به گزارش مرکز رسانه قوه قضائیه، در پی دستور اخیر رئیس دستگاه قضا به سازمان بازرسی کل کشور مبنی بر به‌روز کردن گزارشات پیشین در مورد مسائل بورس و تخلفات احتمالی، هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار با رئیس قوه قضائیه دیدار کردند.
در ابتدای جلسه رئیس قوه قضائیه مطالبی با‌ اشاره به اهمیت بازار سرمایه و بورس گفت: با استقبال مردم از بورس فرصت خوبی برای دولت و مردم پیش آمد و نباید این فرصت با عملکرد ناصواب از بین برود و لازم است با شفاف نمودن فرآیند‌ها در بورس دغدغه مردم هرچه زودتر رفع شود و مردم با امیدواری بتوانند کماکان در بورس فعالیت نمایند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای با بیان اینکه بدیهی است بازار سرمایه نیز مانند بسیاری از بازار‌های دیگر دادوستد دارای سود و زیان است، افزود: طبعاً افراد با اختیار و آگاهی و آشنایی با بازار باید وارد آن شوند لکن رشد فوق‌العاده شاخص بورس در سال‌های ۹۸ و ۹۹ غیرمتعارف و غیرمنطقی بود و به همین جهت خیلی از دلسوزان و سازمان بازرسی کل کشور و دادستانی کل کشور به مسئولین ذی‌ربط به‌صورت کتبی و شفاهی هشدار دادند و موارد خلاف را متذکر شدند.
محسنی اژه‌ای با‌ اشاره به دغدغه‌های موجود درخصوص ریزش بورس در کشور بیان داشت: باید تلاش و ابعاد نظارتی بازار سرمایه تقویت شود تا فرصت بازار سرمایه به ضد آن تبدیل نشود.
وی، همچنین از آمادگی کامل قوه قضائیه برای کمک به دولت و سازمان بورس برای رفع آسیب‌ها و مشکلات بورس خبر داد.
اثرات افزایش غیرمتعارف شاخص بورس
و تبلیغات صورت گرفته در سال‌های ۹۸ و ۹۹
رئیس دستگاه قضا با بیان اینکه با افزایش غیرمتعارف شاخص بورس و تبلیغات صورت گرفته در سال‌های ۹۸ و ۹۹ جمع کثیری از مردم بدون اطلاع و آشنایی کافی حدود ۶۰ میلیون کد بورسی گرفتند، گفت: در آن مقطع زمانی سازمان بورس هم اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی مناسبی انجام نداد و در این فضا بعضی افراد کل موجودی را وارد بورس کردند و حتی بعضی از مردم با شرایط پیش آمده از بستگان و آشنایان خود نیز وجوهی را اخذ کرده و وارد بورس شدند و در حال حاضر برای این دسته مشکل مضاعفی به‌وجود آمده است.
در این نشست رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز گفت: ورود سرمایه مردم به بازار بورس طی سال‌های ۹۸ و ۹۹ یک فرصت استثنائی برای شرکت‌های بورسی و رونق‌دهی به اقتصاد کشور ایجاد کرد، اما متأسفانه از آن جهت که زیرساخت‌های فنی، حقوقی و نظارتی متناسب با این هجوم سرمایه به بورس تعبیه نشده بود موجب پدید آمدن مخاطراتی شد.
مجید عشقی، همچنین «آزادسازی بخش دوم سهام عدالت»، «مهیا نبودن زیرساخت‌های فنی و حقوقی کامل»، «فروکش کردن نقدینگی موجود با اقدامات دولت وقت» و برخی عوامل دیگر را از جمله دلایل ریزش بورس عنوان کرد.
عشقی در ادامه، وضعیت فعلی بازار سهام را مثبت و امیدوارکننده ارزیابی کرد و گفت: در مدت اخیر سود‌های شرکت‌های بورسی افزایش یافته است و مؤید این موضوع، صورت‌های مالی ماهانه‌ای است که شرکت‌های بورس در اختیار سازمان بورس قرار می‌دهند و این فرآیند، ما را به این نتیجه می‌رساند که نباید نگران بود.
رئیس دستگاه قضا پس از اظهارات رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار این سؤال را مطرح کرد که این سازمان برای تقویت زیرساخت‌ها و بطور خاص نظارت و اعتمادسازی مردم چه برنامه‌ای دارد؟
عشقی نیز در پاسخ گفت: تا پایان سال با ارتقاء و تقویت سامانه‌های فنی و نظارتی تمام جریان‌های مالی اثرگذار در بازار سرمایه در سریع‌ترین زمان ممکن مورد رصد و شناسایی قرار خواهند گرفت و از این طریق از بسیاری آسیب‌ها و مخاطرات پیشگیری خواهد شد.
بخش حقوقی سازمان بورس
کارآمدی لازم را ندارد
در این نشست دادستان کل کشور نیز اظهار داشت: از سال ۹۷ به بعد تذکرات و اخطار‌هایی به مسئولین ذی‌ربط بورس از جمله وزیر اقتصاد وقت داده‌ایم و به‌نظر می‌رسد بخش حقوقی سازمان بورس کارآمدی لازم را ندارد.
حجت‌الاسلام منتظری ساماندهی مجامع شرکت‌های سهام عدالت را ضروری دانست و گفت: در جلسه اخیر شورای عالی بورس فرصت سه ماهه برای این امر تعیین شد.
معاون رئیس سازمان بازرسی کل کشور نیز در این نشست طی سخنانی به تذکرات و گزارشات این سازمان به مسئولین ذی‌ربط سازمان بورس طی دو سال اخیر‌ اشاره کرد.
ابهاماتی که در بورس به رانت دامن می‌زند
رئیس قوه قضائیه در ادامه گفت: مسائل مطرح شده از سوی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و دادستان کل کشور جای بررسی و اقدام دارد لکن اینجانب با ملاحظات گزارشات رسمی ‌و مردمی تفاوت‌هایی بین فرآیند بورس در کشور خودمان و سایر بورس‌های دنیا می‌بینم که می‌تواند باعث رانت و سوءاستفاده عده‌ای و متضرر شدن عده دیگری گردد لذا به بعضی از موارد‌ اشاره می‌کنم و امیدوارم سازمان بازرسی کل کشور و مسئولین سازمان بورس و اوراق بهادار به‌طور دقیق این موضوعات را بررسی کرده و اقدام مقتضی را به عمل آورند.
اژه‌ای با‌ اشاره به «نمایش صف خرید و فروش در بورس»، «دخالت‌های ناظرین بورس در فرایند خرید و فروش سهامداران» و «خرید سهام با کد بورسی افراد حقیقی از سوی صندوق‌های حقوقی» افزود: این موارد ابهاماتی است که اعضای هیئت‌مدیره سازمان بورس باید در رابطه با آن شفاف‌سازی و رفع ابهام کنند.
وی همچنین درخصوص نمایش صف خرید و فروش در بورس اظهار داشت: با وصف اینکه در بورس‌های متعارف دنیا صف خرید و فروش به نمایش گذاشته نمی‌شود چرا در بورس ایران صف خرید و فروش نمایش گذاشته می‌شود؟
رئیس دستگاه قضا ادامه داد: از طرف ناظرین بورس دخالت‌های غیرمتعارف در امر خرید و فروش سهام صورت می‌گیرد و اموری بر سهامداران حقیقی و حقوقی تحمیل می‌شود و فرضاً نمادی بدون ضابطه بسته می‌شود بدون اینکه توضیحی داده شود.
اژه‌ای با‌ اشاره به دسترسی کارگزاری‌ها و سازمان بورس به کلیه ردیف‌ها و سفارشات عرضه و تقاضا گفت: این در حالی است که سهامداران عادی به‌صورت آنلاین حداکثر پنج ردیف از سفارشات را می‌توانند مشاهده کنند.
وی بیان داشت: همچنین دیده شده که صندوق‌ها به جای کد بورسی خود صندوق، با کد‌های حقیقی که در صندوق سرمایه‌گذاری کرده‌اند در بورس شرکت می‌کنند و یا کد‌های حقیقی صندوق را در اختیار دیگران قرار می‌دهند و آنها در بورس شرکت می‌کنند.
رئیس عدلیه با بیان اینکه همه این موارد می‌تواند ایجاد رانت و فساد کند، گفت: باید درخصوص همه این موارد شفاف‌سازی شود.
در پایان این نشست رئیس قوه قضائیه از سازمان بازرسی خواست مسائل را به‌صورت جدی دنبال کند و به هیئت‌مدیره سازمان بورس نیز گفت: شما موظف هستید آسیب‌ها و کمبود‌ها را شناسایی، جمع‌بندی و رفع کنید و اگر نیاز به کمک قوه قضائیه است حتما کمک می‌کنیم و اگر معتقد هستید مجازات‌ها در این زمینه ناکافی است به‌صورت موردی اعلام کنید که اقدام لازم به عمل آید.
گفتنی است، تسلط و ‌اشراف رئیس قوه قضائیه به جزئیات فنی و ابعاد مختلف مسئله بورس از جمله موارد بارز در این جلسه بود.