1 - مجموعه خاطرات مرحوم محمد محمدی ری‌شهری - جلد اول - مرور حوادث مهم دهه اول انقلاب اسلامی از زبان مرحوم ری‌شهری ۱۴۰۱/۰۴/۱۹
مجموعه خاطرات مرحوم محمد محمدی ری‌شهری - جلد اول - 1
مرور حوادث مهم دهه اول انقلاب اسلامی از زبان مرحوم ری‌شهری
۱۴۰۱/۰۴/۱۹
اشاره: شاید بتوان اولین خبر تلخ قرن جدید را خبر رحلت عالم مجاهد حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی ری‌شهری رحمت‌الله علیه در شامگاه یکم فروردین سال جاری نامید. حجت‌الاسلام والمسلمین ری‌شهری از ابتدای نهضت اسلامی به‌ویژه در جریانات ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ به جمع نیروهای انقلاب پیوست و بارها در این مسیر دستگیر، محاکمه، تبعید و زندانی شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز همچنان به فعالیت‌های اجتماعی - سیاسی اشتغال داشت و مسئولیت‌های مختلفی همچون حاکم شرعی دادگاه‌های انقلاب، ریاست دادگاه انقلاب ارتش، دادستانی کل کشور و دادستانی دادگاه ویژه روحانیت را بر عهده گرفت و در ششم شهریور ماه ۱۳۶۳، با کسب آرای اکثریت قاطع نمایندگان مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نخستین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد.
دبیرکلّی جمعیت دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی و تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، نمایندگی مردم استان تهران در مجلس خبرگان رهبری، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگی ولیّ فقیه و سرپرستی حجاج، ریاست مؤسسه علمی - فرهنگی دار الحدیث و ریاست دانشگاه و پژوهشگاه قرآن و حدیث از دیگر مسئولیت‌های مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی ری‌شهری بود.
کتاب خاطرات مرحوم ری‌شهری توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1383 به چاپ رسیده است. با توجه به رحلت این عالم جلیل‌القدر و در آستانه سالگرد کودتای نقاب(نوژه) که در کتاب خاطرات مرحوم ری‌شهری توضیحات مفصلی درباره آن داده شده، بازنشر این کتاب را از امروز در صفحه پاورقی کیهان پی می‌گیریم.
مقدمه
تاريخ انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي مشحون از نقاط عطف مهمي است كه هر يك در درون خود مجموعه‌اي از كنش‌ها و واكنش‌ها را دارد. در اين كنش‌ها و واكنش‌ها كه تحولات را شكل داده‌اند شخصيت‌هاي مختلفي حضور داشته و نقش اساسي را ايفا كرده‌اند و با واگويي نقش خود مي‌توانند سازوكار شكل‌گيري، تداوم و پيامد تحولات را روشن سازند.
جالب اين‌كه بسياري از قضاياي تاريخي ما به گونه‌اي است كه اگر شخصيتي كه در آن نقش ايفا كرده، آن را بيان نكند يا تا ابد به فراموشي سپرده خواهد شد و يا از آن تعابير متعددي به دست داده خواهد شد و يا گروه‌ها و اشخاص ذي‌نفع يا كساني (اعم از حقيقي و حقوقي) كه پيامد قضيه به نفع آنها نبوده است، آن را به دست تحريف خواهند سپرد.
تحولات انقلاب اسلامي و نقاط عطف آن نيز از همين دست است.
با توجه به روحيه كم‌نگاري نيروهاي مذهبي و حتي تسلط فرهنگ كم‌گويي بر اعضاي آنها درباره حوادث و وقايع تاريخي خطر نسيان، تعدد قرائت و تحريف در مورد حوادثي كه نيروهاي مذهبي نقش عمده در آنها ايفا كرده است، به مراتب بيشتر است.
با اين توصيف بايد گفت كه نگارش و انتشار خاطرات حجت‌الاسلام محمدي ري‌شهري از اهميتي مضاعف برخوردار است؛ چراكه ايشان به لحاظ سمت‌هاي مهمي كه پس از پيروزي انقلاب اسلامي در مناصب حقوقي و امنيتي داشته‌اند از بسياري زواياي پنهان و ناگفته تحولات مهم جمهوري اسلامي آگاهي داشته و دارند و بازگويي آنها مي‌تواند روايت واقعي را در اختيار دانش‌پژوهان قرار دهد و از ميزان خطر تحريف بكاهد.
از اين نظر خاطرات ايشان حائز اهميت و ذي‌‌قيمت است و قطعاً مورد توجه صاحب‌نظران قرار خواهد گرفت.
در پايان از زحمات راوي محترم و كاركنان پرتلاش معاونت محترم انتشارات قدرداني مي‌كنيم.
* مركز اسناد انقلاب اسلامي
پيشگفتار
بسته‌ي دام رنج و عنايم
خسته‌ي درد فقر و غنايم
سفته دست كرب و بلايم
خشك شاخي نه بر ني‌نوايم
چيستم؟ كيستم؟ از كجايم؟
سال‌ها در جهان زيستم من
ره نبردم كه خود كيستم من
چند پرسي ز من چيستم من؟
نيستم، نيستم، نيستم من
كز عدم زي فنا مي‌گرايم
سخت در دام تشويش مانده
يك قدم پس يكي پيش مانده
خسته و زار و درويش مانده
بينوا با دل ريش مانده
اي خدا ره سوي خود گشايم
كتابي كه در برابر شما است، بازنويسي و تكميل بخش اول خاطراتي است كه توسط مركز اسناد انقلاب اسلامي در سال 1365 تا 1375 در فواصل مختلف، طي 27 جلسه ضبط گرديده است، كه همين جا از تلاش‌هاي همه دست‌اندركاران اين مركز صميمانه سپاسگزارم.
با عنايت به اين‌كه شماري از حوادث مهم و سرنوشت‌ساز دهه اول انقلاب و در دوران رهبر كبير انقلاب اسلامي امام خميني (قدس سره) مانند: كودتاي [پايگاه شهيد]
نوژه، توطئه قطب‌زاده، سلب صلاحيت مرجعيت از آقاي شريعتمداري و مهم‌تر از همه، كشف باند خطرناك مهدي هاشمي و كنار گذاشته شدن آقاي منتظري از قائم‌‌مقامي رهبري، ارتباط نزديكي با مسئوليت‌هاي اين‌جانب داشته و از سوي ديگر، شايعات بي‌اساسي در مورد شماري از حوادث مذكور وجود دارد و هم‌اكنون كه زنده‌ام مطالبي به من نسبت داده مي‌شود كه واقعيت ندارد، خاطرات اين‌جانب در مورد حوادث مذكور، مي‌تواند براي آگاهي نسل جوان و به‌خصوص پژوهشگران سودمند باشد. طبيعي است كساني كه در موارد اشاره شده، پيش‌داوري و موضع دارند، از انتشار اين كتاب خرسند نخواهند بود و چه‌‌بسا اين اقدام، به موضع‌گيري و تلاش آنان براي تحريف حقايق بينجامد.
باري، پيش از مطالعه اين كتاب، نكاتي قابل توجه است:
1. آنچه در اين مجموعه آمده، به جز اسناد و مطالبي كه از منابع خاصي نقل مي‌شود، متكي بر حافظه اين‌جانب است، از اين رو از همه كساني كه اطلاعات بيشتري پيرامون اين نوشتار دارند، تقاضا دارم كه براي تكميل آنچه احياناً از ذهن يا قلم اين‌جانب افتاده، مرا ياري دهند.
2. نگارنده ادعا نمي‌كند كه آنچه انجام داده و يا در حوزه مسئوليت‌هاي او انجام گرفته، مصون از اشتباه و خطا است؛ اما مي‌توانم بگويم به فضل خداوند متعال، تلاش داشته‌ام در حوزه مسئوليتم عمداً كار خلافي انجام نشود.
3. همكاران سابق اين‌جانب در قوه قضائيه و در وزارت اطلاعات، خاطراتي آموزنده و زيبا از رعايت حقوق متهمان و دقت در رعايت ضوابط اسلامي و انساني دارند كه از افتخارات نظام جمهوري اسلامي است و براي پيشگيري از قياس و تحليل‌هاي نادرست و تحريف واقعيت‌ها، ثبت و ضبط آنها ضروري است، شايسته است مركز اسناد انقلاب اسلامي به اين امر مهم، همت گمارد.
رَبَّنا لا تُؤاخذنا اِنْ نَسينا اَوْ اَخْطَأنا، وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْلَنا، وَ ارْحَمْنا اَنْتَ مَوْلانا، فَانْصُرْنا عَلَي الْقَوْمِ الْكافِرين.
محمدي ري‌شهري
11 / 7 / 1382 .