مصونیت‌یابی از عذاب الهی(۲) 

(پرسش و پاسخ)

پرسش:از منظر آموزه‌های وحیانی چه علل و عواملی موجبات مصونیت‌یابی جوامع از عذاب الهی را فراهم می‌آورد؟

پاسخ:در بخش نخست پاسخ به این سوال به 7 مورد از مهم‌ترین علل و عوامل مصونیت‌یابی شامل: 1- اجابت دعوت خدا 2- احسان 3- استغفار 4- اطاعت از پیامبران 5- اطاعت از قرآن 6- تسلیم و انابه 7- ایمان به نحو اجمال اشاره کردیم. اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پی می‌گیریم.
8- تقوا: از آیه 96 سوره اعراف این معنا به دست می‌آید که ایمان و تقوای جوامع انسانی، سبب حفظ آنان از عذاب الهی خواهد بود.
9- توبه: کسی که گناهی کرده می‌بایست توبه و استغفار کند تا عواقب گناه گریبان او را نگیرد. از این رو در قرآن، استغفار و توبه به درگاه خداوند به عنوان یکی از اسباب حفظ انسان از گرفتار شدن به عذاب پروردگار مطرح شده است. (مائده، آیات 73 و 74) همچنین از آیات 88 و 89 سوره آل‌عمران و 11 سوره نمل به دست می‌آید که توبه بعد از نافرمانی و اصلاح رفتار نادرست نیز سبب محفوظ ماندن از عذاب الهی خواهد بود.
10- دعا: نقش دعا در محفوظ ماندن مؤمنان از عذاب الهی در آیاتی، چون 201 سوره بقره و 16 و 191 سوره آل‌عمران مورد تاکید قرار گرفته است.
11- عمل صالح: هرچند که از نظر آموزه‌های قرآنی خود ایمان یک عمل صالح است که حافظ انسان از عذاب الهی است، ولی عمل صالح دامنه وسیعی دارد که شامل هر کار خیر و نیک به هدف تقرب و نیت خوب می‌شود. از این رو در قرآن عمل صالح، عامل حفظ انسان از کیفر معرفی و بر آن توجه داده شده است. (کهف، آیات 87 و 88؛ فرقان، آیات 69 و 70؛ صافات، آیات 59 تا 61)
12- فضل و رحمت الهی: فضل و عنایت پروردگار و رحمت بی‌پایان و مستمر او، سبب محفوظ ماندن متقیان و مومنان از عذاب خواهد بود. (دخان، آیات 51 تا 55؛ نور، آیات 14 تا 20)
13- نهی از گناه: از آیات قرآن این معنا به دست می‌آید که بازداشتن دیگران از بدی‌ها و نهی از منکر سبب در امان ماندن از عذاب الهی است؛ چنان که گروهی از مومنان نسبت به عملکرد برخی از یهودیان که معروف به اصحاب سبت بودند و ماهی‌گیری در روز شنبه را ترک نمی‌کردند، هشدار می‌دادند و آنان را از عمل خلاف قانون الهی باز می‌داشتند. همین امر باعث شد که آنان از عذاب مصون شوند، ولی گناهکاران و ساکتین، گرفتار عذاب الهی شدند. پس نهی از منکر عامل مصونیت‌یابی از عذاب الهی است. (اعراف، آیات 164 و 165)