۱۳ - آیت‌الله جعفر سبحانی: وظیفه حکومت در برابر گناهان علنی ۱۴۰۱/۱۱/۲۶
آیت‌الله جعفر سبحانی
برخی مقاله نوشته‌اند که در اسلام حجاب اجباری نداریم و کسی که حجاب ندارد گناه می‌کند، اما اجباری در کار نیست. حجاب اجباری دو معنا دارد. یک تعبیر باطل و یک معنای آن صحیح است. معنای باطل این است که اگر زنی بی‌حجاب دیده شد، فوراً پلیس حجاب و چادری را بر سر او بیندازد، حجاب اجباری به این معنا باطل است و احدی از مسلمانان نگفته که اگر بی‌حجابی در خارج دیده شد این‌گونه برخورد شود. معنای درست حجاب اجباری این است که حجاب واجب و ترک آن معصیت به شمار می‌رود. اگر معصیت در داخل منزل و به دور از چشم عموم انجام شود، کسی کاری ندارد؛ اما اگر این کار در جامعه انجام شود، وظیفه حکومت اسلامی جلوگیری از گناه است.
پیامبر اسلام(ص) می‌فرمایند اگر معصیت از سوی فردی و به صورت پنهانی انجام شود، جز عامل آن، کسی ضرر نمی‌بیند؛ اما اگر به صورت آشکار باشد، جامعه را آلوده می‌کند. اگر گناه بی‌حجابی در جامعه وجود داشته باشد، به دیگران ضرر می‌زند.
عجیب این است که نویسنده مقاله می‌گوید اگر بی‌حجابی مفاسدی داشته باشد و اوباشی را حرکت دهد، خارج از بحث است؛ در حالی که اصل بحث همین است.
اثر بی‌حجابی تحریک شهوات و به دنبال آن به وجود آمدن مفاسد است. بی‌حجابی کم‌کم به جاهای دیگر هم سرایت و مشکلاتی جدی برای جامعه ایجاد می‌کند. گناه علنی جامعه را آلوده می‌کند و حکومت باید جلوی آن را بگیرد.
می‌گویند ما ندیدیم که وقتی آیات حجاب نازل شد زنان را وادار به حجاب کنند. بله این درست است، اما ۷۰ گناه وجود دارند که در هیچ کدام نداریم که وقتی حرام شد، مردم را وادار به ترک آن کنند که از جمله آن قمار، زنا و کم‌فروشی است.
اگر کسانی بخواهند گناهان را علنی کنند، حکومت باید جلوگیری کند و نمی‌تواند در برابر گناه ساکت بنشیند. ضمن این‌که وقتی در زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله) امری می‌آمد، مردم به‌جز چند نفر امتثال می‌کردند و لازم نبود حکومت دخالت کند.
گفته می‌شود این آیه، «الَّذینَ إِن مَکَّنَّاهُم فِی الأَرضِ أَقامُوا الصَّلاهًَْ وَ آتَوُا الزَّکاهًْ وَ أَمَرُوا بِالْمَعرُوفِ وَ نَهَوا عَنِ الْمُنکَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَهًُْ الأُمُورِ»؛ همان کسانى که هرگاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا مىدارند و زکات مىدهند و امر به معروف و نهى از منکر مىکنند و پایان همه کارها از آن خداست. (حج، آیه ۴۱) مربوط به امر به معروف لسانی و ارشاد است، اگر منظور ارشاد باشد چرا از عبارت قدرت و حکومت استفاده شده است؟ اگر امر به معروف لسانی باشد، نیاز به قدرت و حکومت نیست و انسان می‌تواند تذکر بدهد.
امر به معروف مراتبی دارد که یک بار آن برای همه است و باید انجام شود؛ اما مرتبه دیگر آن که جنبه عملی دارد مربوط به حکومت است.(1)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. منتخبی از سخنان آیت‌الله سبحانی در درس خارج 96/12/23؛ خبرگزاری رسا به نقل از پاسدار اسلام ش433/434