حضرت امام خمینی(ره) با وجود مسئولیت‌ها و وظایف سنگین رهبری حکومت اسلامی، توجه ویژه‌ای نیز به انجام آداب شرعی و مستحبی داشتند. از جمله در ماه مبارک رمضان که بخش زیادی از اوقاتشان را به خواندن نماز و قرائت قرآن می‌گذراندند. علاوه بر این ایشان می‌کوشیدند که تا حد امکان در این ماه با ساده‌زیستی و قناعت مفهوم واقعی روزه‌داری و امساک را رعایت کنند. آنچه در پی می‌آید حکایت‌هایی از نحوه رفتار امام در این ماه پرعظمت است تا چراغی فراروی مریدان و شیفتگان آن حضرت باشد.

کسى را بیدار نمى‌کردند

غیر از شب‏هاى ماه رمضان که قرار نبود کسى دیگر روزه بگیرد، ایشان هیچ‌کس را بیدار نمى‏کردند. خودشان سماور را روشن مى‏کردند و چاى درست مى ‏کردند و معمولاً یک تخم‌‏مرغ، سحرى ایشان بود.
(مصطفوى، زهرا؛ پابه ‏پاى آفتاب (چاپ جدید)؛ ج 1، ص 182 و 183).
معمولاً با نان و پنیر سر می‌‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏کردند
امام تمام سال‌هایی را که در نجف بودند تا آخر اقامتشان روزه می‌‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏گرفتند و غذای افطاری‌شان بسیار ساده بود. خدا شاهد است بنا به توصیه دکتر برای ایشان کباب برگ درست می‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ کردند و آقا بخش جزیی از آن را به اصرار ما می‌‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏خوردند. ایشان معمولاً با نان و پنیر سر می‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏کردند.(حجت‌الاسلام والمسلمین فرقانی، آیینه حسن، ص 152).
اگر شبهه داشتند مسافرت می‏‏کردند
برخی از اوقات که امام در گرفتن روزه شبهه داشتند که ممکن است به ایشان ضرری داشته باشد مسافرت می‌‏‏کردند- با این کار حرمت ماه رمضان را نگه می‌داشتند- و روزه را در وقتی می‌گرفتند که برایشان ضرری نداشته باشد. (برداشت‌هایی از سیره امام خمینی، ج1، ص 377)
آقای حاج شیخ غذایشان را جدا کنند
مشهدی حسین که یکی از خدمتگزاران امام در نجف بود نقل می‌‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏کرد که در ماه رمضان عده‌ای در بیرونی امام بودند و غذا همان غذای گذشته بود و فرقی نکرده بود. روزی آقای حاج شیخ عبدالعلی قرهی به من گفت: «این همه آدم که در بیرونی هستند افطار و سحری می‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ خواهند و این مقدار گوشت که شما تهیه می‌‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏کنید خیلی کم است، بیشتر بگیرید.» من هم بنا به گفته او آن روز بیشتر گوشت گرفتم. هرشب می‌‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏بایست خدمت امام می‌‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏رسیدم و صورتحساب را ارائه می‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏دادم. آن شب آقا با تعجب پرسیدند:
 «چطور شد که گوشت بیشتر از گذشته گرفتی؟» گفتم: «آقای شیخ دستور دادند.» امام با احترامی‌که نسبت به ایشان داشتند، فرمودند: «همان تعداد که همیشه می‌‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏گرفتی بگیر، آقای حاج شیخ هم اگر می‌خواهند، غذایشان را جدا کنند»! (آیت‌‏الله یزدی- سرگذشت‌های ویژه از زندگی امام خمینی-  ج 2، ص 146 و 147).
آرامش روحی در بمباران تهران
در اوایل خردادماه 64 که مصادف با ماه مبارک رمضان بود، هواپیماهای عراقی در طول شبانه‏ روز، وقت و‏‏ بی‏‏وقت تهران را بمباران می‏ کردند. همراه آنها، توپ‌های ضدهوایی با صداهای مهیب و گوشخراش به‌ویژه در دامنه‏ کوه‌های شمال تهران که صدا می‌پیچید خواب و استراحت را از همه گرفته بودند. صبح که می‌‏شد همه در اثر‏‏ بی‏‏‌خوابی شبانه، خواب‏آلوده و کسل بودند و نظم و نسق کارها به هم ریخته بود. با اینکه امام ملزم به تبعیت از کسی نبودند و اختیار داشتند کارشان را به‌طور دلخواه و مناسب حالشان تنظیم کنند، با این حال در شرایطی که همه مایل بودند ساعت‌های اول روز را که بیشتر آرام بود بخوابند، امام طبق روال همیشگی هر روز رأس ساعت هشت صبح سرحال در اتاق کار و ملاقاتشان حاضر می‏‌شدند.
یک روز آقای دکتر عارفی که همواره مراقب وضع و سلامتی امام بود ،بعد از معاینه سؤال کرد: «در ماه رمضان، این روزها، وضع خواب و استراحتتان فرقی نکرده، کم نشده؟» فرمودند: «نه» دکتر مجدداًً سؤال کرد: «هیچ فرقی نکرده است؟» امام باز تأکید کردند: «نه.»( حجت‏الاسلام والمسلمین رحیمیان، پا به پای آفتاب (جدید)، ج 2، ص 251).
به درسشان خیلی مقیّد بودند
خانم مصطفوی: مادرجان، شنیدم عروسی شما در ماه مبارک رمضان بود، در حالی که رسم نیست در ماه رمضان ازدواج کنند. چرا؟
همسر امام: چون درس‌ها تعطیل بود.
خانم مصطفوی: یعنی حضرت امام تا این حد به درس مقید بودند که حتی برای ازدواجشان حاضر به تعطیل کردن درس نبودند؟
همسر امام: بله آقا به درسشان مقید بودند. می‏‏گفتند چون درس‌ها تعطیل است. (وقت برای ازدواج مناسب است). (فصلنامه ندا- ش 12، ص 17).
خود ماه رمضان کاری است
سرّ این معنا که امام ملاقات‌های خودشان را در ماه مبارک رمضان تعطیل می‏کردند این بود که بیشتر به دعا و قرآن و خلاصه به خودشان برسند. امام می‌فرمودند: «خود ماه رمضان کاری است».(آیت‏الله توسلی- حوزه- ش45- ص59).
در ماه رمضان شعر نمی‌خواندند
امام به نقل از نزدیکانشان برای ماه‌های ویژه‌‏ای چون رمضان برنامه‏ای خاص داشتند، به‌طوری که در این ماه عزیز شعر نمی‌‏خواندند، شعر نمی‌سرودند و گوش به  شعر نمی‌‏دادند و دگرگونی خاصّی متناسب با این ماه مبارک در زندگی خود ایجاد می‏کردند، به‌گونه‌ای که این ماه را سراسر به تلاوت قرآن مجید، دعا و انجام مستحبات مربوط به ماه رمضان سپری می‏ کردند. (حجت‌الاسلام والمسلمین آشتیانی- پاسدار اسلام- ش 93- ص 31).
معاشقه امام با خدا
رمضان سال قبل از رحلت امام را خوب به یاد دارم. بعضی وقت‌ها هر بار که به دلیلی نزد ایشان می‌‏رفتم و سعادت پیدا می‌‏کردم با ایشان نماز بخوانم، وارد اتاقشان که می‌‏شدم می‌‏دیدم قیافه ایشان کاملاًً برافروخته است و چنان ‌اشک می‌‏ریختند که دیگر دستمال، کفاف ‌اشکشان را نمی‏داد و کنار دستشان حوله می‏گذاشتند. امام شب‌ها چنین حالتی داشتند و این واقعاًً معاشقه ایشان با خدا بود. (برداشت‌هایی از سیره امام خمینی، ج1، ص133)