عن امیرالمومنین(ع) عن رسول‌الله(ص): للمومن اثنان و سبعون سترا فاذا اذنب ذنبا انهتک عنه ستر فان تاب رده‌الله الیه و سبعه معه، فان ابی الا قدّما فی‌المعاصی تهتکت عنه استاره، فان تاب [ردها الله الیه] و مع کل ستر منها سبعه استار فان ابی الا قدما قدما فی‌المعاصی تهتکت عنه استاره و بقی بلا ستر و اوحی الله تعالی الی ملائکته ان استروا عبدی باجنحتکم...[فان ابی الا قدما قدما فی‌المعاصی شکت الملائکه الی ربها و رفعت اجنحتها و قالت] یا رب ان عبدک هذا قد اقدمنا مما یأتی الفواحش ما ظهر منها و ما بطن قال: فیقول‌الله تعالی لهم: کفوا اجنحتکم فلو عمل بخطیئه فی سواد اللیل اوفی ضوء النهار او فی مفازه او قعر بحر لاجراهالله تعالی علی السنه الناس فسئلواالله تعالی ان لایهتک استارکم. (1)
«امیرالمومنین(ع) از قول پیامبر اکرم(ص) نقل می‌کنند که فرمود: خدای متعال برای مومن 72 پوشش قرار داده است؛ وقتی یک گناه انجام داد، یکی از پوشش‌ها دریده می‌شود؛ اگر توبه کرد، خدا آن پرده را ترمیم و هفت پرده به آن اضافه می‌کند. اما اگر کسی توبه نکرد و قدم به قدم به سمت معاصی پیش رفت، پرده‌های او به تدریج دریده می‌شود؛ اگر باز هم در وسط راه توبه کرد، خدای متعال آن پرده‌ها را به اضافه هفت پرده ترمیم می‌کند، اما اگر باز راه نافرمانی را پیش گیرد، در این صورت بدون پرده می‌ماند.
 آنگاه خدای متعال به فرشتگان دستور می‌دهد که بنده مرا با بال و پر خود بپوشانید... و اگر به عصیان خود ادامه دهد، فرشتگان به درگاه الهی شکایت می‌کنند و پروبال خویش را کنار می‌گیرند و می‌گویند: پروردگارا! این بنده تو به خاطر گناهان آشکار و پنهان خود، ما را آزرده و ناراحت کرده است! آنگاه خداوند متعال به فرشتگان می‌گوید: پروبال خویش را از او برگیرید. از این پس اگر او در شب تاریک یا روز روشن و یا در بیابان و عمق دریا مرتکب گناه بشود، خداوند گناهان او را بر زبان مردم جاری می‌کند. بنابراین از خداوند متعال بخواهید که پرده آبروی شما را پاره نکند.»
* * *
- للمومن اثنان و سبعون سترا؛ [امیرالمومنین(ع) از قول پیامبر(ص) می‌فرماید:] خدای متعال برای مومن 72 پوشش قرار داده است. این [روایت] از آن روایاتی است که تعبیرات نمادین در آن هست که در خلال این تعبیرات بلیغ و فصیح و همراه با صناعات بدیعی، یک مضمونی را می‌خواهد بیان کند. وقتی شما می‌گویید من مثلا فلان مطلب را در پستوی خانه نگه داشته‌ام، منظور این نیست که یک پستویی داخل اتاق هست، یعنی «پنهان نگه داشته‌ام»؛ تعبیرات ذوقی و استعاره‌ای و از این قبیل، فراوان در روایات هست. خیلی از این تعبیرات[در این روایت] از این قبیل است. 72 پوشش برای مومن قرار داده. مثل اینکه مثلا یک چیزی را انسان یک جایی پنهان کند، یک پرده جلویش بکشد، بعد یک پرده دیگر، یک پرده دیگر، یک پرده دیگر برای اینکه دست کسی به آن نرسد. می‌گوید مومن را من پوشش دادم و عیوب او را، نقاط ضعف او را، مشکلات او را برای مردم افشا نمی‌کنم، مستور نگه می‌دارم؛ 72 ستر. هر انسانی در خفایا و زوایای وجود خودش ضعف‌های فراوانی دارد که در ظاهر او شناخته نمی‌شود و دیده نمی‌شود. ستر الهی این است.
- فاذا اذنب ذنبا انهتک عنه ستر؛ وقتی یک گناه انجام داد، یکی از این پوشش‌ها منهتک می‌شود، دریده می‌شود.
- فان تاب رده‌الله الیه و سبعه معه؛ اگر از این گناه توبه کرد[آن پوشش را ترمیم و هفت پوشش هم به آن اضافه می‌کند]؛ اثر توبه این است. توبه از آن پیوند زدن‌هایی است که حالت آن پیوند زده را از قبل از شکستن بهتر می‌کند. توبه این است.
- فان ابی الا قدما قدما فی‌المعاصی تهتکت عنه استاره؛ اگر توبه نکرد و همین‌طور تدریجا و قدم قدم به سمت معاصی پیش رفت، آن وقت پرده‌ها و پوشش‌های او به تدریج دریده می‌شود.
- فان تاب[ردها الله الیه] و مع کل ستر منها سبعه استار؛ باز در توبه بسته نیست. اگر در وسط کار- بعد از اینکه گناه‌های متعددی کرده بود و توبه نکرده بود- ناگهان به فکر توبه افتاد و توبه کرد، باز خدای متعال برمی‌گرداند آن سترها را و بر او می‌پوشاند و باز همان داستان قبلی است.
- فان ابی الا قدما قدما فی‌المعاصی تهتکت عنه استاره و بقی بلاستر و اوحی‌الله تعالی الی ملائکته ان استروا عبدی باجنحتکم؛ [اگر باز هم به معاصی خود ادامه دهد] عریان باقی می‌ماند، [اما] باز بعد از این هم خدای متعالی او را رسوا نمی‌کند؛ باز هم خدای متعال مدارا می‌کند و از ملائکه خود و فرشتگان خود می‌خواهد که او را مستور نگه دارند.
- یا رب ان عبدک هذا قد اقدمنا مما یاتی الفواحش ما ظهر منها و ما بطن؛ تا می‌رسد به آنجا که اینقدر گناه می‌کند که ملائکه به فریاد و فغان می‌آیند.
- قال: فیقول الله تعالی لهم: کفوا اجنحتکم فلو عمل بخطیئه فی سواد اللیل او ضوء النهار او فی مفازه او قعر بحر لاجراها الله تعالی علی السنه الناس؛ آن وقت اینجور مومنی[رسوا می‌شود]. گفت:
لطف حق با تو مداراها کند
چون که از حد بگذری رسوا کند(2)
مسئله این است.
- فسئلواالله تعالی ان لایهتک استارکم؛ [بنابراین از خداوند متعال بخواهید که پرده آبروی شما را پاره نکند.]
_____________________
1- نوادر راوندی، ص 97         2- منسوب به مولوی
* شرح حدیث در ابتدای درس خارج، 1383/10/1 به نقل از کتاب نسیم سحر