» در همان اوایل مدیریت خود بر موسسه فرانکلین (سازمان آموزشی نومرز) در مصاحبه‌ای با مجله «امید ایران» که در آن زمان به سردبیری «علیرضا نوری زاده»286، منتشر می‌شد، فرانکلین را شعبه‌ای از سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا خواند. در بخش‌هایی از مصاحبه فوق آمده بود:
... باید در مورد بیش از 700 عنوان کتاب بنشینیم و تصمیم بگیریم، چون این کتاب‌ها آماده چاپ هستند و از آن‌جا که غالبا مربوط به دودمان پهلوی است نیاز به بررسی دارد که آیا چاپ بشود یا نه. تعجبی هم ندارد، چرا که انتشارات فرانکلین زمانی که به انتشارات «نومرز» تغییر نام داد تازه تحت ریاست عالیه اشرف درآمد و معلوم است که به این ترتیب در این مؤسسه چه کتاب‌هایی به چاپ می‌رسیده است...
طبقه روشنفکر و کتابخوان پی بردند که فرانکلین درزیر پوشش فرهنگی، اهداف استعماری هم دارد و بهتر است این‌طور بگوییم که به حق اکثر قشرهای مردم ما در طی چند سال اخیر از چنان بینش و تجربه‌ای برخوردار شده بودند که به خوبی می‌فهمیدند مراکزی نظیر فرانکلین یا تحت هر پوشش غلط‌انداز دیگری صرفا هدفشان رواج فرهنگ آمریکایی در ایران بوده است...288
اما پس از مدتی «بنگاه ترجمه و نشر کتاب» که زیر مجموعه «بنیاد پهلوی» محسوب می‌شد با تغییراتی که در بنیاد فوق ایجاد شده و تغییر نام آن به «بنیاد علوی»، تحت پوشش وزارت فرهنگ و آموزش عالی وقت قرار گرفت و با ادغام با چاپخانه این وزارتخانه به عنوان «مرکز انتشارات علمی و فرهنگی» تغییر نام داد. فاضل اردشیرلاریجانی به عنوان سرپرست آن منصوب شد. و همچنین «امیر شاهرخ یاسری» در پست کتابدار مرکز قرار گرفت.
هیأت وزیران در تاریخ 26 دی ماه 1360 مصوبه‌ای دارد مبنی بر ادغام نهادهای فرهنگی دوران طاغوت از جمله بنگاه ترجمه و نشر کتاب و تشکیل «مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی»
وظایف این مرکز نیز چنین تعریف شده بود:
ـ انتشار کتب درسی و کمک درسی در سطح رشته‌های گوناگون دانشگاهی
ـ چاپ و نشر کتاب‌هایی که از طرف مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی و سایر واحدهای تحقیقاتی و یا آموزشی تابعه وزارت فرهنگ و آموزش عالی ارجاع می‌گردد.
ـ انجام سایر سفارشات چاپی بخش‌های خصوصی و دولتی
ـ تهیه، توزیع و فروش کتب علمی و فرهنگی داخلی و خارجی
ـ ایجاد فروشگاه‌های مخصوص فروش کتاب
اما معلوم نیست براساس کدام یک از وظایف تعریف شده، این موسسه (بنگاه ترجمه و نشر کتاب سابق) در فستیوال بین‌المللی کتاب و مطبوعات نیس 1981 (1360) شرکت می‌کند!
در سال 1362 اسامی اعضای شورای مرکزی انتشارات علمی و فرهنگی (بنگاه ترجمه و نشر کتاب سابق) متشکل از معاونین وزیر فرهنگ و آموزش عالی (دکتر عارف و مهندس حجت)، اعضای ستاد انقلاب فرهنگی («عبدالکریم سروش» و دکتر احمدی)، اساتید و صاحبنظران (دکتر رضا داوری و «جواد لاریجانی» و دکتر سید جعفر شهیدی) معرفی می‌شوند296 که اغلب از جناح به اصطلاح اصلاح طلب امروز مانند «عارف» و «حجت» یا ضد انقلابیون فراری همچون «سروش» بوده اند.
صورتجلسه مجمع عمومی انتشارات علمی و فرهنگی (بنگاه ترجمه و نشر کتاب سابق) در سال 1371 نشان می‌دهد که اعضای این مجمع اغلب از طیف موسوم به اصلاح طلبان بوده اند:
... امضای 4 عضو مجمع عمومی
دکتر مصطفی معین (رئیس مجمع) وزیر
دکتر محسن نوربخش وزیر
دکتر سیدمحمدخاتمی وزیر
مسعود روغنی زنجانی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه ...
موسسه فرانکلین یا همان «سازمان آموزشی نومرز» نیز تحت پوشش وزارت فرهنگ و آموزش عالی قرار گرفت و در کنار بخش انتشارات آن وزارتخانه به سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی (سمت) تغییر عنوان داد.
برخی از کارمندان و مسئولان سابق موسسه فرانکلین برکنار شدند مانند مثل «حسین فیروز»، «محمود منتظم»، «عبدالله سیار»، «نورانیه یارشاطر»، «احمد دولتشاهی» و برخی باقی ماندند مانند «هرمز همایون پور»299که مشاور فرهنگی سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی هم شد. «جعفر صانعی مقدم»300 به عنوان معاون اداری آن منصوب شد. اساسنامه سازمان هم به نام «شرکت سهامی انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی» در تاریخ 9/10/66 در هیئت وزیران تصویب شد.
در سال 1372 هم شرکت انتشارات علمی و فرهنگی (بنگاه ترجمه و نشر کتاب) و شرکت انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی (مؤسسه فرانکلین سابق) در یکدیگر ادغام شده و عنوان «شرکت چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالی» را گرفتند302 که البته بعدا مجددا از یکدیگر جدا شدند.
ادامه رویه سالهای پیش از انقلاب
متاسفانه در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بعضا برخی روش‌ها و سیاست‌های سالهای قبل از انقلاب «بنگاه ترجمه و نشر کتاب» و همچنین موسسه فرانکلین تداوم یافت. از جمله اغلب حدود 700 کتابی که در برنامه انتشار موسسه فرانکلین در سالهای قبل از انقلاب وجود داشت (و حتی بنا به تصدیق و تاکید مدیران موسسه در سالهای پس از انقلاب با اهداف و نیات سوء اربابان خارجی موسسه یعنی آمریکاییان طراحی شده بودند) به چاپ رسیده و منتشر شدند، در حالی که بسیاری از آن کتب، مبلغ و مروج همان اندیشه‌های ضد اسلامی و غرب گرایانه بودند که در زمره اهداف پایه گذاری موسسه فرانکلین در ایران ذکر شده بود و همین کتاب‌ها بود که به عنوان ترویج فرهنگ غربی در زمره جرم‌های «همایون صنعتی» قرار گرفت.