پرسش:چطور می‌توان به وسیله قرآن وجود امام مهدی(عج) و ظهور آن حضرت را اثبات کرد؟

پاسخ:ظهور منجی و کسی که روزی خواهد آمد و جهان را پر از عدل و داد خواهد نمود، از اموری است که مورد اتفاق همه ادیان و فرق موجود دنیا است، منتها در تعیین مصداق و بعضی از خصوصیات آن با هم اختلاف دارند.
اما شیعه معتقد است که منجی و مصلح جهانی حضرت مهدی(عج) است.
از آنجا که قرآن براساس مطالب مستحکم فطری و عقلی است، بهترین سند برای هر مطلب علمی و دینی به شمار می‌آید.
این نکته را در آغاز باید دانست که قرآن نوعا به صورت کلی سخن می‌گوید و برای تشریح و تفسیر آن باید به سراغ خبره و متخصص علوم قرآنی؛ یعنی ائمه معصومین(ع) رفت. به عبارت دیگر، وظیفه و مسئولیت روشنگری و بیان مقصود آیات قرآن به حجت‌های الهی واگذار شده است. (حدیث ثقلین، مستدرک حاکم، ج 3، ص 148)
در پاسخ این سؤال تنها به بیان گلچینی از آیات مربوط به بحث می‌پردازیم و بعضاً از روایات معصومین(ع) برای درک هر چه بیشتر آیات بهره خواهیم گرفت. در هر صورت از دو دسته آیات قرآن، می‌توان برای وجود حضرت ولیعصر(عج) و ظهور آن حضرت استفاده نمود:
1. آیاتی که ضرورت وجود حجت الهی را در میان مردم بیان می‌کنند.
2. آیاتی که بشارت به حکومت صالحان و مستضعفان و مؤمنان بر کره زمین می‌دهد.
1. آیاتی که ضرورت وجود حجت الهی را در زمین بیان می‌کنند:
از نظر قرآن کریم، در طول تاریخ زندگی بشر، هیچ‌گاه زمین از حجت خدا خالی نبوده و خداوند برای هر امتی فردی مناسب را برگزیده تا انسان‌ها را در راه رسیدن به کمال مطلوب رهنمون باشند. چنان که خداوند سبحان فرمود: «إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هاد» (به درستی که تو بیم‌دهنده‌ای و برای هر جامعه راهنمایی است.) (رعد- 7)
پس همواره یک بیم‌دهنده و هدایتگر در جوامع انسانی حضور دارد که از جانب خدا برگزیده شده است. امام صادق(ع) در تفسیر آیه یاد شده فرمودند: «در هر زمانی امامی از خاندان ما وجود دارد که مردم را به آنچه رسول الله آورده (دین اسلام) هدایت می‌کند.» (بحارالانوار، ج 23، ص 5)
از مجموع این آیه و روایت ضرورت وجود حجت الهی به عنوان هدایتگر در هر عصر، به خوبی فهمیده می‌شود.
دلیل دیگر بر ضرورت وجود امام معصوم در جامعه این است که قرآن مبین و مفسر لازم دارد و به جز امام معصوم کسی به تمام معانی و خصوصیات آیات قرآن از محکمات و متشابهات آگاه نیست. پس به حکم عقل قطعی پس از رسول، امام معصوم لازم است. (بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج 3، ص 39) امام رضا(ع) در بیان لزوم وجود امام معصوم می‌فرمایند: «اگر زمین برای یک چشم به هم زدن از حجت خدا خالی شود، اهلش را در خود فرو خواهد برد.» (بحارالانوار، ج 23، ص 29) احادیث دیگری نیز با همین مضمون در منبع مذکور آمده است.
امامان معصوم(ع) مایه آرامش و امنیت هستی و واسطه فیض الهی‌اند و نعمات و برکات خداوند متعال به واسطه آنها و به یمن حضورشان به انسان‌ها داده می‌شود، که اگر لحظه‌ای برکت وجودشان نباشد، زمین اهلش را فرو می‌برد. (در بحارالانوار، ج 23، ص 56، به مقوله لزوم وجود همیشگی رهبر آسمانی بر می‌خوریم.)
اما اینکه مصداق این امام معصوم، کیست و چه هویتی دارد، روایات فراوانی وارد شده که بیان می‌دارند این فرد همان فرزند امام حسن عسکری(ع) است و ...(نک: منتخب الاثر، نجم الثاقب، بحار الانوار، ج 23 و ... )
2. دسته دوم آیاتی که بشارت به حکومت صالحان و مؤمنان بر روی زمین می‌دهد:
بر اساس ده‌ها آیه از قرآن کریم موضوع ظهور حضرت مهدی(عج) قابل استناد است، تمرکز غالب این آیات بر بشارت به بندگان صالح و مستضعف برای بازستاندن حق خود و رسیدن به قدرت و ایجاد یک حکومت واحد جهانی مبتنی بر حق و عدل و غلبه اسلام بر تمامی مکاتب و ادیان است. قرآن کریم از یک سو بیان می‌کند این بشارت در بعض کتب آسمانی دیگر هم آمده است: «و همانا در زبور بعد از ذکر (تورات) نوشتیم که زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد.» (و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون) (انبیاء-150) از سوی دیگر این بشارت را به اراده خداوند استناد می‌دهد: «و خواستیم بر مستضعفان روی زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان گردانیم.» (قصص ـ 5) این آیات بشارت در ظهورند که در تفسیر آن روایات زیادی وجود دارد که این ادعای ما را اثبات می‌کنند.
در آیه دیگری خداوند حکومت و جانشنی مؤمنان و صالحان را به عنوان «وعده الهی» بر بندگان با ایمان خود بیان می‌کند و امنیت و آرامش را مژده می‌دهد: «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که حتماً آنان را در این زمین جانشین (خود) قرار دهد و آن دینی را که برایشان پسندیده است، به سودشان مستقر کند و بیمشان را به امنیت مبدل گرداند تا مرا عبادت کنند.» (نور ـ 55) و ...
روایات معصومین(ع) این آیه را بر حضرت حجت ولی‌عصر(عج) و اصحاب او منطبق نموده‌اند. (ر.ک: امید سبز، ص 34، فرزی، محمد علی)
انتظار فرج نیز که خود بحثی مبسوط و مفصل است و دلالت به «وجود» و «ظهور» حضرت ولیعصر(عج) می‌کند، در قرآن و روایات ائمه اطهار(ع) مورد اشاره قرار گرفته است. «و ارتقبوا انی معکم رقیب» (منتظر باشید که من هم مثل شما منتظرم) (هود ـ 93)
در حدیثی امام رضا(ع) در تفسیر آیه یاد شده انتظار فرج را موجب گشایش و آرامش دانسته‌اند. (المیزان، ص 393 – 394)