خوان حکمت (۱۹۹) : چگونه می‌توانیم همسان فرشتگان شویم؟ ۱۳۹۷/۱۱/۰۶
خوان حکمت
چگونه می‌توانیم همسان فرشتگان شویم؟
۱۳۹۷/۱۱/۰۶
حضرت امیر(ع) فرمود: «لَكَادَ الْعَفِیفُ أَنْ یَكُونَ مَلَكاً مِنَ الْمَلَائِكَهًْ»؛ فرد عفیف و خویشتندار نزدیك است كه فرشته اى از فرشتگان خدا باشد.(1) فرمود یک انسان عفیف نزدیک است که با فرشتهها محشور بشود. چطور بعضی‌ها نزدیک (شبیه) سگ هستند؟(احزاب/17) چرا برخی‌ها از نظر سفاهت نزدیک حمار هستند؟
(جمعه /5) چرا برخی‌ها مَثلشان مَثل شیطان است ؟ (انعام/112) همان طور هم یک راه چهارمی هم هست که «مثله کمثل الملک». این را حضرت فرمود: «لَكَادَ الْعَفِیفُ أَنْ یَكُونَ مَلَكاً مِنَ الْمَلَائِكَهًْ».
ما می‌توانیم در باطن فرشته شویم:
تو فرشته شوی ار جهد کنی از پی آنک
برگ توت است که گشتست بتدریج اطلس(2)
این از ابیات حکیمانه حکیم سنایی است،او ادیب بود، حکیم بود، فقیه بود. او می‌گوید گرانترین فرش روی کره زمین همین فرش اطلس است، یعنی پرنیان است، حریر یعنی ابریشم. ما فرشی گرانتر از ابریشم روی کره زمین نداریم. پرده‌ای گرانتر از این نداریم. فرش‌های بهشت از این گرانتر است، ولی ما نه دیدیم نه فهمیدیم؛ لذا در قرآن کریم دارد که بهشتی‌ها: (مُتَّكِئِینَ عَلَی فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍ؛ بهشتیان بر فرشهایی تکیه کرده‌اند با آسترهائی از دیبا و ابریشم)؛(3) یعنی بهشت فرشهایی دارد، ابره آنکه به ذهن شما نمی‌رسد ما بگوییم چیست. آستر آنکه به ارزش ابره نیست و روی زمین است،از ابریشم است، آن آسترش که روی خاک است روی زمین است، آن اطلس است؛ اما ابره آن چیست؟ چه به ما بگوید که ما ندیدیم؛ لذا فرمود: (فَلاَ تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُم مِن قُرَّهًْ أَعْیُنٍ؛ هیچ کس نمی‌داند چه پاداشهای مهمّی که مایه روشنی چشم‌هاست برای آنها نهفته شده)؛(4) آنقدر حقایق در بهشت هست که اصلاً شما نمی‌دانید تا آرزو بکنید. این است که در بخش‌هایی از قرآن کریم دارد که لذت‌های بهشت فوق آرزوی شماست: (لَهُم مَا یَشَاؤُونَ فِیهَا وَ لَدَیْنَا مَزِیدٌ؛ هر چه بخواهند در آنجا برای آنها هست و نزد ما نعمتهای بیشتری است (که به فکر هیچ کس نمی‌رسد))؛(5) (مَا یَشَاؤُونَ) یعنی هر چه بخواهید آنجا هست. (وَ لَدَیْنَا مَزِیدٌ) یعنی فوق آرزو، چون قلمرو آرزو به اندازه قلمرو معرفت و شناخت است. ما اگر چیزی را نمی‌دانیم چه آرزویی بکنیم؟ الآن شما در تمام مدت عمر شنیدید که یک کشاورز آرزو بکند که ای کاش من نسخه خطی تهذیب شیخ طوسی را داشته باشم! او شیخ طوسی را نمی‌شناسد، تهذیب را نمی‌شناسد ،نسخه خطی را نمی‌شناسد؟ او در تمام مدت عمر، خواب آن را هم نمی‌بیند تا آرزو بکند. فرمود در بهشت دو چیز است: یکی چیزهایی که شما شنیدید، هر چه بخواهید هست. یک سلسله چیزهایی است که اصلاً شما نمی‌خواهید، برای اینکه نمی‌دانید، وقتی نمی‌دانید چه چیزی را بخواهید؟ (وَ لَدَیْنَا مَزِیدٌ)، فوق آرزوست، یعنی فوق معرفت است.
خون شهیدان،پاک‌کننده آثار خباثت استکبار
حضرت امیر فرمود آدم پاک شبیه فرشته است: «لَكَادَ الْعَفِیفُ أَنْ یَكُونَ مَلَكاً مِنَ الْمَلَائِكَهًْ»، ما می‌توانیم این طور باشیم. این سرزمین طیّب و طاهر شد به برکت این خون‌های پاک. در زیارت‌های این شهدای بزرگوار سلام عرض می‌کنیم ،می‌گوییم: «طِبْتُمْ وَ طَابَتِ الْأَرْضُ الَّتِی فِیهَا دُفِنْتُمْ»(پاکیزه شدید و پاکیزه شد زمینى که شما در آن دفن شدید)،(6) ایران پاک شد، این شهدا، این شهدای گمنام، شهدای خوشنام، شهدای حرم، این سرزمین را پاک کردند.بسیاری از شما یا در حوزه بودید، یا در دانشگاه بودید،ولوغ کلب را، یعنی آن ظرفی که سگ دهان زد، آن را خاک پاک می‌کند؛ اما ولوغ (ظرف دهان) استکبار را، ولوغ صهیونیسم را نه خاک پاک می‌کند نه آب پاک می‌کند؛ فقط خون پاک می‌کند. این ظرف دهان ترامپ و امثال ترامپ را فقط خون پاک می‌کند، کدام سگ است که ولوغش را خاک پاک نکند؟ ولی خاک، آب، باران، تگرگ، برف، آن عُرضه را ندارد که استکبار را پاک کند، این را فقط خون پاک می‌کند، «طِبْتُمْ وَ طَابَتِ الْأَرْضُ الَّتِی فِیهَا دُفِنْتُمْ».ما چرا قدر اینها را ندانیم؟ این علی می‌گوید شما می‌توانید فرشته باشید. به هر کجا دست می‌زنید یا استکبار، یا اختلاس، یا نجومی!هست. این کشور استحقاق این همه فشار را ندارد، با اینکه همه نعمت‌ها در آن هست. این خون‌ها اگر نتواند ما را تطهیر کند، این سنایی چه می‌گوید؟ می‌گوید چرا فرشته نمی‌شوی؟
تو فرشته شوی ار جهد کنی از پی آنک
برگ توت است که گشتست بتدریج اطلس
الآن در شرق و غرب عالم، پرده و پارچه و فرشی گرانتر از ابریشم نداریم. حرف حکیم سنایی این است که این ابریشم چند تا برگ توت بود که این را در سطل زباله می‌انداختند، ولی کِرم ابریشم آن را تربیت کرد، شد ابریشم.
درست است امثال سنایی از بزرگان و عالِمان هستند، ولی اگر حضرت امیر نگفته بود، حرف اینها را باور نمی‌کردیم که انسان می‌تواند همسان فرشته بشود. می گفتیم این مبالغه شاعرانه است. اما وقتی حضرت امیر صریحاً دارد که «لَكَادَ الْعَفِیفُ أَنْ یَكُونَ مَلَكاً مِنَ الْمَلَائِكَهًْ»؛ آدمی که چشمش پاک است، دستش پاک است، نه رومیزی دارد، نه زیرمیزی ، او فرشته است. چرا ما نباشیم؟
بیانات حضرت آیت الله جوادی آملی (دام ظله)
در جلسه درس اخلاق؛ 97/9/22
مرکز اطلاع‌رسانی اسرا
ــــــــــــــــــــــــــــ
1- نهج البلاغهًْ صبحی صالح، حکمت474. 2- سنایی، قصاید، قصیده90. 3- الرحمن، 54. 4- سجده، 17. 5- ق، 35. 6- مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج2، ص723.