پرسش:در بیان فلسفه حرمت غنا چه آثار و عواملی را میتوان نام برد؟
پاسخ:فقهای عظام در تعریف غنای حرام گفتهاند: آهنگهایی که متناسب مجالس فسق و فجور و اهل گناه و فساد میباشد؛ به بیان دیگر آهنگهای طربانگیز و لهو و باطل را غنای حرام گویند. در اینجا با توجه به تعریف غنای حرام برخی از اهم ادله حرمت غنا را بطور مختصر بیان میکنیم:
1ـ تشویق به فسـاد اخلاق
تجربه نشـان داده است که بسـیاري افراد تحت تـأثیر آهنگهای غنایی، راه تقوي و پرهیزکاري را رها کرده، و به شهوات و فساد روي میآورند.
مجالس غنایی معمولا مرکز انواع مفاسد است و آنچه به این مفاسد دامن میزند همان اصوات غنایی است. در تفسـیر «روح المعانی»، سـخنی از یکی از سران «بنیامیه» نقل میکند که به مخاطبین خود میگفت: از غنا بپرهیزید که حیا را کم میکند، شهوت را میافزاید شخصیت را درهم میشکند، جانشین شراب میشود، و همان کاري را میکند که مستی انجام میدهد». (روح المعانی، ج 21، ص60) و این نشان میدهد که حتی آنها نیز به مفاسد آن پی برده بودند. و اگر میبینیم در روایات اسـلامی کرارا آمده است که غنا روح نفاق را در قلب پرورش میدهد اشاره به همین حقیقت است، روح نفاق همان روح آلودگی به فساد و کنارهگیري از تقوا و پرهیزکاري است.و نیز اگر در روایات آمـده است که فرشـتگان در خانهای که غنا در آن است وارد نمیشونـد به خاطر همین آلودگی به فساد است، چراکه فرشتگان پاکند و طالب پاکیند، و از این محیطهای آلوده بیزارند.
2ـ غافل شدن از یاد خدا
تعبیر به «لهو» که در تفسـیر «غنا» در بعضـی از روایات اسـلامی آمده است، اشاره به همین حقیقت است که غنا انسان را آنچنان مست شهوات میکند که از یاد خدا غافل میسازد.درحدیثی علی(ع) میفرماید: «کل ما الهی عن ذکر الله فهو من المیسر» و هر چیزي که انسان را از یاد خدا غافل کند (و در شهوات فرو ببرد) آن در حکم قمار است» (وسائل الشیعه، ج 12، ص 235)
3ـ آثار زیان بار بر اعصاب
غنا و موسـیقی در حقیقت، یکی از عوامل مهم تخـدیر اعصاب است، و به تعبیر دیگر مواد مخدر گاهی از طریق دهان و نوشیدن وارد بدن میشوند، (مانند شراب). و گاه از طریق بوئیدن و حس شامه (مانند هروئین). و گاه از طریق تزریق (مانند مرفین) و گاه از طریق حس سامعه است (مانند غنا).
به همین دلیل گاهی غنا و آهنگهای مخصوص، چنان افراد را در نشـئه فرو میبرد، که حالتی شبیه به مستی به آنها دست میدهـد، البته گاه به این مرحله نمیرسد اما در عین حال تخدیر خفیف ایجاد میکند. و به همین دلیل بسیاري از مفاسد مواد مخدر در غنا وجود دارد، خواه تخدیر آن خفیف باشد یا شدید.
«توجه دقیق به بیوگرافی مشاهیر موسیقی دانان نشان میدهد که در دوران عمر به تدریج دچار ناراحتیهای روحی گردیدهاند، تا آنجا که رفته رفته اعصـاب خود را از دست داده، و عـدهای مبتلا به بیماریهای روانی شـده، و گروهی مشـاعر خود را از کف داده، و به دیار جنون رهسـپار شدهاند، دسـتهای فلج و ناتوان گردیده بعضی هنگام نواختن موسیقی درجه فشار خون شان بالا رفته و دچار سکته ناگهانی شدهاند» (تأثیر موسیقی بر روان و اعصاب، ص 26)
در بعضـی از کتبی که در زمینه آثار زیانبار موسیقی بر اعصاب آدمی نوشته شده است حالات جمعی از موسیقی دانان و خوانندگان معروف آمـده است که به هنگام اجراي برنامه گرفتار سـکته و مرگ ناگهانی شده، و در همان مجلس جان خود را از دست دادهاند. (تأثیر موسیقی بر روان و اعصاب صفحه 92 به بعد)
کوتاه سخن اینکه آثار زیان بخش غنا و موسیقی بر اعصاب تا سر حد تولید جنون، و بر قلب و فشار خون، و تحریکات نامطلوب دیگر به حدي است که نیاز به بحث زیادي ندارد.
از آمارهـائی که از مرگ و میرها در عصـر ما تهیه شـده چنین اسـتفاده میشود که مرگهاي ناگهانی نسـبت به گذشـته افزایش زیادي یافته است، عوامل این افزایش را امور مختلفی ذکر کردهاند از جمله افزایش غنا و موسیقی در سطح جهان.
4ـ غنا ابزار کار استعمار
استعمارگران جهان همیشه از بیداري مردم، مخصوصا نسل جوان، وحشت داشتهاند، به همین دلیل بخشی از برنامههای گسترده آنها براي ادامه استعمار، فرو بردن جامعهها در غفلت و بیخبري و ناآگاهی و گسترش انواع سرگرمیهاي ناسالم است. امروز مـواد مخـدر تنهـا جنبه تجـارتی نـدارد، بلکه یـک ابزار مهم سیاسـی، یعنی سیاسـتهاي اسـتعماري است، ایجـاد مراکز فحشـاء، کلوپهـاي قمـار و همچنین سـرگرمیهاي ناسـالم دیگر، و از جمله توسـعه غنا و موسـیقی، یکی از مهمترین ابزاری است که آنها براي تخـدیر افکـار مردم بر آن اصـرار دارنـد، و بـه همیـن دلیـل قسـمت عمـده وقت رادیوهـاي جهـان را موسـیقی تشـکیل میدهـد و از برنامههای عمده وسائل ارتباط جمعی همین موضوع است.