پرسش:چرا فرزند امام هادی(ع) به نام جعفر کذاب معروف شد و برخلاف سیره تربیتی امام معصوم گام برداشت؟

پاسخ:در بخش نخست پاسخ به این سؤال به مولفه‌های تاثیرگذار در تربیت فرزند شامل:
 1- والدین و خانواده 2- جامعه و محیط اجتماعی 3- اختیار و انتخاب فرد اشاره کردیم. اینک در بخش پایانی دنباله بحث را پی‌می‌گیریم.
به همین دلایلی که بیان شد برخی از فرزندان انبیاء الهی نیز از مسیر حق منحرف شدند و به راه تباهی رفتند، چنانکه خداوند در مورد فرزند نوح می‌فرماید: «قَالَ یا نُوحُ اَإِنَّهُ لَیس مِنْ أَهْلِک إِنَّهُ عَمَلٌ غَیرُ صلِحٍ فَلا تَسئَلْنِ مَا لَیْس لَک بِهِ عِلْمٌ إِنی أَعِظک أَن تَکُونَ مِنَ الْجَهِلِینَ.
«ای نوح! او از اهل تو نیست! او عمل غیر صالحی است] فرد ناشایسته‏ای است‏[! پس، آنچه را از آن آگاه نیستی، از من مخواه! من به تو اندرز می‏دهم تا از جاهلان نباشی!!» (هود ـ 46)
بنابراین گاه مى‌شود بر اثر عواملى از حضرت نوح(ع) پسرى ناخلف بنام كنعان و يا از حضرت آدم(ع) پسرى متمرد بنام قابيل به وجود مى‌آيد. حضرت امام هادى(ع) داراى 4 فرزند بنام‌هاى امام حسن عسکری(ع)، حسين، محمد و جعفر بود. در ميان اين فرزندان جعفر بسيار ناخلف بود كه لقب كذّاب (دروغگو) را گرفت. امام هادى‌(ع) درباره او فرمود: «از فرزندم جعفر دورى كنيد‌، نسبت او به من همچون نسبت كنعان به نوح(ع) است». امام حسن عسكرى‌(ع) فرمود: «مثل من و جعفر مانند هابيل و قابيل دو فرزند آدم‌(ع) است. اگر كشتن من براى جعفر ممكن بود، مرا مى‌كشت ولى خداوند متعال جلوی او را گرفت». جعفر کذّاب از افرادى بود كه ادعاى امامت داشت و پس از رحلت پدر مى‌گفت: «امام مردم من هستم نه برادرم حسن». حتى پس از رحلت پدر نزد خليفه وقت رفت و گفت: «20 هزار اشرفى براى تو مى‌فرستم و از شما خواهش دارم كه فرمان دهى تا بر مسند امامت بنشينم و اين مقام از برادرم حسن سلب گردد». خليفه در جواب گفت: «عجب آدم احمقی هستى، اگر امامت در دست ما مى‌بود آن را براى خود قرار مى‌داديم. اگر امام‌شناسان و شيعيان آنچه از برادرت و پدرت از معجزات و ... ديدند از تو ببينند، تو را امام خود مى‌دانند، ديگر نيازى به كمك ما ندارى و گرنه هرگز به تو ايمان نخواهند آورد.» (منتهی‌الامال، ج 2، ص‌261)
در بین انبیا علیهم‌السلام، یعقوب و حضرت نوح دارای پسران ناخلف بودند، فرزندان یعقوب در اثر حسادت نقشه قتل یوسف را کشیدند و او را به چاه انداختند.
بیشتر فرزندان ائمه معصومین تحت تربیت ائمه(ع) به مقامات عالیه معنوی دست یافتند اما برخی افراد ناصالحی نیز وجود داشتند که در ظاهر از طریق اهل بیت منحرف بودند که مهم‌ترینشان عبارتند از:
فرزند امام صادق(ع) عبدالله افطح، مردم را پس از شهادت آن حضرت به خود دعوت نمود. (منتهی‌الامال، ج 2، ص 297)
فرزند امام کاظم(ع)، زید النار برادر امام رضا(ع) که امام رضا(ع) از او ناراضی بود. (همان، ص 429)
فرزند امام هادی(ع) جعفر کذاب که به دروغ ادعای امامت نمود.(کمال‌الدین، ص 475)
البته با توجه به نقل مورخین برخی از اشخاص مذکور چه بسا بعدها توبه کرده و به سمت حق و حقیقت گرویده و اصلاح شده باشند.
توضیح: در بخش نخست آیه۲۷ سوره ال عمران صحیح است.