«واکسن کرونا سوهان قم نیست که فراوان باشد»، «این افتخار دولت است که حتی یک واحد مسکونی را نساخت. از ابتدا قرار نبود دولت خانه‌ای بسازد»، «برای کاهش قیمت‌ها دعا کنید»، «گرانی‌ها کار دولت نیست بلکه این دشمنان هستند که با فشار تحریم‌ها می‌خواهند ملت ایران را تسلیم کنند»، «مگر کسی عقل نداشته باشد که بگوید ۱۰۰ روزه مشکلات را حل می‌کنم»، «درخصوص فشار اقتصادی باید بگوییم دولت در این خصوص قصوری نداشته و جهان با یک پدیده نادر به نام ترامپ مواجه شده است»، «خودم هم بی‌خبر بودم، صبح جمعه فهمیدم بنزین گران شده است»، «نگویید اختلاس، بگویید معوقه»، «دختر وزیر، بیکار و مظلوم بود و به شغل شریف واردات پوشاک روی آورده بود»، «آنچه دولت روحانی تحویل گرفت دست‌کم به 16 سال آواربرداری نیاز دارد» و...اینها بخشی از اظهارات دولتمردان و فعالین مدعی اصلاحات در دولت سابق است.
حالا این روزها همین جریان سیاسی در پوشش منتقدان وضع موجود به میدان آمده و مدعی هستند که در 8 ماه اخیر نه تنها هیچ تغییر مثبتی رخ نداده بلکه شرایط به مراتب بدتر شده است. برای بررسی این ادعا کافی است که بررسی کنیم که در مرداد 1400 در چه نقطه‌ای قرار داشتیم و اکنون که حدود 8 ماه از آن مقطع سپری شده، در چه نقطه‌ای قرار داریم. توجه کنید:
1- تا 15 مرداد 1400- اتمام کار دولت روحانی- در حدود 19 میلیون دز واکسن کرونا وارد کشور شده بود. با شروع کار دولت سیزدهم به جهت تغییر ریل گذاری در امور اجرایی کشور، تا پایان اسفند 1400 مجموع واکسن‌های وارد شده به کشور به حدود 158 میلیون دز رسید. یعنی در حدود 8 ماه تقریبا واردات واکسن کرونا به کشور 8 برابر افزایش یافت. در این مدت واکسن‌های تولید داخل نیز به پیشرفت‌های قابل توجهی رسید و در سطح انبوه تولید شده و هم اکنون به چندین کشور نیز صادر می‌شود.
2- در تابستان 1400 میزان فوتی‌های روزانه کرونا به بیش از 700 نفر افزایش یافت. در ادامه با سیاستگذاری‌های دولت سیزدهم و دایر شدن مراکز شبانه‌روزی تزریق کرونا و افزایش قابل توجه مراکز واکسیناسیون در کنار واردات گسترده و تولید داخلی انبوه واکسن کرونا، به نقطه‌ای رسیدیم که اکنون میزان فوتی‌ها به حدود 20 نفر در روز رسیده است. هر چند که فوت یک نفر بر اثر کرونا نیز زیاد است و باید ان‌شاءالله به نقطه‌ای برسیم که فوتی‌های روزانه کرونا به صفر برسد.
3- بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سوی بانک مرکزی، نرخ تورم در تابستان 1400 و در پایان دولت دوازدهم به حدود 60 درصد رسید. این در حالی است که در حداقل 40 سال گذشته میزان تورم هیچ‌گاه بالای 50 درصد نبوده و فقط در سال 1374 شاهد تورم 49،5 درصدی بوده‌ایم. و اما در حال حاضر و در شرایطی که حدود 8 ماه از آغاز به کار دولت سیزدهم سپری شده است، شاهد کاهش شتاب تورم بوده‌ایم.
در روزهای گذشته رئیس‌جمهور با اشاره به مهار اسب سرکش تورم گفت: «چهار سال تورم بالای ۴۰ درصد و رشد اقتصادی نزدیک به صفر، علت اصلی گرانی‌هاست...اتخاذ تصمیمات مهم پولی و مالی در این 8 ماه موجب شد که نرخ تورم دوازده ماهه از حدود ۶۰ درصد در شهریور ۱۴۰۰ به حدود ۴۶ درصد در اسفند ۱۴۰۰ رسیده؛ یعنی بیش از ۱۳ واحد درصد کاهش داشته است.»
تنها یک قلم از سوءمدیریت در دولت قبل، راه‌اندازی «قرارگاه ساماندهی مرغ» بود. قرارگاهی که در نهایت به دونرخی شدن قیمت مرغ منجر شد.
4- یکی از رویکردهای غلط در دولت قبل این بود که فعالیت «وزارت امور خارجه» به «وزارت امور برجام» تقلیل یافته بود. اما خوشبختانه در دولت سیزدهم با تغییر ریل گذاری در سیاست خارجی شاهد اتفاقات مثبت در حوزه دیپلماسی بودیم به نحوی که سیاست خارجی در خدمت اقتصاد قرار گرفت.
برای نمونه، در دولت قبل به دلیل قصور و تقصیرهای وزارت نفت و وزارت امور خارجه، تبادلات گازی با ترکمنستان و اتصال شبکه گاز ایران به این کشور متوقف شده بود و این مسئله قطع گاز و برق را در پی داشت. در این میان، استان‌های شمالی در فصل سرما با قطعی گاز مواجه شده و این مسئله مشکلات زیادی را برای مردم رقم زده بود.
اما در دولت سیزدهم، دیپلماسی جان تازه‌ای گرفت و در همین راستا قرارداد سوآپ گازی میان ایران، ترکمنستان و آذربایجان در جریان سفر رئیس‌جمهور به ترکمنستان- آذر 1400- به امضا رسید و چندی بعد اجرایی شد. این اقدام موجب شد که در زمستان سال گذشته شاهد قطعی گاز و برق نبودیم. به عقیده کارشناسان این قرارداد راه را برای قراردادهای بزرگتر در آینده و تبدیل ایران به‌هاب انرژی منطقه باز می‌کند.
5- «جواد اوجی» وزیر نفت- 17 فروردین 1401- گفت:«در دولت سیزدهم بیش از 55 قرارداد و تفاهم‌نامه امضا کردیم و در این مدت 16،5 میلیارد دلار قرارداد نفتی و گازی با شرکت‌های داخلی و خارجی امضا شده است... در مجموع چند برابر وعده بی‌عمل توتال، حاضر به سرمایه‌گذاری شده‌اند و قرارداد هم امضا کرده‌اند.»
ارزش قرارداد توتال در دولت قبل حدود 4،8 میلیارد دلار بوده است. بر همین اساس مجموع ارزش قراردادهای نفتی در هشت ماه نخست دولت سیزدهم بیش از ۳ برابر ارزش قرارداد دولت قبل با شرکت بدسابقه توتال فرانسه است. شرکتی که یکطرفه قرارداد را فسخ و بدون پرداخت خسارت کنار رفت.
6- برجام که مقام‌های دولت قبل از آن با عناوینی همچون «فتح الفتوح» و «آفتاب تابان» نام می‌بردند، آن‌قدر بی‌دستاورد بود که حتی وزیر خارجه سابق نیز صراحتا اذعان کرد که «ما نتوانستیم به واسطه برجام حتی یک حساب بانکی در انگلیس باز کنیم»! رئیس‌جمهور سابق نیز گفته بود «چهار سال گذشته می‌رفتیم با گرفتاری فراوان اسکناس تهیه می‌کردیم...صبح چند گونی دلار را به صرافی‌ها می‌دادیم، صرافی‌ها هم خداوند عاقبت همه ما را به خیر کند. چطور تقسیم می‌کردند و به کی می‌دادند جنس‌هایی هست در میوه فروشی وقتی پرتقال می‌آید میوه‌های خوب را زیر می‌گذارد و می‌گوید قبلاً فروختم، پرتقال خوب زیر می‌ماند برای از ما بهتران.»
اما در دولت سیزدهم با به‌کارگیری دیپلماسی عزتمندانه و عبور از حصار برجام، شاهد تحولات قابل توجهی در دریافت درآمدهای کشور بودیم. برای نمونه درآمدهای نفت ایران در ماه‌های اخیر نه‌تنها افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است، بلکه همه منابع حاصل از فروش نفت ایران وصول شده و درآمد نفتی معوق در دولت سیزدهم وجود ندارد. ایران اکنون حدود یک میلیون و دویست هزار تا یک میلیون و پانصد هزار بشکه نفت می‌فروشد و پول آن را هم می‌گیرد و کارمزد این فروش هم بسیار پایین‌تر از قبل از تحریم‌هاست.
در 8 ماه اخیر بخشی از پول‌های بلوکه شده ایران نیز آزاد شده اما به گفته سخنگوی دولت، منابع ارزی آزاد شده هنوز هم خرج بدهی دولت روحانی می‌شود. دولت سیزدهم ماهیانه حدود 10 هزار میلیارد تومان از بدهی‌های دولت قبل را تسویه می‌کند.
7- در دولت قبل بی‌عملی در حوزه مسکن، مردم را با مشکلات زیادی مواجه کرد. در حدفاصل سال‌های 92 تا 1400 قیمت مسکن ۷۲۲ درصد افزایش یافت و به عبارتی بیش از ۸ برابر گران شد. و اما در دولت سیزدهم با کلیدخوردن طرح نهضت ملی مسکن، روند امیدوارکننده‌ای آغاز شد. براساس گزارش‌های منتشر شده، آهنگ رشد قیمت مسکن در تهران در بهمن‌ 1400 حدود 16،4 درصد بود که در مقایسه با بهمن سال ۱۳۹۹ که برابر 97،2 درصد بود 80،8 درصد کاهش داشته است.
در روزهای گذشته «رستم قاسمی» وزیر راه و شهر‌سازی گفته بود:«برنامه وزارت راه و شهر‌سازی اجرای طرح نهضت ملی مسکن در دو بخش دو میلیونی است تا بتوان در پایان دولت مردمی وعده دولت را درخصوص مسکن به مرحله عمل رساند. هم‌اکنون حدود یک میلیون واحد مسکونی طرح نهضت ملی مسکن در مراحل مختلف فوندانسیون تا نازک کاری هستند، در برنامه است تا از مرداد به بعد افتتاح پروژه‌های طرح نهضت ملی مسکن در دستور کار قرار بگیرد. پیش از این هم اعلام شده بود که  پی ‌سازی  حدود ۹۰۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن تکمیل شده و پروژه‌ها وارد سایر مراحل ساخت شدند. هم اکنون اراضی ۷۰ درصد از ۴ میلیون واحد مسکونی تامین شده است.»
8- یکی از ویژگی‌های بارز دولت سیزدهم که آن را از دولت قبل متمایز می‌سازد، نسبت آن با مردم است. نسبتی که در رفتار و جهت‌گیری های کلی دولت تا حد زیادی مشهود بوده و همین امر باعث زنده شدن امید در جامعه شده است. رئیس‌جمهور در 8 ماه اخیر 19 سفر استانی انجام داده است. این سفرها که با محوریت استان‌های محروم آغاز شد، بر خلاف روال گذشته و علی‌رغم برخی فضا‌سازی‌های مغرضانه با کمترین هزینه ممکن انجام می‌شود. رئیس‌جمهور که روزهای تعطیل را برای این سفرها انتخاب کرده بدون هیچ تشریفات زائدی در استان‌ها حضور پیدا می‌کند و هزینه‌های این سفرها به هیچ عنوان با دولت‌های گذشته قابل مقایسه نیست. آن طور که مسئولان مربوطه اعلام کرده‌اند، قبل از سفرهای استانی اقدامات کارشناسی توسط متخصصان و صاحبنظران انجام شده، چالش‌ها و مسائل هر منطقه دسته‌بندی و بر اساس ظرفیت‌های هر استان و امکانات دولت برای تخصیص بودجه، تصمیم‌گیری می‌شود و در نهایت با حضور میدانی و گفت‌وگوی رو در رو با مردم، دستورات ویژه صادر می‌شود.
بر همین اساس ما از «نظرسنجی چشمی در خودرو» و «بازدید از کارخانه از داخل ماشین شاسی بلند» و «داخل شدن با کفش به چادر زلزله زدگان» و بکارگیری عباراتی همچون «خودت بمال» و «سبوس بخور» و...خطاب به مردم، رسیده ایم به مواجهه صمیمانه و بی‌واسطه با عموم مردم عزیز کشورمان.
موارد مذکور تنها بخشی از تغییرات رخ داده در 8 ماه اخیر است و قطعا فهرست کامل اقدامات بسیار فراتر از این است و از حوصله این مطلب نیز خارج است.
بر همین اساس اصلا بیراه نیست که بگوییم اقدامات صورت گرفته در 8 ماه اخیر در مقایسه با 8 سال فعالیت دولت قبل، سنگین‌تر بوده و اگر در کفه ترازو قرار بگیرد، وزن بیشتری دارد.
با این‌حال بانیان مشکلات موجود همچنان امید مردم را نشانه گرفته و از یک‌سو میراث دولت قبل را انکار کرده و از سوی دیگر عملکرد مثبت دولت سیزدهم را سانسور می‌کنند.

مسعود اکبری