به وب سایت مجمع هم اندیشی توسعه استان زنجان خوش آمدید
 
منوی اصلی
آب و هوا
وضعیت آب و هوای زنجان
آمار بازدیدها
بازدید امروز: 5,788
بازدید دیروز: 5,006
بازدید هفته: 41,396
بازدید ماه: 62,366
بازدید کل: 23,724,181
افراد آنلاین: 26
اوقات شرعی

اوقات شرعی به وقت زنجان

اذان صبح:
طلوع خورشید:
اذان ظهر:
غروب خورشید:
اذان مغرب:
تقویم و تاریخ
جمعه ، ۱٤ اردیبهشت ۱٤۰۳
Friday , 3 May 2024
الجمعة ، ۲٤ شوّال ۱٤٤۵
اردیبهشت 1403
جپچسدیش
7654321
141312111098
21201918171615
28272625242322
313029
آخرین اخبار
19 - نگاهی مستند به خسارات اشغالگران در جنگ جهانی دوم به ایران- انگلیس از راه آهن استفاده کرد، خسارتش را ایران داد ۱۳۹۷/۰۸/۱۱
نگاهی مستند به خسارات اشغالگران در جنگ جهانی دوم به ایران-19

انگلیس از راه آهن استفاده کرد، خسارتش را ایران داد

Image result for ‫انگلیس از راه آهن استفاده کرد، خسارتش را ایران داد‬‎

ابوالفضل صدقی ، پژوهشگر و کارشناس تاریخ معاصر، به نقل از اسناد و آمار و گزارشات مستند، برآورد نسبتا دقیقی از خسارات و هزینه‌هایی که متفقین و ارتش های‌اشغالگر به راه آهن ایران وارد کردند؛ ارائه داده و می‌گوید:
... بعد از جنگ، سفیر ایران در مسکو، خسارات وارده متفقین به ایران را بیش از 500 میلیون دلار تخمین زد. دردناک‌تر آن است که راه‌آهن ایران می‌بایست مبلغ 14 میلیون و هفتصد و هشتاد و دو هزار و هفتصد و بیست و هفت دلار (۷۲۷/۷۸۲/۱۴ دلار) به عنوان غرامت به انگلیس و آمریکا بپردازد که تمام سندها و مدارکش موجود است و می‌توان به این اسناد مراجعه کرد و در کتاب‌های مختلف از جمله کتاب آقای همایون الهی که به عنوان پایان نامه در آلمان دفاع شد، جستجو کرد که این اسناد تک تک آورده شده است...۷۵
محمد خان ملک یزدی در کتاب «ارزش مساعی ایران در جنگ» در مطلبی تحت عنوان «راه آهن ایران یا شاه‌راه حیات» ارقام دقیق‌تری برگرفته از اسناد و مدارک تاریخی ارائه داده و درباره نقش راه آهن ایران در پیروزی متفقین می‌نویسد:
«... راه آهن ایران یا پل پیروزی در جنگ جهانگیر دوم، به وسیله 35 هزار کارمند و کارگر ایرانی و به کمک عده‌ای آمریکایی و روسی و انگلیسی، 3 میلیون و 619 هزار و 728 تن مهمات به سوی کشور اتحاد جماهیر شوروی حمل کرده و در مقابل پس از وضع مطالبات متفقین، یک میلیارد و 78 میلیون و 948 هزار ریال به این راه آهن خسارات وارد آمده است. از طرفی برای تامین هزینه ساختمان راه آهن، طبق قانون مصوب 9 خرداد 1304 از هر 3 کیلو قند وارداتی، 2 ریال و 3 کیلو چای، 6 ریال عوارض دریافت می‌شد که این مبلغ تا آخر سال 1307، یک بیلیون و 395 میلیون و 961 هزار و 654 ریال بوده است که با سایر درآمدها و کمک دولت، جمعا 2 بیلیون و 197 میلیون و 180 هزار و 700 ریال به اضافه 3 میلیون و 587 هزار و 448 لیر جمع کل هزینه راه آهن بوده است. راه آهن ایران که در چهارم شهریور 1317 افتتاح شده بود، در اوایل جنگ، روزی 500 تا 1000 تن مهمات حمل می‌کرد که با وارد کردن واگن‌های جدید، این مقدار در اواسط سال 1323 به 1100 تن در روز رسید. در مهرماه 1320، تعداد 80 لوکوموتیو در راه آهن وجود داشت که در آبان ماه 1323 این تعداد به 350 لوکوموتیو رسید و تعداد واگن‌ها نیز از 1993 به 7793 دستگاه افزایش یافت. طبق آمار متفقین در طول جنگ، جمعا 5 میلیون تن ساز و برگ نظامی از راه‌های ایران به شوروی حمل شد که یک میلیون و 380 هزار و 272 تن به وسیله کامیون و 3 میلیون و 619 هزار و 728 تن آن بوسیله راه آهن بوده...»۷۶
دکتر همایون الهی نیز در کتاب «اهمیت استراتژیکی ایران در جنگ دوم جهانی» به تعداد ایرانیانی که برای متفقین کار می‌کردند،‌اشاره می‌کند و می‌نویسد:
«... در ایران که پس از‌اشغال نظامی توسط نیروهای نظامی متفقین به صورت پایگاه عظیم ارسال کمک‌های نظامی برای جبهه روسیه شوروی درآمده بود، نزدیک به 125 هزار نفر مستقیما برای متفقین کار می‌کردند. این کارگران در بخش‌های حمل و نقل در کارخانجات مختلف مونتاژ و غیره به کار گرفته شده بودند. در راه آهن سراسری 15 هزار حقوق بگیر از دولت ایران مشغول به کار بودند که مستقیما توسط متفقین استثمار می‌شدند...»۷۷
درخواست وصول مطالبات راه آهن دولتی ایران از دولت انگلیس بابت استفاده از راه آهن ایران در طول جنگ جهانی دوم در سندی که در زیر می‌آید، بخشی از خسارات مادی و مالی متفقین به امکانات و ظرفیت‌های جاده‌ای و راه آهن ایران به مقامات انگلیسی گزارش شده است. رقم دقیقی که در این سند ذکر شده، منحصرا مربوط به راه آهن است. اما گویا پیش از این سفارت انگلیس ارقامی را به دولت ایران گزارش کرده که گویا بابت هزینه‌های بریتانیا در ایران بوده است و در گزارش ذیل بخشی از مطالبات ایران بابت آن هزینه‌های تصفیه شده اعلام گردیده است. ارقامی که اساسا در اختیار و به انتخاب دولت ایران نبوده و از سوی متفقین تحمیل شده است که بعضا هم ارقام مضحکه آمیزی به نظر می‌رسند، مانند قبرهای تحویلی به شهرداری تهران که مبلغی بالغ بر 16 هزار و پانصد لیره انگلیسی را شامل شده یا عنوان اختصاص اموال تحویلی به راه آهن که احتمالا شامل تجهیزات و وسایلی بوده که در طول جنگ مورد استفاده قرار گرفته و اینک به صورت اسقاطی تحویل ایران گردیده و بابتش 370 هزار لیره هم طلب شده است و یا بهتر بگوییم از مطالبات ایران کم شده است!
سند:
وزارت راه
تاریخ 16 فروردین 1327
به عرض مقام وزارت راه می‌رسد: در تعقیب مذاکراتی که اخیرا با آقای رابرتس وابسته تجارتی سفارت انگلیس شده بود، نامبرده امروز به بنگاه حضور به هم رسانید و نسبت به مطالبات بنگاه راه‌آهن از متفقین مذاکراتی به عمل آمده که خلاصه و نتیجه آن ذیلا به عرض می‌رسد:
آقای رابرتس مآخذ مذاکره را رقم کرایه محمولات متفقین (طبق تعرفه و بدون تخفیف) در دوره همکاری که از طرف وزارت جنگ انگلستان به مشارالیه داده شده بود، قرار‌داد. رقم مزبور با ارقام بنگاه تطبیق می‌کند و مبلغ آن ۵۲۵/۷۴۱/۰۱۱/۳ ریال است. وابسته نامبرده مطابق اختیاراتی که از مقامات متبوعه صلاحیت‌دار به او داده شده، اظهار داشت می‌تواند مطالبات و دعاوی بنگاه راه آهن را بدین ترتیب تصفیه نماید:
اولا، چون متفقین مشتری عمده راه آهن بوده اند، تخفیفی به میزان 20 درصد به کرایه محصولات و افراد آن‌ها داده شود. محض مزید استحضار خاطر عالی معروض می‌دارد که به موجب تصویب‌نامه هیئت وزیران نسبت به کرایه محمولات داخلی آنها 50 درصد تخفیف منظور شده و نسبت به محمولات ترانزیتی که قسمت عمده محمولات را تشکیل می‌دهد، در طرح موافقتنامه، تخفیف از 10 الی 20 درصد در نظر گرفته شده است. با این وصف مبلغ ۳۰۵/۳۴۸/۶۰۲ ریال از مبلغ بالا کسر و بقیه بدهی متفقین ۲۲۰/۳۹۳/۴۰۹/۲ ریال می‌شود. در صورتی که مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۶۸۰/۱ ریال وجوه پرداختی متفقین را در موقع همکاری موضوع کنم، 72939322ریال باقی می‌ماند که به نرخ 128ریال هر لیره بالغ بر 384/698/5 لیره می‌شود. پرداخت این لیره مشمول قراردادی که سال گذشته نسبت به قابل تبدیل بودن لیره به دلار بین دولتین شاهنشاهی و انگلستان منعقد شده، خواهد بود. مبلغ بالا بین دولتین شاهنشاهی و انگلستان منعقد شده خواهد بود. (مبلغ بالا به میزان 7/5 میلیون لیره مورد مواقفت نامبرده واقع گردید) ضمنا از مطالبات خود به شرح زیر صرف نظر می‌نماید:
بهای خطوط تلگرافی و تلفنی     325 هزار لیره
کارخانه اره کشی    36 هزار لیره
اموال نیروی انگلیس که به موجب صورت‌های مشروح سابقا به 1میلیون و پنجاه هزار لیره تقدیم کرده بودند   350 هزار لیره
بهای فرودگاهها که در صورت‌های اولیه 750 هزار لیره تقدیم نموده بودند   175 هزار لیره
اختصاص اموال تحویلی به راه آهن         370 هزار لیره
قبر تحویلی به شهرداری تهران      16 هزار و پانصد لیره
وسایط نقلیه تنومه        10 هزار لیره
وسایط نقلیه تنومه       200 هزار لیره
ترانسفورماتور       353 لیره
وسایل تعمیر تلفن      2000 لیره
جمع   1484853 لیره
هم ارز مبلغ بالا ۱۸۴/۰۶۱/۱۹۰ ریال می‌شود. آقای رابرتس پیشنهاد نمودند که حساب و دعاوی بنگاه راه آهن به مبلغ بالا قطع شود و طرفین ادعایی نداشته باشند. در صورت‌های قبلی مبلغ 210 میلیون ریال بابت بهای اجناس اموال تحویلی نیروی آمریکا منظور شده بود، اظهار شد که این مبلغ را خودشان با آمریکایی‌ها محسوب نمایند که بنگاه از این جهت بدهی نداشته باشد.
آقای رابرتس اظهار داشتند مجاز نیستند این تعهد را بنمایند ولی به طور غیر رسمی با سفارت آمریکا مذاکره نموده و نظر آنها را نسبت به این دین خواهند خواست و شاید مقامات آمریکایی از مطالبه وجه مذبور صرف‌نظر نمایند...۷۸