زلال بصیرت (۱۷۱) -راه رسیدن بهکمال ۱۳۹۷/۰۵/۱۷
بسم الله الرحمن الرحیم
یك كودك در ابتدا ادراک چندانی ندارد، اما هرچه بزرگتر میشود، درک او نیز کاملتر میشود و همراه با رشد فكری، تمایل به رقابت با دیگران نیز پیدا میكند؛ تمایلی كه به صورتهای مختلفی در وی بروز و ظهور مییابد.
تلاش برای موفقیت در رقابت با دیگران و کسب برتری بیشتر، ناشی از کمالطلبی انسان است. میل به کمال از جمله الطاف الهی است که سبب میشود انسان به دنبال تکامل و پیشرفت باشد و به وضع فعلی خود بسنده نكند.
امروزه غالب زمینههایی که مردم در آنها به دنبال تکامل و پیشرفت هستند، امور مادی از قبیل مسکن، وسیله نقلیه، شغل، جایگاه اجتماعی و نظایر آن است که زمینه زندگی راحتتر و رفاه بیشتر را فراهم میکند؛ اما سؤالی که جا دارد در مورد آن بیندیشیم این است که بالاترین کمال، چیست؟ آیا واقعاً کمال محدود به خوردن، پوشیدن، شغل، موقعیت اجتماعی و بهرهمندی از لذت بیشتر است و بالاتر از آن کمالی وجود ندارد؟
دعوت انبیا به کسب کمالات فرامادی
تاریخ نشان داده که كسانی بودهاند که هدف اصلیشان، امور مادی نبوده و نه فقط آسایش و راحتی، بلکه حتی جان خود را فدای عاملی برتر از این امور میکردند. نمیتوان گفت رفتار این افراد غیرعاقلانه بوده است؛ اتفاقاً آنها کسانی بودند که تحلیلها، سخنان، نوآوریها و ابتکاراتشان نشان میدهد که افراد باهوشی بودهاند و از سر جهالت و نفهمی حاضر به تحمل رنج شکنجه و جان دادن نشدهاند.
این مسئله حاكی از آن است كه آنها درک کردهاند که اموری بالاتر از مادیات و لذائذ مادی نیز وجود دارد و اهمیت آنها بهقدری است که ارزش دارد مادیات را فدای آن امور کرد و برای رسیدن به آنها دردها و رنجها را به جان خرید. در واقع چنین كسانی اعتقاد دارند که موجودیت انسان با مرگ به پایان نمیرسد؛ بلکه عالم دیگری وجود دارد كه زندگی در آن تا ابد جریان دارد و میتوانند به سعادت ابدی برسند.
در دوران دفاع مقدس نوجوانان بسیاری به پدران و مادران خود اصرار میکردند که گواهی کنند كه سن آنها بیش از چیزی است که در شناسنامه آمده، تا بتوانند شناسنامهای بگیرند که مجوز حضور آنها در جبهه باشد. آیا آنها نمیفهمیدند، یا به کمالی بالاتر از مادیات رسیده بودند؟
124 هزار پیامبر آمدند تا این مسئله را در ذهن مردم زنده کنند که کمال واقعی، لذتهای زودگذر دنیا نیست و مردم را به تفكر در این زمینه وادارند. اگر همه زندگی این دنیا فقط به خاطر برخورداری از لذت بیشتر است، تفاوت انسان با حیوان در چیست؟ حیوانات هم به دنبال لذت بیشتر و سیر کردن شكم خود هستند؛ پس آمدن این همه پیامبر و تحمل سختیها جهت دعوت مردم برای چه هدفی بود؟ آری، برخی از مردم که نمیفهمیدند، پیامبران را شاعر و مجنون معرفی میكردند.
بهترین جوانان این کشور برای چه هدفی در طول 8 سال دفاع مقدس، عاشقانه به میدان جنگ رفتند؟ آنها دیوانه نبودند؛ بلکه چیزی را درک کرده بودند که بسیاری از مردم از آن غافلند.
جا دارد انسان با خود بیندیشد كه فرستاده شدن این همه پیامبر از سوی خدا، تحمل انواع رنجها و شكنجهها توسط اولیای الهی و جانفشانی همه شهدا برای چه بود؟ مبادا واقعیتی فراتر از مادیات وجود داشته باشد و ما از آن غافل باشیم! آیا اگر کمالی با ارزشی والاتر از مادیات وجود داشته باشد و ما آن را نشناخته باشیم و نهایت هدف خود را چیزی قرار دهیم که هدف حیوانات نیز است، ضرر نکردهایم؟
هنر دین، این است که به مردم بگوید شما محدود به همین بدن مادی نیستید؛ بلکه بدن، ابزاری است برای رسیدن به کمالی که بالاتر از درك ملائکه است؛ رسیدن به جایی که انسان خلیفه خدا شود و بر عالم خدایی کند.
حضرت معصومه(س) که برکات متعدد وجودشان روزانه جلوهگر است و مردم از کرامات ایشان بهرهمند میشوند، یک نمونه از انسانهایی است که به کمال رسیده و به واسطه آنها، امتی از برکات فراوان برخوردار میشوند. شهدا نیز کسانی هستند که مانند ما در این دنیا زندگی میکردند، اما به جایی رسیدند که کراماتشان در گوشه گوشه این سرزمین نقل محافل است.
انبیا و اولیا؛ الگوهای رسیدن به کمال
حال باید به خودمان نگاه کنیم و با خود بیندیشیم كه آیا مانند حیوانی هستیم که در طول زندگی این دنیا فقط به فكر آباد كردن آخور خود است؟ آیا شایسته است که نهایت هدفمان خوردن، پوشیدن و کسب لذتهای مختلف باشد و سرانجام در نتیجه برخی كارهایمان از حیوان هم پستتر شده و مستوجب عقوبت باشیم، یا میخواهیم به کمالی برسیم که شبیه خدا شویم؟
برای رسیدن به کمال باید انبیا و اولیای الهی را الگوی خود قرار دهیم؛ كسی مثل حضرت علی(ع) كه با زحمات فراوان چاههای متعددی را حفر کرد، اما هنوز عرقش خشک نشده، آن را وقف فقرا میکرد؛ كسی كه حتی بعد از رسیدن به خلافت، غذایش نان جویی بود که با دست تکه نمیشد! نه اینکه ایشان راههای لذت بردن را بلد نباشد؛ به فرمایش خود ایشان در نهجالبلاغه، خوب میدانست كه چگونه بهترین غذاها را برای خود فراهم كند؛ اما نمیگذاشت هوای نفس بر او غلبه کند.
امیرالمؤمنین(ع) در زمانی که حکومت چندین کشور را به دست داشت، متواضعانه با یتیمان بازی میکرد؛ حال، امروز ما كه در روی این زمین و زیر این آسمان به عنوان پیروان علی(ع) شناخته میشویم، چه اندازه به آن حضرت شباهت داریم؟
حزبالله لبنان، ثمره درخت انقلاب
روزگاری در این کشور شیعه، آنچه در مدارس تدریس میشد، همه در جهت رسیدن به مادیات بود و آنچه در جامعه تبلیغ میشد، امور مادی بود؛ اما خداوند یکی از بزرگترین نعمتهایش را به ما عنایت فرمود و یكی از بهترین بندگانش، از سلاله حضرت علی(ع) را رهبر ما قرار داد که بدون در اختیار داشتن هیچ امكانات ظاهری، حکومت چند هزار ساله سلطنتی را پایان داد و نظام اسلامی را در این کشور برقرار کرد که شعاع نورش به کشورهای دیگر نیز تابیده است و حزبالله لبنان یکی از شاخههای درخت پرثمر انقلاب است. سیدحسن نصرالله که یکی از معروفترین و محبوبترین شخصیتهای جهان عرب و جهان اسلام است، طلبهای بود كه در حوزه علمیه قم تحصیل میكرد، در دوران دفاع مقدس به جبهه رفت و به فرمان امام راحل(ره)، همراه با شهید موسوی، دبیركل فقید حزبالله و برخی دیگر به لبنان رفتند؛ همان گروه ضعیف آن زمان، امروز به جایی رسیده که نقش عظیمی در منطقه و حتی دنیا ایفا میکند.
باید در مورد حیات اصلی انسانی بیشتر بیندیشیم و سعی کنیم کمال واقعی خود را بشناسیم و اگر معتقدیم كه شیعه علی(ع)هستیم، بكوشیم كه شباهتی به ایشان پیدا كنیم؛ در این زمان نیز با الگو گرفتن از امام خمینی(ره) و خلف صالح ایشان رهبر معظم انقلاب، در جهت رضای الهی و کسب کمال واقعی و حیات ابدی تلاش كنیم.
سخنرانی آیتالله مصباح یزدی(دام ظله)
در دیدار با جمعی از دانشآموزان و جوانان نخبه؛ قم؛ 9 / 4 / 1397 .
تلاش برای موفقیت در رقابت با دیگران و کسب برتری بیشتر، ناشی از کمالطلبی انسان است. میل به کمال از جمله الطاف الهی است که سبب میشود انسان به دنبال تکامل و پیشرفت باشد و به وضع فعلی خود بسنده نكند.
امروزه غالب زمینههایی که مردم در آنها به دنبال تکامل و پیشرفت هستند، امور مادی از قبیل مسکن، وسیله نقلیه، شغل، جایگاه اجتماعی و نظایر آن است که زمینه زندگی راحتتر و رفاه بیشتر را فراهم میکند؛ اما سؤالی که جا دارد در مورد آن بیندیشیم این است که بالاترین کمال، چیست؟ آیا واقعاً کمال محدود به خوردن، پوشیدن، شغل، موقعیت اجتماعی و بهرهمندی از لذت بیشتر است و بالاتر از آن کمالی وجود ندارد؟
دعوت انبیا به کسب کمالات فرامادی
تاریخ نشان داده که كسانی بودهاند که هدف اصلیشان، امور مادی نبوده و نه فقط آسایش و راحتی، بلکه حتی جان خود را فدای عاملی برتر از این امور میکردند. نمیتوان گفت رفتار این افراد غیرعاقلانه بوده است؛ اتفاقاً آنها کسانی بودند که تحلیلها، سخنان، نوآوریها و ابتکاراتشان نشان میدهد که افراد باهوشی بودهاند و از سر جهالت و نفهمی حاضر به تحمل رنج شکنجه و جان دادن نشدهاند.
این مسئله حاكی از آن است كه آنها درک کردهاند که اموری بالاتر از مادیات و لذائذ مادی نیز وجود دارد و اهمیت آنها بهقدری است که ارزش دارد مادیات را فدای آن امور کرد و برای رسیدن به آنها دردها و رنجها را به جان خرید. در واقع چنین كسانی اعتقاد دارند که موجودیت انسان با مرگ به پایان نمیرسد؛ بلکه عالم دیگری وجود دارد كه زندگی در آن تا ابد جریان دارد و میتوانند به سعادت ابدی برسند.
در دوران دفاع مقدس نوجوانان بسیاری به پدران و مادران خود اصرار میکردند که گواهی کنند كه سن آنها بیش از چیزی است که در شناسنامه آمده، تا بتوانند شناسنامهای بگیرند که مجوز حضور آنها در جبهه باشد. آیا آنها نمیفهمیدند، یا به کمالی بالاتر از مادیات رسیده بودند؟
124 هزار پیامبر آمدند تا این مسئله را در ذهن مردم زنده کنند که کمال واقعی، لذتهای زودگذر دنیا نیست و مردم را به تفكر در این زمینه وادارند. اگر همه زندگی این دنیا فقط به خاطر برخورداری از لذت بیشتر است، تفاوت انسان با حیوان در چیست؟ حیوانات هم به دنبال لذت بیشتر و سیر کردن شكم خود هستند؛ پس آمدن این همه پیامبر و تحمل سختیها جهت دعوت مردم برای چه هدفی بود؟ آری، برخی از مردم که نمیفهمیدند، پیامبران را شاعر و مجنون معرفی میكردند.
بهترین جوانان این کشور برای چه هدفی در طول 8 سال دفاع مقدس، عاشقانه به میدان جنگ رفتند؟ آنها دیوانه نبودند؛ بلکه چیزی را درک کرده بودند که بسیاری از مردم از آن غافلند.
جا دارد انسان با خود بیندیشد كه فرستاده شدن این همه پیامبر از سوی خدا، تحمل انواع رنجها و شكنجهها توسط اولیای الهی و جانفشانی همه شهدا برای چه بود؟ مبادا واقعیتی فراتر از مادیات وجود داشته باشد و ما از آن غافل باشیم! آیا اگر کمالی با ارزشی والاتر از مادیات وجود داشته باشد و ما آن را نشناخته باشیم و نهایت هدف خود را چیزی قرار دهیم که هدف حیوانات نیز است، ضرر نکردهایم؟
هنر دین، این است که به مردم بگوید شما محدود به همین بدن مادی نیستید؛ بلکه بدن، ابزاری است برای رسیدن به کمالی که بالاتر از درك ملائکه است؛ رسیدن به جایی که انسان خلیفه خدا شود و بر عالم خدایی کند.
حضرت معصومه(س) که برکات متعدد وجودشان روزانه جلوهگر است و مردم از کرامات ایشان بهرهمند میشوند، یک نمونه از انسانهایی است که به کمال رسیده و به واسطه آنها، امتی از برکات فراوان برخوردار میشوند. شهدا نیز کسانی هستند که مانند ما در این دنیا زندگی میکردند، اما به جایی رسیدند که کراماتشان در گوشه گوشه این سرزمین نقل محافل است.
انبیا و اولیا؛ الگوهای رسیدن به کمال
حال باید به خودمان نگاه کنیم و با خود بیندیشیم كه آیا مانند حیوانی هستیم که در طول زندگی این دنیا فقط به فكر آباد كردن آخور خود است؟ آیا شایسته است که نهایت هدفمان خوردن، پوشیدن و کسب لذتهای مختلف باشد و سرانجام در نتیجه برخی كارهایمان از حیوان هم پستتر شده و مستوجب عقوبت باشیم، یا میخواهیم به کمالی برسیم که شبیه خدا شویم؟
برای رسیدن به کمال باید انبیا و اولیای الهی را الگوی خود قرار دهیم؛ كسی مثل حضرت علی(ع) كه با زحمات فراوان چاههای متعددی را حفر کرد، اما هنوز عرقش خشک نشده، آن را وقف فقرا میکرد؛ كسی كه حتی بعد از رسیدن به خلافت، غذایش نان جویی بود که با دست تکه نمیشد! نه اینکه ایشان راههای لذت بردن را بلد نباشد؛ به فرمایش خود ایشان در نهجالبلاغه، خوب میدانست كه چگونه بهترین غذاها را برای خود فراهم كند؛ اما نمیگذاشت هوای نفس بر او غلبه کند.
امیرالمؤمنین(ع) در زمانی که حکومت چندین کشور را به دست داشت، متواضعانه با یتیمان بازی میکرد؛ حال، امروز ما كه در روی این زمین و زیر این آسمان به عنوان پیروان علی(ع) شناخته میشویم، چه اندازه به آن حضرت شباهت داریم؟
حزبالله لبنان، ثمره درخت انقلاب
روزگاری در این کشور شیعه، آنچه در مدارس تدریس میشد، همه در جهت رسیدن به مادیات بود و آنچه در جامعه تبلیغ میشد، امور مادی بود؛ اما خداوند یکی از بزرگترین نعمتهایش را به ما عنایت فرمود و یكی از بهترین بندگانش، از سلاله حضرت علی(ع) را رهبر ما قرار داد که بدون در اختیار داشتن هیچ امكانات ظاهری، حکومت چند هزار ساله سلطنتی را پایان داد و نظام اسلامی را در این کشور برقرار کرد که شعاع نورش به کشورهای دیگر نیز تابیده است و حزبالله لبنان یکی از شاخههای درخت پرثمر انقلاب است. سیدحسن نصرالله که یکی از معروفترین و محبوبترین شخصیتهای جهان عرب و جهان اسلام است، طلبهای بود كه در حوزه علمیه قم تحصیل میكرد، در دوران دفاع مقدس به جبهه رفت و به فرمان امام راحل(ره)، همراه با شهید موسوی، دبیركل فقید حزبالله و برخی دیگر به لبنان رفتند؛ همان گروه ضعیف آن زمان، امروز به جایی رسیده که نقش عظیمی در منطقه و حتی دنیا ایفا میکند.
باید در مورد حیات اصلی انسانی بیشتر بیندیشیم و سعی کنیم کمال واقعی خود را بشناسیم و اگر معتقدیم كه شیعه علی(ع)هستیم، بكوشیم كه شباهتی به ایشان پیدا كنیم؛ در این زمان نیز با الگو گرفتن از امام خمینی(ره) و خلف صالح ایشان رهبر معظم انقلاب، در جهت رضای الهی و کسب کمال واقعی و حیات ابدی تلاش كنیم.
سخنرانی آیتالله مصباح یزدی(دام ظله)
در دیدار با جمعی از دانشآموزان و جوانان نخبه؛ قم؛ 9 / 4 / 1397 .