حجت‌الاسلام محسن قرائتی
در مطلب حاضر حجت‌الاسلام قرائتی نکاتی را درباره جلوه‌های مختلف نماز در حرکت نجات‌بخش امام حسین(ع) بیان کرده است.
***
1- تمام سخنرانی‌های امام حسین(ع) بعد از نماز بود
امام حسین(ع) در مسیر حرکت ،سخنرانی‌های زیادی داشتند که در تاریخ ثبت شده و همه آنها بعد از نماز بوده. حضرت راه باز فکری را بند به نماز می‌فرمود، چون وقت‌های دیگر فکرهای گوناگونی است ولی وقت نماز و در مسجد، فکرها آماده و متمرکز است.
2 - برای نماز شب عاشورا مهلت گرفت
عصر تاسوعا دشمن خواست حمله کند حضرت شب عاشورا را مهلت گرفت وفرمود:«أنی أحب الصلاهًْ له»(اللهوف، ص‏89) من نماز را دوست دارم.
حضرت هیچ تقاضایی از دشمن ندارد جز تأخیر برای نماز، با اینکه هیچ ترس و وحشت و هراسی هم از دشمن ندارد.
3- اذان گفتن در سخت‌ترین شرائط
ظهر عاشورا در میدان جنگ، زیر رگبار، نماز که می‌خواند، اذان هم می‌گوید و دست از مستحبات برنداشت. ما گاهی یکی در عروسی تنبک می‌زند می‌گوییم نماز باشد فردا، یک تنبک صد تا نماز را تاخیر می‌اندازد، یک چیز جزئی ما را عوض می‌کند.
4- عشق فرستاده امام حسین(ع) به نماز
حضرت نماینده‌ای دارد به نام مسلم بن عقیل که قبل از خود، او را به طرف کوفه می‌فرستد تا اوضاع را بررسی کند و به حضرت خبر دهد. او را هم دستگیر کرده و شهید کردند. درباره حالات مسلم سؤال شد گفتند شب آخر از غروب تا صبح مشغول نماز بود، نماز چیزی است که آنهایی که فهمیدند چیست، عاشق شدند.
5- همه شب عاشورا را به دعا و نماز مشغول بودند
«فقام اللیل کله یصلی و یستغفر و یدعو و یتضرع و قام أصحابه کذلک یصلون و یدعون و یستغفرون»(إرشاد مفید، ج‏2، ص‏93) پس ایستاد شب را تا به صبح به نماز و استغفار و دعا و‌گریه و زاری و همینطور اصحاب او هم به نماز و دعا و استغفار مشغول بودند. (نفس المهوم از ارشاد)
«وَ بَاتَ الْحُسَیْنُ وَ أَصْحَابُهُ تِلْکَ اللَّیْلَهًْ وَ لَهُمْ دَوِیٌّ کَدَوِیِّ النَّحْلِ مَا بَیْنَ رَاکِعٍ وَ سَاجِدٍ وَ قَائِمٍ وَ قَاعِدٍ»(اللهوف، ص‏91) شب عاشورا،حسین(ع) و اصحابش شب‌زنده‌داری کردند و برای آنها زمزمه‌ای بود مثل زمزمه زنبور و حال اینکه بخشی در رکوع، بخشی در سجده و بخشی ایستاده و نشسته بودند.
در کتاب لهوف (از کتابهای تاریخ کربلاست) دارد که شب عاشورا 32 نفر از لشکر یزیدیان آمدند از کنار خیمه‌های امام حسین(ع) و اصحاب رد شوند، وقتی صدای‌گریه و دعا و ناله و نماز آنها را شنیدند، توبه کردند و طرف حضرت آمدند.
6- از نماز و صبر کمک بگیرید
قرآن می‌فرماید: «وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاهًْ»(بقره/45)؛ از صبر(روزه) و نماز کمک بگیرید.
سؤال: در تاریخ بهترین کسی که به این آیه عمل کرد چه کسی بود؟
جواب: زینب کبری(س)
اوغروب عاشورا این همه داغ دیده و حتی جوان‌های خودش شهید شده و مسئولیت اسارت بر دوش داشت، با این حال امام صادق(ع) می‌فرماید: در تمام مدت حضرت زینب نماز شبش ترک نشد، تنها وقتی که نمازشب را نشسته خواند و زانوهایش رمق نداشت، غروب عاشورا بود.
7- حضرت از خواهرش تقاضای دعا در نماز دارد
کار این زن (زینب کبری) به کجا رسید که امام معصوم (سیدالشهدا) می‌فرماید:
خواهرم زینب، دوست دارم در نماز شبت به من دعا کنی.
8- بها دادن به نماز
امامان معصوم به نماز خیلی بها می‌دادند، ما معلم خصوصی می‌گیریم برای کامپیوتر، فیزیک و شیمی... امام حسین(ع) فرزندی (نوه‌ای) داشت، رفت مکتب، استاد به او سوره حمد را یاد داد.
آنقدر حضرت به استاد او جایزه داد گفتند خیلی جایزه دادی، حضرت فرمود برای اینکه نمازرا یاد او داده است.
کدام پدر نزد استاد رفته و گفته بچه من نمازش ضعیف و کم توجه است ،مقداری درباره اسرار و آموزش نماز برایش بگو، این هم هدیه آن، ما برای کفش و کلاه و اتو و تخمه کدو، دوچرخه و ساعت و همه چیز پول می‌دهیم، برای نماز فرزند چقدر تلاش و پول خرج می‌کنیم؟ چقدر خانه‌هایی است که اتاق مهمانخانه او با تجملات خاص که سالی چند بار مهمان استفاده نمی‌کند و در کنار آن می‌بینیم فرزندان ما در مدارس فضای آموزشی و سالن برای نماز خواندن ندارد و یا کم دارند.
9- آموزش نماز
پیرمردی وضو گرفتنش‌اشتباه بود، امام حسن و امام حسین(ع) که در سنین کودکی و نوجوانی بودند تصمیم گرفتند گوشزد کنند، آمدند نزد پیرمرد گفتند ما وضو می‌گیریم شما قضاوت کنید که کدام یک از ما‌ها بهتر وضو می‌گیریم؛ وقتی این دو بزرگوار وضو گرفتند، پیرمرد پی به‌اشتباه خود برد و عرض کرد وضوی شما صحیح است و وضوی من‌اشتباه و تشکر کرد و این دلیل بر این است که اسلام فیلم و نمایشی را (که آثار مثبت و آموزش صحیح داشته باشد) تایید می‌کند و البته احادیث دیگر هم در این زمینه هست.
10- نماز برای طلب باران
یک سال به علت کمی باران در کوفه خشکسالی شد ،مردم خدمت امیرالمومنین(ع) آمدند و عرض کردند نماز باران توسط حضرت خوانده شود، حضرت فرمودند بگویید حسین فرزندم دعا کند. آمدند خدمت امام حسین(ع) حضرت دعا کرد و باران آمد. یکی از کوفیان به حضرت گفت امیدوارم این خدمت و دعایی که فرمودید و این باران آمد و ما از خشکسالی نجات پیدا کردیم روزی تلافی خواهیم کرد. (چطور در کربلا تلافی کردند ،حتی از اندکی آب برای علی اصغر امام حسین(ع) هم مضایقه کردند.)
11- جلسات و ملاقات‌ها در مسجد
زمانی که امام حسین(ع) برای بیعت نکردن با یزید از مدینه بیرون آمده و به مکه رفتند حدود 120 روز در مکه بودند و در این مدت تمام ملاقات‌های حضرت در مسحد بود.
12- نماز و خداحافظی
حضرت وقتی هم که از مدینه خواست بیرون بیاید، کنار قبر پیامبر(ص) آمد و نماز خواند و خداحافظی کرد. همچنین کنار قبر مادرش زهرا(س) نماز به جای آورد و خداحافظی کرد.
ان‌شاء‌الله این بحث زمینه‌ای شود که در تمام ایران، در شهرو روستا به هنگام ظهر، زیر پوشش اقامه نماز برود (تمام روحانیون در عزاداری شرکت کنند نمی‌دانم چرا اینطور شده که منبر جای روحانی و سینه زدن جای کت شلواری‌هاست) موسس حوزه علمیه قم مرحوم آیت‌الله‌العظمی شیخ عبدالکریم حائری(ره) استاد حضرت امام و همه مراجع، به دنبال دسته‌های عزاداری سینه می‌زد، سید بحرالعلوم فرمودند که من امام زمان(عج) را دیدم در هیئت عزاداری سینه می‌زدند، روحانیون بروند داخل دسته‌ها.
13- غافل نشدن از نماز حتی در جنگ
ابوثمامه در کوفه مسئول بیت‌المال و خرید اسلحه برای مسلم بن عقیل از شخصیت‌های مهم کوفه است. ظهر عاشورا به امام حسین(ع) عرض کرد آقا وقت نماز است، حضرت فرمود خداوند به شما جزای خیر بدهد، ایستادند به نماز خواندن.
دو نفر برای نماز خواندن حضرت وسط میدان سینه سپر کردند ،یکی زهیر که چه خوش عاقبت شد، چون او اول طرفدار عثمان بود، در مسیر کربلا بود و می‌خواست که امام حسین او را نبیند ،بعضی‌ها حالت بی‌تفاوتی دارند می‌گویند نه ما طاغوتی هستیم نه یاقوتی. زهیر همسفر بود ولی نمی‌خواست درگیر بشود ،خیمه‌اش را عقب‌تر می‌زد.
یک روز حضرت دو نفر را فرستاد که زهیر را دعوت کنید به پشتیبانی ما در این سفر کربلا. در پذیرش این دعوت سنگین برخورد کرد، خانمش او را تشویق و ترغیب کرد در طرفداری از فرزند حضرت زهرا (س) ولذا به یاران حضرت پیوست و شب عاشورا گفت من اگر هزار بار کشته شوم دست از این راه بر نمی‌دارم.
وقتی امام حسین(ع) به نماز ایستاد، زهیر سپر حضرت شد ،با اینکه نماز حضرت در حال مسافرت دو رکعتی بود ولی 30 تیر به طرف امام رها کردند ،با اینکه نماز دو رکعتی واجباتش حمد و سوره و رکوع و سجده تشهد و سلام مختصر است ولی شاید برای تقریبا 30 کلمه نماز 30 تیر رها کردند و حضرت دست بر نداشت.
ما هم به بهانه واهی و اندک گاهی نماز را ترک می‌کنیم و ابوثمامه آرزویش این بود که نماز بخواند بعد شهید شود، کربلا درس زیاد دارد.
14- نماز موجب نجات است
در راه کربلا حر که یکی از فرماندهان لشکر یزیدی بود راه را بر امام حسین(ع) بست. برخوردهایی شد تا وقت نماز رسید، حضرت فرمود حر تو با لشکر خودت نماز بخوان، ما هم خود نماز می‌خوانیم، حر گفت من و لشکرم با شما نماز می‌خوانیم. این رشته باطنی ولایت است که بالاخره انسان‌های معتقد را نجات می‌دهد. حر آمد اقتدا کرد و شاید همین نماز جماعت باعث نجات او شد.
15- کامل بودن نماز در حرم امام حسین(ع)
«وَ طَابَتِ الْأَرْضُ الَّتِی فِیهَا دُفِنْتُمْ» (مصباح‏المتهجد، ص‏722) پاکیزه شد زمینی که شماها در آن دفن شدید.
شهادت امام حسین(ع) فقه را زیر و رو کرد، مسافر، نمازش شکسته است ولی در چهارجا نماز مسافر درست است.
الف: خانه الوهیت - مسجد الحرام
ب: خانه نبوت - مسجد النبی
ج: خانه امامت - مسجد کوفه
د: خانه شهادت - حرم امام حسین(ع)
اینکه به مسافر می‌گویند این چهار جا نماز را درست بخوان یعنی اینجا خانه توست! چه کار کرد امام حسین(ع)؟
از زایشگاه تا قبرستان؛ حدیث داریم: موقعی که فرزند به دنیا می‌آید لب او را به خاک و مهر کربلا تبرک کنید، وقتی هم انسان از دنیا می‌رود تربت را در کفن او بگذارید.یعنی شهادت فراموش نشود.تمام رهبران ما یازده امام (ع) شهید شدند و از افتخارات ما همین است.
16- تربت امام حسین(ع) و قبولی نماز
سه چیز باعث می‌شود نماز انسان قبول شود:
الف: حضور قلب (آن مقدار از نماز که توجه داشته باشیم قبول می‌شود)
ب:انجام نافله(نماز‌های مستحبی که قبل یا بعد یا بین نمازها در شبانه‌روز رسیده)
ج: تربت امام حسین(ع)
حدیث داریم: «السجود علی تربه الحسین(ع) یخرق حجب السبع» سجده کردن بر خاک قبر امام حسین(ع) پرده‌های هفت گانه را کنار می‌زند(یعنی نماز قبول می‌شود)
امام صادق(ع) کیسه زردی از خاک قبر امام حسین(ع) داشت و نماز را با آن خاک می‌خواند.
البته این کار تنها جنبه مقدسی ندارد بلکه یک کار انقلابی هم هست (چون باعث زنده بودن شهید و یاد اوست) اولین تسبیحی که درست شد به دست حضرت زهرا (س)از خاک قبر حمزه سیدالشهداء در احد بود و اولین کسی که از خاک قبر امام حسین(ع) تسبیح درست کرد امام سجاد(ع) بود. با این تسبیح مقابل یزید ذکر می‌گفت که یزید عصبانی شد، گفت این چیست؟
حضرت فرمود: این خاک قبر پدرم امام حسین(ع) است، او را شهید کردی ولی خاک قبرش در دست مردم خواهد چرخید، تو رفتنی هستی و او ماندنی است.
حساب امام حسین(ع) جداست ،همه امام‌ها کشتی نجات هستند ولی کشتی امام حسین(ع) سریعتر است. همه امام‌ها باب الله هستند ولی درگاه و بارگاه امام حسین(ع) وسیع‌تر است.