۶۹۹ - استاد رضا محمدی : انواع حق‌الناس و راه اداء آن ۱۳۹۹/۱۲/۲۵
حق‌الناس‌ها به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
1- حق‌الناس مالی
2- حق‌الناس جانی
3- حق‌الناس آبرویی
4- حق‌الناس اضلالی و گمراه کردنی
نسبت به حق‌الناس مالی باید آنچه را که به گردن دارد، نسبت به آن شخص پرداخت کند و پس بدهد و اگر او را نمی‌شناسد، باید از طرف او رد مظالم و صدقه بدهد.
نسبت به مورد دوم هم باید به آن شخص مراجعه کند و اگر به جسم او صدمه‌ای زده، از او حلالیت بطلبد و یا دیه آن را بدهد و یا قصاص شود.
نسبت به مورد سوم هم اگر آبروی شخصی را مثلا با غیبت کردن ریخته است، اگر به او مراجعه کند مفسده‌ای ندارد و دعوا نمی‌شود و او ناراحت نمی‌شود باید به او بگوید و حلالیت بطلبد و اگر مفسده دارد باید از طرف او و به نیت او استغفار کند و کارهای خوبی انجام دهد و تا جایی که می‌تواند از اثر این آبرویی که ریخته شده است، کم کند.
و در مورد اضلالی هم باید تلاش کند کسانی را که گمراه کرده است به راه برگرداند و کار اشتباه خود را جبران کند.
به ترتیبی که بیان شده آسان‌ترین نوع حق‌الناس؛ مالی هست و سخت‌ترین نوع آن حق‌الناس اضلالی و گمراه کردن دیگران است که از همه بدتر است و متاسفانه در این مورد در فضای مجازی با شبهاتی که هست خیلی‌ها را گمراه می‌کنند.
در هر صورت شخصی که حق‌الناس به گردن دارد، باید تمام تلاش خود را انجام دهد که آنها را رفع و حل کند و آنجایی را که نتوانست، با خیرات زیادی که انجام می‌دهد ان‌شاءالله خداوند رضایت آنها را خواهد گرفت.
* پرسمان اعتقادی، استاد رضا محمدی