جريان هاي فكري منحرف(بخش اول )

عبدالله مهدیون

ترويج فرهنگ خالص محمدي و اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام در طول تاريخ دچار كج انديشي ها و نابخردي هايي بوده است كه نمونه بارز آن را در انديشه وهابيت و سلفي گري مي توان نظاره گر بود، تفكري كه همه مسلمانان جهان را از دين اسلام خارج و فقط خود را مسلمان مي دانند. عده اي اندك كه با كج انديشي، مسلمانان جهان و ديگر اديان را دچار مشكل كرده و چهره اي خشن و كريه از دين رحمت ارائه نموده اند. معمار اين انديشه كج (ابن تيميه) از مخالفان فرزندان پيامبر اسلام صلي اله عليه و آله مي باشد. ولي تفكر و انديشه او از قرن هفتم تا قرن سيزدهم به فراموشي سپرده شده بود و مورد مخالفت انديشمندان مذاهب اسلامي قرار گرفت، ولي كمتر از يك قرن است كه در اين تفكر انحرافي ابن تيميه دوباره در جامعه اسلامي توسط افراد معلوم الحال مطرح مي گردد.

جا دارد متفكرين و انديشمندان و فرهنگيان عزير، جريان هاي فكري منحرف را به تمامي امت اسلامي و مسلمانان جهان معرفي و محور وحدت اسلامي كه همان اسلام محمدي است را بيان نمايند. محوري كه بر اساس محبت و پيروي از اهل بيت استوار است و از فحاشي و ضرب و شتم و ترور و بمب گذاري به دور است. اسلام مردم را به همبستگي و دوري از جدايي و تفرقه دعوت نموده است. قرآن كريم با بيان رهنمودهاي روشن، همه انسان ها را به گردآمدن بر محور توحيد سفارش مي كند و تفرقه و چند دستگي را عامل دوري از صراط مستقيم دين ميداند، آنجا كه مي فرمايد(ولاتتبعوالسبل فتفرق بكم عن سبيله) سوره انعام آيه 153 يعني از راه هاي گوناگون پيروي نكنيد كه شما را از طريق حق باز مي دارد.

پس در مورد پيدايش سلفيه و وهابيت تفحص مي كنيم كه اين قشر چگونه بوجود آمده است؟ سلفيه پديده اي ناخواسته و نسبتاً نوخواسته است كه انحصار طلبانه مدعي مسلماني است. و همه را جز خود كافر ميداند. فرقه اي خود خواه كه با به تن دركشيدن جامعه انتساب به سلف صالح و با ادعاي وحدت در فضاي بي مذهب با بنيان وحدت مخالف است. پيامبر گرامي اسلام فرموده: (من اصبح لم يهتم بامورالمسلمين فليس بمسلم) هر كسي كه صبح كند و در فكر و همّامور مسلمين نباشد مسلمان نيست. پس در اين زمان كه از هر طرف براي انحراف مسلمانان و جوانان به طرق مختلف هجوم آورده اند بايد در برابر آنها جوانان و مسلمانان را آگاه ساخت.

سلفيه و يا وهابيت: مدعي است كه هيچ مذهبي وجود ندارد و يا بايد به عصر سلف، يعني دوران صحابه، تابعين و تابعين تابعين بازگشت. و اسلام بلا مذهب را اختيار نمود و آنان دستي به اين دعوت بلند كرده و مي گويند. بياييد با كنار گذاشتن همه مذاهب به سوي يگانه شدن رويم. ولي متاسفانه با دستي ديگر شمشير كفر را كشيده و با حذف ديگران از جامعه اسلامي و راندن آنان به جمع كفار جامعه را به چند دستگي مي كشانند و تفرقه ايجاد مي كنند.

ابن تيميه كه بود؟

احمد بن عبدالحليم بن عبدالسلام بن عبداله بن خضر، تقي الدين، ابوالعباس، ابن تيميه، الحراني الحنبلي است. او در شهر حَراّن در سال 661ه ق متولد شد و در سال 728 ه. ق در دمشق (سوريه) وفات يافت. و از جمله كساني كه در خنثي شدن تلاشهاي عالمان آگاه و متعهد براي ايجاد وحدت اسلامي نقش به سزايي داشتند را بايد (سليفون) و خلف ايشان(وهابيان) نام برد. ابن تيميه و شاگردان و پيروان مكتب او به بهانه طرح لزوم بازگشت به اسلام سلف، به بيان نظريات و عقايد سخيفي درباره مسائل گوناگون اسلامي، بويژه در باب توحيد و شركت پرداختند. كه بر اساس اين نظريات بسياري از افكار و اعمال مسلمانان زير سوال مي رفت و شمار زيادي از يكتا پرستان از جرگه اسلام بيرون رانده مي شدند. ابن تيميه و پيروان او مدعي بودند كه بر اساس (اسلام سلف صالح) سخن مي گويند و انحرافاتي را كه در طول چند قرن پديد آمده از رهگذرشناخت سيره سلف صالح از ميان برميدارند. در حالي كه نيكوترين روش براي دريافت ارزشهاي اصيل اسلامي بازگشت به قرآن و سنت است و آگاهي از اين كه آورندهدين چه روشي را ارائه كرده و كدامين دستورات را عرضه داشته است. به همين جهت است كه (دانشمندان و فرهنگيان) دلسوز بايد با تلاش پيگير به نقد و بررسي افكار (ابن تيميه) دست سازند و بر همه جوانان و مسلمانان آشكار كنند كه ديدگاههاي او نه تنها منطبق بر اسلام راستين نيست بلكه با سيره سلف صالح (يعني صحابه خاص پيامبر) نيز سازگاري ندارد.

محمدبن عبدالوهاب احيا كننده سَلَفيّه:

در نيمه اول قرن دوازدهم هجري قمري در سرزمين عربستان فردي بنام محمدبن عبدالوهاب ظهور كرد و بار ديگر به بازسازي افكار ابن تيميه همت گمارد. وي به عنوان مجدد تفكرات سلفي در اثر همكاري با يكي از فرمانروايان منطقه نجدو حجاز عربستان   به نام   محمدبن مسعود   سبب حضور سياسي نظامي و عقيدتي و انديشه هاي سلفي در منطقه نجد و حجاز گرديد. و توانست اين عقايد را در بزرگترين پايگاه اسلام (مكه مكرمه و مدينه منوره) حاكم سازد. و با برپا كردن جنگهاي خانمان سوز و ويران گر در مدت كوتاهي با پيوند با حكومت استعمارگر انگليس و سپس امريكا به مهمترين عامل استكبار در جهان اسلام تبديل شود.

سلفي گري:

از جمله عناوين و القابي كه وهابيان و گروهي از جماعت هاي اسلامي بر خود گذاشته و برآن افتخار مي كنند. عنوان (سلفيه يا سلفي گري) است. اين عنوان به نوبه خود بيانگر يك ايده و روش در برخورد با مسائل ديني است. آنان مي گويند: بهترين عصر عصر سلف صالح است. كه به پيامبر اكرم صلي اله عليه و آله و زمان نزول وحي نزديكتر است. چون مسلمين صدر اسلام سنت پيامبر اكرم و قرآن كريم را بهتر درك مي كردند. لذا فهم آنان براي ما حجت است. در حاليكه خلاف روش صحابه پيامبر حركت مي كنند.

مفهوم اصطلاحي سلفي:

سمعاني مي گويد: سلفي نسبتي به سلف است و اين نسبت مذهب گروهي است كه آنها با اين نسبت شناخته مي شوند. در معناي اصطلاحي سلفي اختلاف زيادي است. كه در كتابهاي الفكر السلفي- صحاح اللغه و دهها كتاب ديگر وجود دارد.

برخي از افكار و اعتقادات سلفيان وهابي

1-اعتقاد به جسمانيت خداوند و تشبيه او به خلق.

2- بي احترامي و دشمني نسبت به اهل بيت پيامبر صلياله عليه و آله

3- نسبت دادن شرك و كفر و بدعت گذاري به مخالفين خود.

4-دشمني با فرقه هاي ديگر اسلامي و مخالفت با تقريب بين مذاهب و اديان.

5-مخالفت با تصوف اسلامي و مظاهر آن از قبيل مجالس ذكر دست جمعي و مخالفت با زيارت قبور ائمه و اوليا.

6-بي اعتنايي به مفسران و كتابهاي تفسيري، و مخالفت شديد با تاَويل و مجاز كه از اصول فهم لغت عربي و اسلوب آن به حساب مي آيد.

7-تمايل به استدلال به حديث و دوري و تنفر از استدلال به قرآن.

8-بازي كردن با حديث نبوي و تناقض گويي در حكم بر آن، آن گونه كه از الباني رسيده است به اين نحو كه تصحيح و تضعيف حديث را مطابق اقتضاي مذهب خود انجام مي دهند.

9-مخالفت با عقل و عقلانيت و گفت و گو.

10-عدم اعتراف به اجماع مگر در مسائلي كه موافق با مراد آنان است.

(عقيده تشبيه و تجسيم)

همانطوري كه اشاره شد سلفيان وهابي معتقدند كه خداوند متعال داراي جسمي است كه براي آن حد و غايت است كه براي او صورت و وجه و دو چشم و يك دهان و دو دست و دوساق و دو قدم و....است و او بر كرسي مي نشيند و از مكاني به مكان ديگر منتقل مي شود. نصفه دوم از شب به آسمان دنيا مي آيد و ندا مي دهد و سپس بالا مي رود.

برخلاف نقل آيه قرآن: (نُحن اقرب اليه من الحَبل الوريد) من به شما نزديكتر از رگ گردن شما هستم.

او جسم نيست و مكاني ندارد و در هركجا هست(والله نور السماوات و الارض)

(نداي قرآن): (و اعتصموا بحيل الله جميعا و لاتفرقوا) همگي به ريسمان خوا چنگ زنيد و متفرق و پراكنده نگرديد.

ابن تيميه با ابداع افكاري بر خلاف عموم مسلمين از صدر اسلام تا زمان خود سبب تكفير و ايجاد اختلاف بين مسلمين شد. كه اكنون وهابيت تندتر از ابن تيميه راه او را ادامه مي دهند. ايشان با تحريم زيارت قبور ائمه هدي و حتي تخريب آنها خصومت خود را به منصه ظهور رسانيده اند. (ابن بطوطه) در زمان حيات ابن تيميه به دمشق رفته و ابن تيميه را ديده بوده او مي گويد: در دمشق شخصي بود از بزرگان فقهاي حنبلي به نام تقي الدين ابن تيميه در هر عملي سخن مي گفت ليكن مشكلي در عقل خود داشت زماني كه در دمشق بودم روز جمعه اي بر او وارد شدم، در حالي كه بر منبر جامع دمشق مردم را موعظه مي كرد. از جمله مطالبي كه گفت اين بود كه: خداوند به آسمان دنيا مي آيد همانگونه كه من از منبر پايين مي آيم اين را گفت و از منبر پايين آمد.

(رحله ابن بطوطه ص95)

منابع و ماخذ:

1-قرآن كريم

2-كتاب لسان العرب

3-معجم مقابيس اللغه

4-كتاب صحاح اللغه

5-الفكر السلفي.

6السفيه مرحله زمينه.

7-السلفيه و دعوه الشيخ محمدبن عبدالوهاب.

8-المذاهب السفيه