902 - رابطه انسان‌های صالح و فاسد با عکس‌العمل طبیعت(پرسش و پاسخ) ۱۳۹۹/۰۵/۱۰
پرسش:آیا طبیعت و نظام هستی نسبت به انسان‌های صالح و باتقوا و انسان‌های فاسد و بی‌تقوا عکس‌العمل یکسانی دارد؟
پاسخ:آیا این تعبیر که برای طبیعت مسیح و چنگیز، امام حسین(ع) و یزید هر دو یکی است یعنی اگر همه آدم‌ها تبدیل به چنگیز و یزید بشوند، طبیعت همان جور عکس‌العمل نشان می‌دهد که همه عالم تبدیل به مسیح(ع) یا امام حسین(ع) بشوند آیا این نگاه صحیح می‌باشد؟
یا اینکه یک رابطه‌ای هست اگرچه ما نتوانیم این رابطه را توضیح دهیم و تفسیر کنیم؟
عکس‌العمل طبیعت در قرآن و روایات
در آموزه‌های وحیانی قرآن کریم رابطه میان اعمال انسان‌ها و عکس‌العمل عالم طبیعت و نظام هستی حتمی و مسلم است. قرآن کریم این مسئله را تایید می‌کند که رابطه‌ای هست میان صلاح عمومی بشر از یک طرف و توافق و هماهنگی اوضاع عالم برای سعادت بشر از طرف دیگر، و نقطه مقابل رابطه‌ای است میان فساد بشر از یک طرف و عکس‌العمل مخالف نشان دادن عالم طبیعت از طرف دیگر. که این حقیقت را خداوند در سوره اعراف آیه 96 چنین بیان می‌فرماید:« ولو ان اهل القری امنوا و اتقوالفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض» اگر مردم جوامع و قریه‌ها تقوا و ایمان داشته باشند، ما باب برکات آسمان و زمین را بر آنها می‌گشاییم. ظاهر آیه شریفه این است که برکات آسمان یعنی برکات بالا و معنوی، و برکات زمین یعنی برکات مادی را شامل می‌شود برای کسانی که اهل ایمان و تقوا باشند. این منطوق و نص کلام خدا می‌باشد؛ اما مفهوم این سخن این است که اگر مردمانی در جوامع انسانی غرق در معصیت شوند و از یاد خدا غافل بمانند، در چنین شرایطی طبیعت عکس‌العمل مثبتی نسبت به این جامعه نشان نمی‌دهد و چه بسا قهر طبیعت که قهر خدای متعال است آنها را به هلاکت برساند. در این رابطه خداوند در آیه 40 سوره عنکبوت می‌فرماید:« فکلا اخذنا بذنبه فمنهم من ارسلنا علیه حاصبا و منهم اخذته الصیحهًْ و منهم من خسفنا به الارض، و منهم من اغرقنا، و ماکان الله لیظلمهم ولکن کانوا انفسهم یظلمون»
ما هریک از آنها را به سبب گناهانشان گرفتیم
(مجازات کردیم چون نوع مجازات اقوام سرکش و طغیانگر عاد و ثمود و قارون و فرعون و هامان قبلا بیان نشده بود، لذا در ادامه آیه خداوند مجازات‌های آنها را به ترتیب نوعیت آن بیان می‌فرماید) بر بعضی از آنها طوفانی (شدید و کوبنده) توام با سنگریزه فرستادیم و بعضی از آنها را صیحه آسمانی فرا گرفت، و بعضی دیگر را در زمین فرو بردیم، و بعضی را غرق کردیم. خداوند هرگز به آنها ظلم و ستم نکرد، بلکه آنها خودشان بر خویشتن ستم می‌کردند. همچنین خدای متعال در سوره روم آیه 41 می‌فرماید: «ظهرالفساد فی‌البر و البحر بما کسبت ایدی الناس...» فساد و تباهی در خشکی و دریا آشکار گردید، به خاطر کارهایی که مردم (از گناه و ظلم و فساد) انجام دادند. تا به مردم بعضی از آثار و نتایج اعمال (زشت) آنان را بچشاند، تا اینکه (از خواب غفلت و مستی و طغیانگری و فساد و گناه) بیدار شده و با حال توبه و انابه سوی خدا بازگردند.
ممکن است فلسفه‌ها نتوانند رابطه قهر طبیعت با اعمال ناصواب و گناهان انسان را ثابت کنند ولی از منظر قرآن، روایات و ادعیه ماثور این مطلب به خوبی اثبات می‌شود. در فرازهای اولیه دعای کمیل امام علی(ع) می‌فرماید: خدایا! برای من آن گناهانی که پرده حرمتم را می‌درد بیامرز، خدایا! برای من آن گناهانی را که کیفرها و بدبختی‌ها را فرود می‌آورد بیامرز، خدایا! برای من آن گناهانی را که نعمت‌ها را دگرگون می‌سازد بیامرز، خدایا! برای من آن گناهانی را که دعا را از من باز می‌دارد بیامرز. خدایا! برای من گناهانی را که موجب نزول بلا می‌شود بیامرز و...
یا اینکه یک رابطه‌ای هست اگرچه ما نتوانیم این رابطه را توضیح دهیم و تفسیر کنیم؟
عکس‌العمل طبیعت در قرآن و روایات
در آموزه‌های وحیانی قرآن کریم رابطه میان اعمال انسان‌ها و عکس‌العمل عالم طبیعت و نظام هستی حتمی و مسلم است. قرآن کریم این مسئله را تایید می‌کند که رابطه‌ای هست میان صلاح عمومی بشر از یک طرف و توافق و هماهنگی اوضاع عالم برای سعادت بشر از طرف دیگر، و نقطه مقابل رابطه‌ای است میان فساد بشر از یک طرف و عکس‌العمل مخالف نشان دادن عالم طبیعت از طرف دیگر. که این حقیقت را خداوند در سوره اعراف آیه 96 چنین بیان می‌فرماید:« ولو ان اهل القری امنوا و اتقوالفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض» اگر مردم جوامع و قریه‌ها تقوا و ایمان داشته باشند، ما باب برکات آسمان و زمین را بر آنها می‌گشاییم. ظاهر آیه شریفه این است که برکات آسمان یعنی برکات بالا و معنوی، و برکات زمین یعنی برکات مادی را شامل می‌شود برای کسانی که اهل ایمان و تقوا باشند. این منطوق و نص کلام خدا می‌باشد؛ اما مفهوم این سخن این است که اگر مردمانی در جوامع انسانی غرق در معصیت شوند و از یاد خدا غافل بمانند، در چنین شرایطی طبیعت عکس‌العمل مثبتی نسبت به این جامعه نشان نمی‌دهد و چه بسا قهر طبیعت که قهر خدای متعال است آنها را به هلاکت برساند. در این رابطه خداوند در آیه 40 سوره عنکبوت می‌فرماید:« فکلا اخذنا بذنبه فمنهم من ارسلنا علیه حاصبا و منهم اخذته الصیحهًْ و منهم من خسفنا به الارض، و منهم من اغرقنا، و ماکان الله لیظلمهم ولکن کانوا انفسهم یظلمون»
ما هریک از آنها را به سبب گناهانشان گرفتیم
(مجازات کردیم چون نوع مجازات اقوام سرکش و طغیانگر عاد و ثمود و قارون و فرعون و هامان قبلا بیان نشده بود، لذا در ادامه آیه خداوند مجازات‌های آنها را به ترتیب نوعیت آن بیان می‌فرماید) بر بعضی از آنها طوفانی (شدید و کوبنده) توام با سنگریزه فرستادیم و بعضی از آنها را صیحه آسمانی فرا گرفت، و بعضی دیگر را در زمین فرو بردیم، و بعضی را غرق کردیم. خداوند هرگز به آنها ظلم و ستم نکرد، بلکه آنها خودشان بر خویشتن ستم می‌کردند. همچنین خدای متعال در سوره روم آیه 41 می‌فرماید: «ظهرالفساد فی‌البر و البحر بما کسبت ایدی الناس...» فساد و تباهی در خشکی و دریا آشکار گردید، به خاطر کارهایی که مردم (از گناه و ظلم و فساد) انجام دادند. تا به مردم بعضی از آثار و نتایج اعمال (زشت) آنان را بچشاند، تا اینکه (از خواب غفلت و مستی و طغیانگری و فساد و گناه) بیدار شده و با حال توبه و انابه سوی خدا بازگردند.
ممکن است فلسفه‌ها نتوانند رابطه قهر طبیعت با اعمال ناصواب و گناهان انسان را ثابت کنند ولی از منظر قرآن، روایات و ادعیه ماثور این مطلب به خوبی اثبات می‌شود. در فرازهای اولیه دعای کمیل امام علی(ع) می‌فرماید: خدایا! برای من آن گناهانی که پرده حرمتم را می‌درد بیامرز، خدایا! برای من آن گناهانی را که کیفرها و بدبختی‌ها را فرود می‌آورد بیامرز، خدایا! برای من آن گناهانی را که نعمت‌ها را دگرگون می‌سازد بیامرز، خدایا! برای من آن گناهانی را که دعا را از من باز می‌دارد بیامرز. خدایا! برای من گناهانی را که موجب نزول بلا می‌شود بیامرز و...