اشاره:
بنا بر نوشته برخی از معتبرترین مورخین غربی از جمله ویل دورانت، کریستن سن و گوستاو لوبون، بنیاد و پایه و اساس رشد و شکوفایی غرب از تمدن اسلامی گرفته شده است. بنا به همان نوشته‌های تاریخی، تمدن اسلامی حدود 10 قرن بر جهان زمانه خود از جمله غرب حاکم بود. این تمدن اسلامی بود که با بهره‌گیری از آموزه‌های الهی برای تربیت انسان و رستگاری او برنامه‌ای مدون ارائه داد و پایه‌های خود را براساس معنویت و علم و فرهنگ گذارد. اما دنیای غرب فقط پوسته ظاهری تمدن اسلامی را گرفت و به دلیل تفکر و اندیشه‌های مادی از راه‌یابی به عمق معنویت آن عاجز ماند در نتیجه تمدنی تخریب‌گر به وجود آورد که در سیطره ابزار به چیزی جز سلطه و غلبه بر دیگری فکر نمی‌کند. آنها امروز سعی می‌کنند با در اختیار گرفتن مراکز علمی و آموزشی و رسانه‌های مختلف اعم از کتاب و مطبوعات و رادیو و تلویزیون و سینما، تمدن اسلامی را از تاریخ حذف کرده و همه دستاوردهای علمی و فرهنگی و اجتماعی بشر را به نام خود سند بزنند. غافل از آنکه چنین تمدنی را نمی‌توان پنهان نمود و سانسور کرد چرا که معجزه پیامبرش کتاب است و نخستین آیات الهی که بر او نازل گشت درباره خواندن و نوشتن بود و کتابت از مهمترین اجزاء آن شد. تمدنی که در دورانی طولانی از شرق تا غرب عالم را در برگرفت و صدای ملکوتی اذان را از دریاهای جنوب شرقی آسیا تا کوه‌های آناتولی و در قلب امپراطوری بیزانس (روم شرقی) و از صحاری افریقا و تا دشت‌های آندلس طنین انداز کرد.
دفتر پژوهش‌های کیهان قصد دارد در قالب پاورقی به این «روزهای گمشده» در تاریخ بپردازد تا اعتماد به نفس و هویت اصیل اسلامی خویش را بازشناسیم. آنچه از امروز در اختیار خوانندگان قرار می‌گیرد تنها بخشی از اسناد و مکتوبات تاریخ تمدن اسلامی است.
مقدمه:
به شهادت تاریخ و اسناد آن، زمانی که مسلمانان در سرزمین‌های اسلامی براساس قوانین و احکام دینی خود، با طهارت و پاکی و حمام و... مانوس بودند، اروپاییان در کثافت و نجاست غوطه ور بوده و دست و پا می‌زدند. آنها هنگامی که طی جنگ‌های صلیبی و بعد از آن می‌دیدند مسلمانان به حمام می‌روند، متعجب بودند و از خود سؤال می‌کردند که این مردم چه می‌کنند؟! اروپاییان از برده‌های سیاه مسلمان یاد گرفتند که چگونه باید کثافات را از خود دور سازند!!
به شهادت تاریخ و اسناد آن، زمانی که مسلمانان براساس آموزه‌های دینی خود، کتابخانه‌هایی با نزدیک به 400 هزار جلد کتاب در آندلس اسلامی و در شهرهایی همچون قرطبه (کوردوبای امروز) و غرناطه (گرانادی امروز) برپا کردند، در کل اروپا بیش از 150 جلد کتاب یافت نمی‌شد!
به شهادت تاریخ و اسناد آن، زمانی که مسلمانان براساس آیات قرآن مجید و توصیه‌ها و احادیث پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و ائمه معصوم (علیهم السلام) به علم آموزی روی آوردند و نخستین دانشگاهها و رصدخانه‌ها و مراکز علمی را در سرزمین‌های اسلامی برپا ساختند، اروپا و غرب در بربریت و توحش به سر می‌برد.
به شهادت تاریخ و اسناد آن، زمانی که اروپاییان برای درمان بیماری‌های خود، به استخوان‌های قدیمی التماس و دعا  می‌کردند، پزشکان مسلمان، تئوری‌های نوآورانه گسترش دادند که سرایت بیماری‌ها را از طریق میکروارگانیسم‌هایی   صورت می‌گیرد که بعدا میکروب نام گرفتند. آنها به این نتیجه رسیدند که افراد بیمار را باید قرنطینه و سپس درمان آنها را آغاز کرد. این اصل اولیه هر موسسه علم پزشکی یعنی بیمارستان‌ها بود. با اینکه بیمارستان‌های مسلمانان اغلب از طریق وقف شکل گرفته و حمایت می‌شد، اما این مانع از گسترش و تکامل آنها نمی‌شد و از همین روی بخش‌های جداگانه‌ای برای بیمارانی که از بیماری‌های مختلف رنج می‌بردند وجود داشت. یافته‌های آنها در آناتومی بسیار پیشرفته بود تا جایی که از آنها در طب اسلامی و اروپایی به مدت 600 سال استفاده می‌شد.
به شهادت تاریخ و اسناد آن، زمانی که در اروپای قرون وسطی، به خاطر گفتن اینکه زمین به دور خورشید می‌گردد، افراد را می‌سوزاندند، مسلمانان برروی این گونه فرضیه‌های علمی بحث کرده و صله دریافت می‌کردند. گاهی در موسم حج دانشمندی از آسیای میانه و دانشمندی دیگری از مراکش می‌آمدند و در کنار انجام فرائض حج، درباره فرضیه‌ها و قوانین علمی مانند فیزیک بحث می‌کردند. اما کتاب همین مباحث وقتی به اروپا می‌رفت، باعث دستگیری و محاکمه و سوزاندن دارندگان آنها می‌شد.
به شهادت تاریخ و اسناد آن، جاذبه زمین که کشف و شناخت آن سالها به دانشمندان غربی مانند «اسحاق نیوتن» نسبت داده می‌شد را قرن‌ها پیش از ادعای «نیوتن»، دانشمندان اسلامی مانند «عبدالرحمن خاذنی» کشف و ثبت کردند،کروی بودن زمین و گردش زمین به دور خورشید که به نام امثال «گالیله» و «کپر نیک» و «کپلر» معروف شده را صدها سال پیش از آنان توسط دانشمندان اسلامی مانند «ابوریحان بیرونی» و «ابوسعید سجزی» اثبات کرده و حتی ابزار شناخت و اندازه‌گیری قطر کره زمین را ابداع نموده بودند، قوانین حرکت را قرن‌ها پیش از اسحاق نیوتن، دانشمندان اسلامی همچون «ابن کامل» (ابوالبرکات) و «ابن سینا» کشف و ثبت کرده بودند، آن هم قوانین تثبیت شده‌ای که به نام «سر اسحاق نیوتن» ثبت شده و سند خورده است، قوانین نور و آینه‌ها و عدسی‌ها توسط دانشمندانی اسلامی مثل «ابن هیثم» نوشته شد و زمانی که اروپاییان با هر نوع عدسی و لنز، بیگانه بودند مسلمانان از دوربین استفاده می‌کردند، کشفیات نجومی «عبدالرحمن صوفی»، دانشمند مسلمان قرن چهارم هجری از جمله کشف کهکشان «آندرو مده آ» تنها پس از ساخت تلسکوپ شناخته شد و در سال 1996، انجمن بین‌المللی نجوم پس از گذشت حدود 1000 سال برهمه آنها صحه گذارد و یکی از دهانه‌های کره ماه را به نام «صوفی» اسم گذاری کرد.
به شهادت تاریخ و اسناد آن، نخستین انسانی که پرواز کرد به نام «عباس بن فرناس»، یک دانشمند مسلمان آندلسی بود و نخستین کسی که گردش صغیر خون را کشف کرد، دانشمند مسلمان دیگری به نام «ابن نفیس» بود و ساعت و قطب نما و... هم توسط دانشمندان مسلمان همچون «ابن شاطر» و... ساخته شد و....
متاسفانه همه این موضوعات به علاوه دهها و صدها نقاط و فراز و نشیب علمی و هنری که در دوران تمدن اسلامی اتفاق افتاده از تاریخ علم و هنر، حذف و سانسور شده و یا به غربی‌های نسبت داده شده است که نمونه هایش در بالا مثال زده شد.
جرج سارتن (پدر تاریخ علم) نقل می‌کند وقتی برای نخستین بار به سراغ تحقیق و تدوین تاریخ علم رفت، به ذهنش اینگونه القاء شده بود که علم را فقط در تاریخ باستان جستجو کند و سپس به سراغ رنسانس و بعد از آن بیاید. یعنی به آنچه در این میان و در قرون وسطی افتاده (از جمله تاریخ تمدن اسلامی) کاری نداشته باشد که چه اتفاق‌ها و رویدادهای عظیم علمی و اجتماعی و فرهنگی و هنری در قرون وسطی افتاده است. او و دیگران نبایستی می‌فهمیدند که وقتی قرون وسطی در اروپا و غرب به نام دوران تاریکی و عصر سیاهی جریان داشت، در بخشی دیگر از این جهان یعنی در سرزمین‌های اسلامی دوران پویش و رویش‌های گسترده علمی و هنری حاکم بود.
اینکه نخستین دانشگاه‌های تاریخ به نام مسلمانان ثبت شده؛ از دانشگاه عظیم حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) گرفته که شاگردان نامداری مانندجابربن حیان(پدر علم شیمی) تربیت کرد تا دارالعلم‌ها به عنوان نخستین دانشگاههای مسلمانان و دارالحکمه‌ها و بالاخره دانشگاه‌های کهنی همچون «جامعه الازهر» در قاهره و «دانشگاه قرویین» در فاس مراکش که در کتاب رکوردهای «گینس» به عنوان نخستین دانشگاه‌هایی اعطاء‌کننده مدرک تحصیلی به دانشجو، به شمار آمده‌اند و به نوشته «کارل هاینریش بکر»، مورخ آلمانی و همچنین ریبری، تاریخ نویس و جهانگرد ایتالیایی، پایه تمام دانشگاه‌های اروپایی محسوب شده‌اند.
اگرچه شاید برای نخستین بار باشد که برخی از این مطالب نوشته، گفته و شنیده می‌شود اما بعضی از معتبرترین دانشمندان و مورخین ایرانی و مسلمان و همچنین غربی، علیرغم سانسور شدیدی که در این زمینه برقرار بوده، سالهاست که این مطالب را با اسناد و تصاویر و شواهد متقن نوشته و ثبت کرده‌اند. اما درج پیشرفت‌ها و فراز و نشیب‌های تاریخ تمدن اسلامی در کتب مورخین و دانشمندان غربی یا به دلیل برخی القائات 150-180 سال اخیر در کوچک شمردن منابع داخلی، تاثیر بیشتری بر افکار و آگاهی عمومی داشت و یا به مصداق آن شعر معروف که:
خوشتر آن باشد که سر دلبران
گفته آید در حدیث دیگران