خوان حکمت
انسان امانتدار آبرو و عزت خود
۱۴۰۰/۰۹/۲۰
بسم الله الرّحمن الرّحیم
درست است كه همه ما در اثر ارتباط با خاندان عترت(ع) اميد بهشت داريم؛ ولي نسوختن و جهنم نرفتن هنر نيست؛ بسياري از افرادند كه جهنم نمي‌روند، بچه‌ها و ديوانه‌ها جهنم نمي‌روند، كفارِ مستضعف دورافتاده کشورهای کفر كه هيچ دسترسي به اسلام ندارند جهنم نمي‌روند؛ نسوختن، هنر نيست، به بهشت رفتن هم هنرِ والا نيست، بهشت رفتن جزو هنرهاي مياني است؛ اما مي‌بينيد امام صادق(ع) از ما چه توقعي دارد، وجود مبارك حضرت فرمود شما در شهري كه زندگي مي‌كنيد نگذاريد جمعيت شما در دستگاه‌هاي قضايي فراوان باشد و در مسجد و حسينيه كم باشد:«مَنْ كَانَ الرَّهْنُ عِنْدَهُ أَوْثَقَ مِنْ أَخِيهِ الْمُسْلِمِ فَأَنَا مِنْهُ بَرِيء»؛ كسى كه اعتبار رهن (چيزى كه در رهن به گرو گذارده مىشود) در نزد او از اعتبار برادر مسلمانش بيشتر باشد، من از او بيزارى مىجويم.(1)
فرمود شما در جامعه زندگي مي‌كنيد، تجارت داريد، اقتصاد داريد، رهن داريد، بيع داريد؛ ولي مهم‌ترين عامل پيشرفت و موفقيت و هماهنگي شما، قول شما و شرافت شما و عزّت شما و اعتماد شما باشد. اگر كسي به ديگري بدهكار بود و خانه خود را در رهن او قرار داد و اين رهن مهم‌تر از قول او بود، او شيعه خاص من نيست، شما بايد طوري زندگي كنيد كه قول شما مهم‌تر از رهن گذاشتن خانه شما باشد؛ جامعه را اين زندگي حفظ مي‌كند نه دستگاه قضايي. شما الان اين پانزده ميليون پرونده كه در دستگاه قضايي است شايد مثلاً پنج درصدش يك سلسله پرونده‌هاي حقوقي علمي باشد؛ نظير رژيم حقوقي درياي خزر و امثال ذلك، آن چهارده ميليون و نيمش، جزو الفباي دين است، كسي چك بي‌محلّ كشيده، دروغ گفته، اجاره را نمی‌دهد، خلاف گفته، اينها جزو بديهيات دين ماست. اين الفباي دين است كه چهارده ميليون پرونده شد. اين چهارده ميليون براي 28 ميليون است، براي اينكه هر پرونده‌اي به هر حال دو طرف دارد، پرونده، يكطرفه كه نيست، اين سي ميليون هر كدام سه، چهار نفر وابسته دارند جمعاً مي‌شود هفتاد، هشتاد ميليون؛ هفتاد هشتاد ميليون گيرِ اين پرونده‌ها هستند، گيرِ عمل نكردن به دستورات ابتدايي
امام صادق(ع) هستند.
مومن، حق معامله با عزت خود را ندارد
مرحوم كليني از وجود مبارك امام صادق(ع) نقل كرد، فرمود مملكت بايد عزيز باشد، باشكوه و جلال و عزّت باشد. كشور شيعه به بركت خود اينها كشور عزّتمند است. فرمود: «إِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ فَوَّضَ إِلَی الْمُؤْمِنِ أُمُورَهُ كُلَّهَا وَ لَمْ يُفَوِّضْ إِلَيْهِ أَنْ يُذِلَّ نَفْسَه» خداوند اختیار همه کارها را به مؤمن داده، اما این اختیار را به او نداده است که ذلیل باشد؛(2) فرمود ذات اقدس اله مؤمن را آزاد خلق كرد، هر كاري مي‌خواهد بكند در مرز حلال آزاد است؛ اما اگر كاري بكند كه حيثيت او و عزّت و شكوه و جلال او از بين برود حق ندارد؛ چون آبرو حقّ ما نيست، ما بايد بدانيم بعضي از امور را ما امين و بعضي از امور را مالك هستيم، خدا اين مال را از راه‌حلال كه به ما داد فرمود مال شماست «مردان نصیبی از آنچه به دست می‌آورند دارند و زنان نیز نصیبی»(3) مال، مِلك ماست اگر خواستيم ،به كسي می‌دهيم، خواستيم نمی‌دهيم؛ اما آبرو براي ما نيست، ما امينيم نه مالك. آيا كسي حق دارد حرفي بزند كه آبرويش برود يا اینکه معصيت كرده؟ اگر كسي آبروي ديگري را ببرد حرام است، خود شخص كاري بكند كه آبرويش برود حرام است، آبرو براي ما نيست، آبرو امانت خداست نزد ما. چرا اگر ـ خداي ناكرده ـ تجاوز جنسي بشود همه بستگان اين زن شكايت را پس بگيرند و رضايت بدهند، پرونده همچنان باز است؛ براي اينكه ناموس زن يا ناموس مرد مال كسي نيست، اينها مال خداست، حقّ الله است، ما به‌عنوان امين، حافظ آن هستيم، اگر كسي ـ معاذالله ـ به يك زن تجاوز عمدي كرد،حتی اگرهمه بستگان او رضايت بدهند، پرونده هنوز باز است، اين مثل خون نيست. اگر كسي را كُشتند و اولياي دم رضايت دادند مسئله حلّ است، او آمد رضايت داد، قصاص نمي‌شود؛ اما تجاوز جنسي از اين سنخ كه نيست. اين‌گونه از آبروها مال خداست و انسان، امين است و بايد اين را حفظ كند. بيان نوراني امام صادق(ع) اين است كه هيچ كشوري حق ندارد خودش را ذليل كند.
بيانات حضرت آيت‌الله جوادي آملي(دام‌ظله)
در جلسه درس اخلاق؛ 95/5/7
مرکز اطلاع‌رسانی اسرا
_______________________
1. المحاسن، ج1، ص102
2. الکافی(ط ـ الإسلاميهًْ)، ج5، ص63
3. نساء، 32