علت زنده ماندن نهضت امام حسین(ع)
۱۴۰۱/۰۵/۲۱
در بین عوامل سه‌گانه پیدایش نهضت عاشورا: امتناع از بیعت، دعوت کوفیان و امر به معروف و نهی از منکر، عامل امر به معروف و نهى از منكر تفاوت عظيم با دو عامل دیگر دارد؛ چون در عامل بيعت، تقاضا از طرف دشمن است، يعنى در زمينه يك تقاضاى نامشروع و نارواست.لذا امام در مقابل اين تقاضا «نه» مىگويد، امتناع مى‌ورزد و نمىپذيرد.
نسبت به عامل دوم نیز باید گفت دعوت کوفیان، امام را در مقابل دشمن قرار داد اما اگر عامل سوم را كه امر به معروف و نهى از منكر است در نظر بگيريم... اين خود امام است كه در برابر آنها قرار مىگيرد و در واقع فساد اوضاع، شيوع بدي‌ها و منكرات و به تعبير خود امام حلال شدن حرام‌ها و حرام شدن حلال‌ها و بالاخره مشاهده وضع نابسامان و فاسد اجتماع، امام را در برابر آنها قرار مىدهد و وادار به قيام مىكند.
اين عامل ارزش بسيار بسيار بيشترى از دو عامل ديگر به نهضت حسينى مىدهد.
به موجب همين عامل است كه اين نهضت شايستگى پيدا كرده است كه براى هميشه زنده بماند، براى هميشه يادآورى شود و آموزنده باشد؛ يك درس جاويدان و يك نهضت بى‌نظير در دنيا باشد. البته همه عوامل سه‌گانه آموزنده هستند ولى اين عامل، آموزندگى بيشترى دارد، زيرا نه متكى به دعوت است و نه متكى به تقاضاى بيعت؛
يعنى اگر دعوتى از امام نمىشد، حسين بن على(ع) به موجب قانون امر به معروف و نهى از منكر نهضت مىكرد. اگر هم تقاضاى بيعت از او نمىكردند، باز ساكت نمى‌نشست.
روى همين جهت، ارزش قيام امام بر حسب اين عامل خيلى بالا مىرود و اين درس شكل ديگرى به خود مىگيرد، حساب ديگرى باز مىكند و عمده سبب و علتى كه به اين نهضت آن شايستگى را داده است كه براى هميشه در پيشانى تاريخ بدرخشد، براى هميشه زنده بماند، يك درس جاويدان و يك نهضت بى‌نظير در دنيا باشد همين جهت است، اين عامل ارزش نهضت را بسيار بالا مىبرد و به همين دليل ما بايد امر به معروف و نهى از منكر را از نظر اسلام بشناسيم كه اين چه اصلى است؟
اين چيست كه آنچنان اصالت و قدرت دارد و آنچنان از نظر اسلام اهميت دارد كه مردى مانند حسين بن على(ع) را وادار مىكند كه در راه خودش جان خويش را از دست بدهد، خون خود را بريزد، خون عزيزان خود را بريزد، خون ياران خود را بريزد و تن به فاجعه‌اى بدهد كه واقعاً در دنيا كم‌نظير است.
آن وقت ما بعد از هزار و سيصد سال در مقابل امام بايستيم و اينطور گواهى بدهيم:
«اشْهَدُ انَّكَ قَدْ اقَمْتَ الصَّلاهًَْ وَ آتَيْتَ الزَّكاهًَْ و امَرْتَ بِالْمَعْروفِ وَ نَهَيْتَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ جاهَدْتَ فِى اللهِ حَقَّ جِهادِهِ حَتّى اتَاكَ الْيَقينُ»، (گواهى مى‌دهم كه تو نماز را بپا داشتى و زكات را پرداختى و امر به معروف و نهى از منكر کردی و خدا را خالصانه عبادت كردى و در راه خدا به نحو شايسته به جهاد برخاستى تا مرگ تو را دربرگرفت).
* مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى
(حماسه حسينى(1 و 2))، ج17، صص: 231-229 - و ص 214 - با تلخیص و ویرایش