خوان حکمت (۱۹۵) : عزت ایران در سایه عشق به اهل بیت(ع) ۱۳۹۷/۱۰/۰۸
خوان حکمت
عزت ایران در سایه عشق به اهل بیت(ع)
۱۳۹۷/۱۰/۰۸
كار عالمان اخلاق همین دو چیز است: یكی اینكه قلب شفاف را نگذارند آلوده شود و اگر تیره شد غبارروبی كنند: (بَلْ رانَ عَلی قُلُوبِهِمْ ما كانُوا یَكْسِبُونَ؛ بلکه اعمالشان چون زنگاری بر دلهایشان نشسته است!)،[1] دوم اینكه به این جوان‌ها كه در دانشگاه یا حوزه هستند عنایت كنند كه این آینه دل را به كدام طرف نگه دارند؛ اگر به طرف علی و اولاد علی نگه داشتند، آفتاب علوی و فاطمی و حسنی و حسینی می‌تابد. الآن شما می‌بینید این راهیان نور و همه عزیزانی كه بالأخره به شهادت و كوی شهادت احترام می‌گذارند گذشته از آن مسائل اعتقادی، گذشته از آن مسائل دینی، گذشته از آن تكلیف شرعی، یك جریان عاطفی هم در این میان هست؛ ما به عنوان یك نمك‌شناسی هم اگر باشد مهمان اینها هستیم. امام(رض) درسال 67 قطعنامه را پذیرفت، بسیاری از شماها جریان جنگ را یادتان هست؛ این عزیزان پنجاه‌تا بسیجی یا سپاهی یا نیروی مردمی وقتی عازم جبهه بودند پنجاه‌تا پرچم در دستشان بود ،یك مورد هم پرچم سه رنگ نبود، همه یا زهرا، یا حسن، یا حسین، یا علی بود؛ آن پرچم سه رنگ را همین پرچم‌های یا زهرا و یا علی حفظ كرد. عزّت ما، آبروی ما، كشور ما، مملكت ما، نظام ما مدیون یا علی و یا حسین است، این تعارف نیست. در جنگ جهانی اول به ایران حمله كردند، وقتی تركش حمله رسید ایران تسلیم شد، تركش جنگ جهانی دوم رسید ایران تسلیم شد، كودتای ننگین 28 مرداد 1332 مستقیماً در متن جامعه بود ایران تسلیم شد، اما وقتی دفاع مقدس شد، یا حسین و یا علی و لبیك یا حسین و لبیك یا ابوالفضل شد ،همه آنها تسلیم شدند و اینها زنده‌اند. اینها (أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ)[2] وقتی (عِنْدَ رَبِّهِمْ) شد (ما عِنْدَكُمْ یَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ الله باقٍ؛ آنچه نزد شماست فانی می‌شود؛ امّا آنچه نزد خداست باقی است)؛[3] اینكه در سوره مباركه «نحل »فرمود، چون شما از بین رفتنی هستید، كسی نزد شما باشد از بین می‌رود و چون خدای سبحان باقی است و ابدی است ،اینها (أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ). این كشور به بركت اینها زنده شد و این هیچ تعارفی ندارد؛ گذشته از آن مسائل اعتقادی، از نظر مسائل عاطفی و نمك‌شناسی همه ما مدیون اینها هستیم.
انبیا آمدند گفتند كه یك سلسله معارفی است كه دیدنی نیست و از راه حس و تجربه نمی‌شود اینها را تشخیص داد، یك؛ تقوا یك راه بسیار خوبی است كه دل را تطهیر می‌كند، دو؛ این قلب آینه است می‌تواند اسرار الهی را كشف كند، سه؛ خدای سبحان از هر طرف فیض خود را در دسترس شما قرار می‌دهد، چهار؛ اگر خدای ناكرده شما همه راه‌ها را ببندید، این «فهم فی ظلمات» است. در بخش‌هایی از قرآن می‌فرماید یك عدّه (أَحاطَتْ بِهِ خَطیئَتُهُ؛ آثار گناه، سراسر وجودش را پوشاند)[4] یك گناه و دو گناه نیست، از هر طرف راه خودشان را بستند. خدای سبحان از یك طرف می‌فرماید: (نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ؛ و ما از شاهرگ [او] به او نزدیكتریم)[5] و از طرفی هم می‌فرماید: (هُوَ مَعَكُمْ أَیْنَ ما كُنْتُمْ؛ هر كجا باشید او با شماست)[6] از طرفی هم می‌فرماید: (فَإِنِّی قَریبٌ أُجیبُ دَعْوَهًْ الدَّاعِ؛ و هنگامی که بندگان من، از تو درباره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم! دعای دعا‌کننده را، به هنگامی که مرا می‌خواند، پاسخ می‌گویم)[7] از طرفی هم می‌فرماید هر چیزی ملكوتی دارد، هر شخصی ملكوتی دارد و ملكوت هر چیزی و هر كسی به دست من است (فَسُبْحانَ الَّذی بِیَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَیْءٍ)؛[8] همه جوانب ما را از نظر موقعیت جغرافیایی این پنج شش طایفه آیات بررسی كرد؛ فرمود خدا آنجا حضور دارد.
جاودانه بودن یاد و نام شهدای کربلا
اگر می‌بینید به بركت خون‌های پاك شهدا جامعه‌ًْالمصطفی صدایش را به عالَم رساند، صدای شهید است كه به عالم رسیده است، صدای قرآن است به عالم رسیده است، صدای سالار شهیدان است به عالم رسیده است. شما می‌بینید زینب كبرا(س) مجلسین دولت اموی را به بند كشیده و سوگند یاد كرده است؛ فرمود: قسم به خدا ما زنده‌ایم، قسم به خدا ما ماندنی هستی «کِدْ کَیْدَکَ وَ اسْعَ سَعْیَکَ، ناصِبْ جَهْدَکَ، فَوَالله لا تَمْحو ذِکْرَنَا وَ لا تُمیتُ وَحْیَنا؛ هر کید و مکر و هر سعی و تلاش که داری به کار بند، سوگند به خدایی که هرگز نمی‌توانی، یاد و نام ما را محو و وحی ما را بمیرانی»[9] این حجّت بالغه الهی است. طبق بیان نورانی امام سجاد فرمود: «أَنْتِ بِحَمْدِ اللَّهِ عَالِمَهًْ غَیْرُ مُعَلَّمَهًْ»[10] این معصوم و امام زمانش درباره او چنین تعبیری دارد؛ او فرمود ما برای همیشه زنده‌ایم. هشتاد میلیون نفر را در طی كمتر از پنجاه سال در جنگ جهانی اول و دوم همین پنج کشور به علاوه یك و دو و سه و چهار خاك كردند، ما چنین كاری نكردیم. همین‌ها كه الآن دم از دموكراسی می‌زنند از بس آدم كشتند خسته شدند.بارها شنیدید اگر اینها دم از دموكراسی می‌زنند برای این است كه انگشت بسیاری از اینها روی ماشه بمب اتم است، اگر جنگ جهانی سوم شروع شود كسی زنده نمی‌ماند. اینها از بس كُشتند خسته شدند؛ ولی نامی از این هشتاد میلیون نیست. در كربلا 72 نفر، كلّ جهان را تسخیر كردند؛ این سخن زینب كبراست، با اینكه امویان و مروانیان و عباسیان مخصوصاً عباسیان بیش از پنج، شش قرن با كربلا مبارزه كردند و قبلش كه اموی و مروانی بود اینها مبارزه كردند؛ ولی نتوانستند كربلا را محو كنند. این سخن نورانی زینب كبراست که فرمود قسم به خدا ما زنده‌ایم. اگر این حرف‌ها هست و انبیا آمدند گفتند چیزهایی هست كه در دسترس فكر شما نیست، ما با همین سرمایه‌ها زنده‌ایم، چه بهتر كه از این سرمایه‌ها حداكثر بهره را ببریم. فرمود: (عَلَّمَكُمْ ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ؛ چیزهایی را که نمی‌دانستید، به شما تعلیم داد.)[11] این همیشه هست؛ این فعل مضارع است و مفید استمرار است، «الی یوم القیامه» هست؛ راه خاص هم به ما نشان دادند. بنابراین اگر كسی به این فكر بود كه حالا من كه رسیدم به اینجا كه مثلاً رسائل تدریس می‌كنم، مكاسب تدریس می‌كنم، كفایه تدریس می‌كنم برای من كافی است، این اوّلین روز جهل اوست. این را لابد شنیدید یا در كتاب‌ها دیده‌اید كه اوّلین روز جهل انسان این است كه بگوید من فارغ‌التحصیل شدم، ناچار است از كیسه بخورد و آنها را كه فرا گرفته كم‌كم از یادش می‌رود. ما تا نفس می‌كشیم درس و بحث وظیفه ماست، اینقدر علم در كتاب‌ها هست، اینقدر علم در جهان هست،آن وقت آیا آدم دهان باز می‌كند و می‌گوید من فارغ‌التحصیل شدم؟! این را گفتند هرگز نگویید که «مَنْ تَرَكَ قَوْلَ لَا أَدْرِی أُصِیبَتْ مَقَاتِلُه؛ كسى كه جمله «نمى دانم» را ترك كند مواضع آسیب پذیر خود را در معرض ضربه هاى خطرناك (مخالفان) قرار داده است.»[12]،لذا گفتند انسان اگر بخواهد عالم شود سه عنصر محوری دارد که كتاب خداست، سنّت اهل بیت و انبیا(علیهم السلام) و «لا أدری» است؛ این «لا أدری» در كنار آن دو اصل باید باشد تا نفس می‌كشیم علم باید باشد، جهان هم الآن منتظر ماست. ما مكرّرات را اگر تحویل شرق و غرب بدهیم آنها بعد از مدتی خسته می‌شوند و پَس می‌زنند؛ اما همیشه حرف نو، همیشه حرف علمی، همیشه پاسخ به سؤالات بی‌پاسخ این جهان تشنه را سیراب می‌كند؛ فرمود اینچنین نیست كه علم تمام شود.[13]
اتصال علم ائمه (ع) به علم بیکران خدا
ائمه(علیهم السلام) اگر می‌بینید مهد علم هستند و علوم فراوان دارند علمشان از این قبیل نیست كه ذات اقدس اله یك اقیانوس علم به اینها داد، بالأخره اقیانوس محدود است. گاهی خدای سبحان به كسی یك دریا علم می‌دهد این می‌شود «بحرالعلوم» گاهی او را به دریای بیکران علم خود ـ علم فعلی نه علم ذاتی ـ وصل می‌كند. اینكه در روایات مرحوم كلینی و دیگران بابی باز كردند كه «بَابُ أَنَّ الْأَئِمَّهًْ قَدْ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ أُثْبِتَ فِی صُدُورِهِمْ»[14] همین است؛ این امام معصوم هر وقت بخواهد بفهمد می‌تواند، چون به دریای بیکران علمِ فعلی ذات اقدس الهی وصل است. اگر كسی به این خاندان طاها و یاسین مرتبط باشد می‌تواند علوم فراوانی را فرا بگیرد و اینكه می‌بینید الآن ما رشد عرضی داریم، اما رشد طولی كمتر داریم و شیخ انصاری در ما كم است، آخوند خراسانی و مانند آن كم است، برای این است كه ما به اینها بسنده كردیم و اینها را سواد می‌دانیم، اینها كف سواد است، اینها طلیعه سواد است. اگر در چند هزار طلبه، چهار نفر مثل شیخ انصاری و آخوند خراسانی پیدا نشود یا نظیر حكما و متكلّمان پیدا نشود این خسارت حوزه‌هاست.
بیانات حضرت آیت الله جوادی آملی (دام ظله)
در جلسه درس اخلاق؛ 1 / 12 / 1392 .
مرکز اطلاع‌رسانی اسرا .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1]. مطففین، 14. [2]. آل عمران، 169. [3]. نحل، 96. [4]. بقره، 81. [5]. ق، 16. [6]. حدید، 4. [7]. بقره، 186. [8]. یس، 83. [9]. الاحتجاج(طبرسی)، ج2، ص309. [10]. الاحتجاج(طبرسی)، ج2، ص350. [11]. بقره، 151. [12]. نهج‌البلاغه، حکمت85. [13]. غرر الحکم و درر الکلم، ص66. [14]. الکافی(ط ـ اسلامی)، ج1، ص213.