895 - عباسعلی کدخدایی:مجلس سالم و خدمتگزار ۱۳۹۸/۱۱/۰۵
مجلس سالم و خدمتگزار
۱۳۹۸/۱۱/۰۵
عباسعلی کدخدایی*
بررسی صلاحیت نمایندگان محترم مجلس در رسانه‌ها حساسیت‌هایی ایجاد كرد. برخی از رسانه‌ها از شورای نگهبان تمجید كردند و برخی دیگر آن را سیاسی‌كاری و جناحی‌بازی خواندند. در این خصوص چند نكته قابل توجه است:
نخست. مجلس شورای اسلامی خانه ملت و ركن اساسی قانونگذاری و پیوند مردم با مسئولان و دستگاه‌های مختلف است. جایگاه مجلس به هیچ وجه نباید تضعیف شود و حساب معدود افراد متخلف با نمایندگان سالم و خدمتگزار نباید یكی شود. عملكرد مجلس دهم در طول چهار سال اخیر از جنبه‌های مختلفی قابل تقدیر و تشكر است و مورد حمایت مردم و اعضای شورای نگهبان بوده است. از جمله طرح اصلاح قانون اقدام متقابل در برابر آمریكا كه اخیراً به تصویب رسید و شورای نگهبان نیز فوراً آن را تأیید كرد و مورد تمجید رهبر معظم انقلاب واقع شد.
دوم. یك مجلس خوب، مجلس شجاع، متعهد، متدین، سالم و خدمتگزار است. مجلسی كه مشكلات مردم را پیگیری نماید، رفع تبعیض و نابرابری را دنبال كند، هوشمندانه قانونگذاری كند، در برابر مسائل بین‌المللی حساس و بیدار باشد، در نظارت بر عملكرد دستگاه‌ها فعال باشد و لحظه‌ای را برای شنیدن دغدغه‌های مردم و پیگیری آن از دست ندهد. چنین مجلسی در رأس امور است. آنچه قانون در شرایط داوطلبان نمایندگی مجلس بیان كرده، برای تشكیل چنین مجلسی كافی نیست و حداقل‌هاست. بخش اصلی در انتخاب شایسته‌ترین افراد بر عهده مردم است و پس از انتخاب نمایندگان از سوی مردم نیز باید نظارت كارآمد و دقیقی بر رفتار آنان صورت گیرد تا عملكرد مجلس مخدوش نگردد.
سوم. در این دوره بررسی صلاحیت نمایندگان محترم با حساسیت ویژه‌تری انجام شد. پرونده‌های آنان جداگانه در هیئت مركزی نظارت بررسی شد و گزارش‌ها به همراه مستندات مربوطه ملاحظه شد. مطالب غیرمستند یا غیرمعتبر در پرونده‌ها كنار گذاشته شد و در مواردی پیش از اعلام نتایج، مطالب مبهم از خود آنان سؤال شد و ضمیمه پرونده قرار گرفت. پس از اعلام نتایج نیز بسیاری از آنان به شورای نگهبان آمدند و در ملاقات با اعضای شورا در جریان دلایل رد صلاحیت خویش قرار گرفتند. برخی آن دلایل را قبول كردند و رفتند و برخی دیگر توضیحات و پاسخ‌هایی داشتند. توضیحاتشان شنیده شد و اگر مستنداتی در این خصوص داشتند به محتوای پرونده‌ها اضافه شد. برخی دیگر نیز منكر گزارش‌های دریافتی از مراجع قانونی شدند. از مراجع قانونی خواسته شد، جزئیات لازم را برای مطرح كردن با نمایندگان مذكور ارسال نمایند و تصمیم نهایی را اعضای شورای نگهبان اعلام نمایند. لذا شورای نگهبان در مقام یك داور بی‌طرف به شكایات رسیدگی می‌كند و اگر توسط هیئت‌های نظارت استانی جایی خطا و اشتباهی صورت گرفته باشد یا مستندات جدیدی دریافت شود، اعمال می‌گردد.
چهارم. عدم تأیید صلاحیت نمایندگان لزوماً به معنای فساد آنان نیست. برخی از آنها در طول دوره نمایندگی خطاهایی داشته‌اند كه صلاحیت نمایندگی را برای دوره بعد از دست داده‌اند. شاید این خطاها مساوی با ارتكاب جرم و یا منجر به محكومیت قضایی افراد نشود ولی برای اثبات عدم شایستگی نمایندگی از جانب مردم در خانه ملت كفایت كند. مثلاً فردی كه روسای آموزش و پرورش و ارشاد و مدیر چند مدرسه در یك شهر را با اعمال نفوذ از میان لیدرهای انتخاباتی خویش منصوب كرده، شاید در هیچ دادگاهی محكوم نگردد اما چنین فردی شایسته نمایندگی است؟ برخی دیگر از افراد نیز دچار مسائل اقتصادی و مال‌اندوزی حرام شده‌اند كه اینها نیز رد صلاحیت شده‌اند.
مثلاً فردی كه 270 میلیارد تومان در یك پروژه ساختمانی در یك شهر سرمایه‌گذاری كرده و امتیاز تأسیس یك كارخانه آب معدنی را از طریق اعمال نفوذ برای برادر كوچكش كه زیر سی سال سن دارد گرفته، چنین فردی باید تأیید شود؟ فردی كه در پوشش موسسه عام‌المنفعه با ارز دولتی گوشت وارد كرده و با قیمت آزاد در بازار عرضه كرده و مخارج انتخاباتی خود را از این طریق به‌دست آورده، باید تأیید شود؟ فردی كه برای قاچاق سیگار رشوه‌های كلان پرداخت كرده و جزئیات این اقدام در پرونده سوابق او موجود است، باید تأیید شود؟ اینها بخشی از واقعیت‌هایی است كه شورای نگهبان در رسیدگی به پرونده‌ها و سوابق داوطلبان با آن روبه‌رو شده است. طبیعتاً قانون و مردم اجازه تأیید صلاحیت چنین افرادی را نمی‌دهند. البته برخی دیگر نیز در محاكم قضایی اتهاماتی دارند كه هنوز رسیدگی نشده یا در حال رسیدگی است و به زودی عدالت درخصوص آنان اجرا می‌گردد.
پنجم. مشاركت در انتخابات امری ضروری و بدیهی است و دغدغه همه مسئولان از جمله اعضای شورای نگهبان است. دایره انتخاب مردم نیز هرچه متنوع‌تر باشد مفید است اما آیا وجود افراد «فاقد شرایط قانونی» در میان داوطلبان نمایندگی مجلس، كمكی به پرشور‌تر شدن تنور انتخابات می‌كند؟ افرادی كه شرایط قانونی نمایندگی را نداشته باشند آیا قادر به وضع قوانین عادلانه و نظارت بر عملكرد دستگاه‌های اجرایی خواهند بود؟
_______________
* سخنگوی شورای نگهبان